بوش ها به قدرت باز می گردند؟
نویسنده : علیرضا رضاخواه
نگاهی به خاندان های قدرت در آمریکا
آمریکابیش از 300 میلیون نفر جمعیت دارد، اما این روزها هنگامی که بحث انتخاب رئیس جمهور بعدی این کشور مطرح می شود نام دو خانواده بیش از پیش بر سر زبان هاست:خانواده بوش و خانواده کلینتون. این احتمال که در انتخابات ریاست جمهوری سال 2016 آمریکارقابت اصلی بین خانواده بوش و خانواده کلینتون در بگیرد هر روز بیشتر می شود. جب بوش، فرماندار سابق ایالت فلوریدا که پدر و برادرش روسای جمهور آمریکابوده اند، رسما ورودش را به انتخابات ریاست جمهوری 2016 اعلام کرده است. در سوی دیگر، هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه پیشین آمریکاکه شوهرش بیل کلینتون در گذشته رئیس جمهور آمریکابوده است، قرار دارد. البته، هیلاری کلینتون هنوز به طور آشکار و علنی از احتمال نامزدی خود برای حضور در رقابت های درون حزبی حزب دموکرات آمریکاجهت معرفی نامزد نهایی این حزب در انتخابات ریاست جمهوری سال 2016 سخنی به میان نیاورده است. با این حال، وی یکی از مهمترین گزینه های حزب دموکرات برای انتخابات آتی ریاست جمهوری در آمریکاست. اما چرا دو خانواده بوش و کلینتون در سیاست نوین آمریکاتا این اندازه سایه افکنده اند؟
جب بوش، فرماندار سابق ایالت فلوریدای آمریکا از کاندیداهای احتمالی حزب جمهوری خواه در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در جریان سخنرانی خود در «شورای امور جهانی شیکاگو» گفته است: «آدم باید خوش شانس باشد که افرادی از خانواده اش در شکل گیری سیاست خارجی آمریکا نقش داشته اند. اما واقعیت حضور افراد یک خانواده در راس هرم قدرت در آمریکا نیاز به خوش شانسی ندارد، بلکه می شود گفت تقریبا قانونی نانوشته در نظام سیاسی آمریکا است. نظام سیاسی آمریکا بر خلاف ظاهر ساده اش ، بسیار پیچیده و تو در تو عمل می کند. ویلیام دامهوف در کتابی تحت عنوان «چه کسی بر آمریکا حکمرانی می کند؟» از تجزیه و تحلیل ساختار قدرت در عمده ترین نظام مدعی دموکراسی در دنیا به نتایج بسیار جالبی می رسد. دامهوف در تلاش برای پاسخ به سوال اصلی کتاب می نویسد: «از سال 1776 تا به امروز کسانی که سرمایه دار هستند از قدرت نیز برخوردارند.
جورج واشنگتن نخستین رئیس جمهور آمریکا زمین دار بزرگی بود که مانند دیگر مالکین و صاحبان ابزار تولید، به مقابله با مقررات دست و پاگیری برخاست که توسط دولت مرکزی انگلستان به مستعمره آمریکا تحمیل شده بود. این مقررات آمریکایی ها را در شرایط دشواری نسبت به تجار انگلیسی قرار می داد. انقلاب آمریکا بیشتر برای پایان دادن به نقش مهم انگلستان در زمینه تصمیم گیری های اقتصادی انجام شد تا علیه اجحاف سیاسی و برقراری حقوق شهروندی در عالم سیاست. انقلاب برای آن انجام شد تا روند تصمیم گیری را در آن سوی آتلانتیک مصادره و بومی کند.» وی در ادامه با اشاره به نقش طبقه ثروتمند و صاحبان سرمایه در نظام سیاسی آمریکا می نویسد: «روسای جمهور آمریکا در اواخر قرن 19 به منافع راه آهن نزدیک بودند.
بعدها متمولان کشاورزی صنعتی و سرمایه داران و صاحبان منابع طبیعی نیز به جمع آنان پیوستند. زمین داران، ملاکان، صاحبان شرکت های بزرگ و ثروتمندانی از این دست، شبکه ای بسته از صاحبان سرمایه را به وجود آورده اند که حاکمیت پول بر آمریکا را تضمین می کند» فرانسیس فوکویاما استاد اقتصاد سیاسی بین الملل دانشگاه جان هاپکینز و نویسنده کتاب جنجالی «پایان تاریخ و آخرین انسان» نیز در رابطه با نقش پول در نظام سیاسی آمریکا می نویسد: "سرمایه داری تنها به حکومت ثروتمندان محدود نمی شود. سرمایه داری حکمرانی ثروتمندان و حکمرانی «به نفع» ثروتمندان است.
به عبارت دیگر، یعنی شرایطی به وجود بیاید که ثروتمندان بر حکومت تاثیر بگذارند تا از سرمایه و نفوذشان حفاظت شود و این دو گسترش پیدا کنند، آن هم اغلب به هزینه دیگران. " در تحقیقی تحت عنوان «60 فامیل آمریکایی» لاندبرگ به این نتیجه دست یافت که 60 خانواده ثروتمند بر عالم سیاست آمریکا حکمرانی می کنند.در این مقاله تلاش می شود برخی از خانواده های مطرح آمریکایی که نقش اساسی در تصمیم سازی های سیاسی این کشور داشته اند معرفی شوند:
خاندان راکفلر
«جی راکفلر» ملقب به «جان دی راکفلر چهارم» ، آخرین بازمانده نسