رئیس پلیس مهاجرت ناجا در گفتگو با رصد:
تعداد بازدید : 0
ورود غیر قانونی به کشور
در هیچ جای دنیا پذیرفته نیست
رفتارناشایست مامور پلیس با تبعه افغان
تخلف است و قطعاً برخورد می شود
باتوجه به جایگاه اجرایی نیروی انتظامی، در موضوع مهاجران افغان همواره شاهد بودیم علارغم خدمات بسیار زیاد نظام جمهوری اسلامی ایران، کوچکترین حرکت حتی از یک سرباز، زیر ذرهبین رسانههای معاند در داخل افغانستان یا غربی، بزرگنمایی شده و بهانهای برای زیر سوال بردن خدمات ایران به مهاجران افغان میشود. سراغ رئیس پلیس مهاجرت و گذرنامه نیروی انتظامی رفتیم تا به نمایندگی از ناجا پاسخگوی سوالاتمان باشد، سردار محمود صادقی معتقد است مسئولان ایرانی مخالف ماندگاری مهاجران افغان در کشور نیستند بلکه هر اقدامی که صورت میگیرد، در راستای قانونی کردن اقامتهاست. وی در گفتوگو با ما ضمن اشاره به برخی بدرفتاریهای نیروی انتظامی با اتباع مجاز یا غیرمجاز افغان، قاطعانه از برخورد با نیرویهای خاطی میگوید. سردار در ابتدا تاکید میکند از ارائه برخی آمارها معذور است و تنها میتواند سیاستها و اقدامات را تبیین کند، گویی موضوع مهاجران غیرقانونی و آمار افغانهای رانده شده از ایران، جز خط قرمزهای پلیس مهاجرت و گذرنامه است. در ادامه این گفتگو را بخوانید؛
موضوع مهاجران افغان،موضوعی چند وجهی است و ارگانهای مختلفی در کشور در آن دخالت دارند، نقش و جایگاه پلیس مهاجرت در موضوع مهاجران افغان چیست؟
بر اساس وظیفهای که در قانون تعریف شده، تأمین امنیت و کنترل اتباع خارجی از هنگام ورود، حین حضور اقامت در کشور تا زمانی که قصد خروج از کشور را دارند به عهده پلیس مهاجرت و گذرنامه ناجا است. صدور روادید برای اتباع خارجی در خارج از کشور توسط سفارتخانه ها یا کنسولگریهای ج.ا.ایران در خارج از کشور صورت میگیرد اما براساس قانون اگر تبعه خارجی بنا به دلایل موجه، قصد تمدید روادید خود در ایران را داشته باشد، باید برای اخذ تمدید روادید به پلیس مهاجرت و گذرنامه ناجا مراجعه کند. مثلا اگر یکی از اتباع خارجی ساکن ایران فوت کند، بچهدار شود و یا قصد ازدواج و یا دریافت گواهینامه رانندگی و حتی درخواست دریافت بیمه نامه داشته باشد، باید خدمات مورد نیاز خود را از طریق پلیس مهاجرت و گذرنامه دریافتکند.
کدام بخش نیروی انتظامی مسئولیت جمعآوری اتباع خارجی غیرمجاز یا رسیدگی به امور انتظامی و امنیتی آنها را برعهده دارد؟آیا کلانتری محلی یا پاسگاه پلیسراه نیز در این موضوع از سیاستهای پلیس مهاجرت تبعیت میکند یا خود شخصاً اقدام به برخورد با اتباع خارجی غیرمجاز میکنند؟
برخورد با اتباع خارجی غیرمجاز از وظایف ناجاست و این وظیفه در مجموعه نیروی انتظامی به پلیس مهاجرت و گذرنامه واگذار شدهاست، اما نکته حائز اهمیت این است که پلیس مهاجرت در تمامی نقاط کشور نیرو ندارد و به همین دلیل است که سایر مجموعههای نیروی انتظامی مانند پلیسراه یا ایستگاه های بازرسی مستقر در جادهها با همکاری پلیس مهاجرت اقدام به برخورد قانونی با اتباع غیرمجاز میکنند. ما وظیفه داریم اتباع خارجی غیرمجازی را که وارد کشور میشوند جمعآوری و پس از تحویل به اردوگاههای تعیین شده در چند استان مختلف که زیرنظر وزارت کشور فعالیت میکنند، این افراد را در مرزهای کشورشان تحویل پلیس کشور متبوعه داده و از مرز اخراج کنیم.
دراین دستگیریها و برخوردها بعضاً شاهد برخوردهای تند و افراطی توسط برخی ماموران ناجا بوده ایم،برخوردهایی که حساسیت رسانه های خارجی و رسانههای افغان را برانگیختهاست. نحوه برخورد نیروی انتظامی با مهاجران افغان مجاز و غیرمجاز را چگونه ارزیابی میکنید؟
چنانچه مأموری در نقطهای از کشور برخوردی ناشایست با تبعه افغان کردهباشد که امری شخصی است و مورد تایید پلیس مهاجرت و گذرنامه نیست.
ما باید اتباع خارجی غیرمجاز را صرف نظر از تابعیتشان پس از ورود به کشور جمعآوری و از طریق مرزها به خارج از کشور هدایت کنیم، این حق حاکمیتی ماست و در تمام کشورها هم جاری است. بگذارید از وضعیت سایر کشورها نیز مثالی ذکر کنم، در گذشته که سفر اتباع ایرانی به عراق مشکل بود و اتباع ما بصورت غیرمجاز برای زیارت عتبات عالیات به کشور عراق سفر میکردند دولت عراق هیچگونه ملاحظهای در رابطه با این افراد به خرج نمی دادو اتباع ایرانی را پس از دستگیری زندانی میکرد، حتی در حال حاضر مواردی داریم که دولت افغانستان برخی اتباع ایرانی را که با ویزا وارد افغانستان شدهاند را تنها به دلیل انقضای چند روز از مهلت روادیدشان دستگیر و زندانی کرده است. این درحالی است که ما در ایران چنین برخوردی با اتباع خارجی غیرمجاز نداریم و تنها با تحویل دادن آنها به اردوگاههای ویژه نسبت به طرد آنها از کشور اقدام میکنیم. من برخوردهای غلط را تایید نمیکنم ولی این حق ماست که اتباع خارجی غیرمجاز را صرف نظر از تابعیتی که دارند، جمعآوری و از طریق مراجع قضایی و اردوگاههای ویژه به کشورشان بازگردانیم.
آیا با اقدامات غیرمتعارف نیروی انتظامی با مهاجران مجاز یا غیرمجاز افغان برخوردی شدهاست؟
اگر به ما گزارشی برسد قطعا فرد خاطی را شناسایی میکنیم و برخورد انضباطی لازم را با فرد یا نیروی متخلف انجام خواهیم داد.
آیا سیاستها و وظایف ناجا در برخورد با اتباع مجاز (اعم از پناهنده و مهاجر) و اتباع غیرمجاز متفاوت است؟
برای رسیدن به پاسخ این سوال باید ابتدا توضیحی در خصوص انواع مهاجران خارجی در کشور داشته باشم که با هرکدام متفاوت برخورد میشود.
کلیه اتباع خارجی که با گذرنامه و روادید معتبر از مرزهای مجاز وارد کشور میگردند، تا زمانی که روادیدشان اعتبار دارد، مجاز به اقامت در کشور هستند.
افراد خارجی که به ج.ا.ایران وارد می شوند شامل چند دسته میشوند، یکدسته از این افراد کسانیهستند که با ویزا به کشور میآیند و پیش از پایان یافتن مهلت روادیدشان از کشور خارج میشوند، این ویزا میتواندگردشگری،تحصیلی،عبوری،خبرنگاری یا ورزشکاری و ... باشد.
در این بین افرادی هستند که با روادید قانونی به کشور وارد میشوند ولی بنا به ضرورت و مصلحت، روادیدشان تمدید میشود.
دسته دیگر افرادی هستند که در ایران اقامت میگیرند، دلیل این اقامت میتواند به واسطه تحصیل در حوزههای علمیه یا مراکز دانشگاهی، اشتغال و یا سرمایهگذاری در کشور باشد، سرمایهگذاران با ساماندهی سازمان سرمایهگذاری خارجی وزارت اقتصاد و دارایی به پلیس مهاجرت معرفی میشوند. دسته دیگر افرادی هستند که به واسطه ازدواج با زنان ایرانی اقامت ایران را دریافت میکنند، فرزندان زنان ایرانی و پدران خارجی آنان هم مجاز به اقامت در کشور هستند.
با اینحال دیده شده برخوردهای تندی توسط ماموران ناجا حتی با اتباع مجاز افغان صورت گرفتهاست، حتی در مواردی برگه تردد یا مرخصی اتباع افغان در سفر های بین استانی توسط ماموران ناجا پاره شده،آیا این برخوردها در چارچوب قانون صورت میگیرد؟
افرادی که کارت پناهندگی و اقامت،آن هم دریک استان خاص را در اختیار دارند، باید در استانی سکونت کنند که روی کارت مشخص شدهاست.
این افراد اگر قصد سفر از استان تعیین شده به سایر استانهای ایران را داشتهباشند، باید به استانداری محل سکونت خود مراجعه و برگه مرخصی دریافت کنند.
اگر تبعهای از افغانستان بدون دریافت برگه عبور و مرخصی قصد خروج و سفر داشتهباشد از سفر او ممانعت میشود. بیشک این ممانعت باید محترمانه باشد و رفتاری تحقیرآمیز صورت نگیرد.اگر دراین زمینه گزارشی به ما ارائه دهید، قطعا موضوع را پیگیری میکنیم و برخورد لازم را با نیروی خاطی انجام میدهیم.اما باید توجه داشته باشید که اصل قضیه که این افراد نباید بدون مجوز در سطح کشور تردد کنند اصلی ثابت و پذیرفته شدهاست و اگر خلاف آن دیده شود، برخورد لازم توسط پلیس صورت میگیرد.
با توجه به وجود دستگاههای مختلف در این موضوع، چه ارگان یا نهادی وظایف و سیاستهای پلیس مهاجرت را تبیین میکند؟پلیس مهاجرت به کدام نهاد بالادستی در موضوع مهاجران افغان باید پاسخگو باشد؟
کمیسیونی در وزارت کشور تحت عنوان کمیسیون ساماندهی اتباع خارجی وجود دارد که وظیفه سیاستگذاری و نظارت بر عملکرد اعضای کمیسیون را برعهده دارد؛ این کمیسیون از نیروی انتظامی،وزارت کار،مرجع قضایی و وزارت اطلاعات تشکیل شده و سیاستگذاریهای کلی در دبیرخانه این کمیسیون صورت میگیرد. در بعد نظارتی هم،نظارت به نحوی توسط این دبیرخانه صورت میگیرد.
آمار تفکیکی از مهاجران افغان اعم از پناهنده،مجاز و مقیم در اختیار دارید؟چون برخی آمارها حکایت از جمعیت 3تا 4میلیون نفری افغان های مقیم ایران دارد.
بخشی از اتباع افغان ساکن در ایران مقیماند،بخشی کارت پناهندگی دارندو بخشی از مهاجران غیرمجاز نیز در طرح سال 89ثبت نام کرده اند و از این تعداد 460هزار افغان در طرح شرکت کرده اند و روادیدشان هر سه ماه یکبار تمدید می شود.800هزار نفر کارت پناهندگی استانی دارند و مابقی نیز یا به واسطه همسر ایرانی و یا کسب و کار یا تحصیل درایران اقامت دریافت کرده اند.تعدادی هم به صورت غیرمجاز در کشور سکونت دارند که آماری از تعدادشان در دست نیست و هرنهاد و مسئولی که دراین زمینه آمار ارائه کند تنها دست به تخمین زده است.البته باید بگویم با طرحی که درسال 89اجرا شد، اکثریت مهاجران غیرمجاز ساماندهی شدند و به همین دلیل باید تعدادشان به شدت کاهش یافته باشد.
مهاجران غیرمجاز افغان بیشتر از کدام مرز و از چه طریقی وارد کشور میشوند و آیا آماری از ورود غیرمجاز مهاجران افغان یا میزان دستگیری این افراد و طرد شدنشان وجود دارد؟
بیشترین ورودی افغانهای غیر مجاز از مرز سراوان است و قاعدتا در این مرز به واسطه حضور متمرکز نیروهای مرزبانی و کنترل دقیق مرز افرادی که اقدام به ورود غیرقانونی میکنند، دستگیر و به آنسوی مرز هدایت میشوند.
افرادی هم که با وجود تمام تمهیدات اندیشیده شده از مرز عبور کرده و به داخل کشور میآیند در نهایت توسط پلیس مهاجرت دستگیر و به افغانستان برگردانده می شوند، آمار این افراد موجود است اما امکان ارائه آن وجود ندارد.
از نظر شما اینکه گفته میشود مهاجران افغان عمدتا بزهکار و مجرماند، درست است یا خیر؟
با توجه به شرایط اقتصادی افغانستان،اتباع این کشور برای کار و کسب درآمد به کشور ما میآیند، اینکه بگوییم تبعه افغان به صرف افغان بودن بزهکار است صحیح نیست! بسیاری ازاین افراد در کشور به کار و تحصیل مشغولند، اقامتشان مجاز است و زندگی آرامی دارند، حال ممکن است در جامعه افغانها عده اندکی هم مرتکب تخلف شوند، معمولا این افراد شامل مهاجران غیرمجاز است. با اینحال نمیتوان گفت اتباع افغان افراد بزهکاری هستند!
و اما کلام آخر؟
در کلام آخر می خواهم توصیه هایی به خانواده های ایرانی که دختران خود را به عقد مردان افغان درمی آورند داشته باشم.
درحال حاضر تعداد زیادی اتباع افغان در کشور وجود دارد که درایران با دختران ایرانی ازدواج شرعی کرده اند ولی ازدواجشان هیچگاه به ثبت نرسیده است.
این ازدواج ها که اکثرا در حاشیه شهرهای بزرگ و روستاها رخ می دهد تبعات بسیاری برای زنان ایرانی و فرزندان آنها دارد.زنان ایرانی اگر دراین ازدواج ها به مشکلی بربخورند هیچگاه از طرق قانونی نمی توانند به حق و حقوق خود برسند.
این درحالی است که اکثر این ازدواج ها درنهایت به مشکل می خورد و اگر مرد خانواده خود را رها کند زن به هیچ جا دسترسی ندارد.فرزندان حاصل از این ازدواج ها بی هویت اند و نه ایرانی به حساب می آیند و نه افغان.
این کودکان درآینده با مشکلات بسیاری مواجه می شوند.تاکید ما به خانواده های ایرانی این است که اگر قصد ازدواج دخترانشان با اتباع خارجی و افغان ها را دارند حتما با اتباع مجاز ازدواج کنند. کسانیکه دارای گذرنامه و مجوز قانونی اقامت در کشور باشند.
دراین صورت است که فرزندان حاصل از این ازدواج هم می توانند گذرنامه افغاندریافت کنند و پس از 18سال اقامت درایران به دلیل اینکه مادر ایرانی دارند اقدام به دریافت شناسنامه ایرانی کنند.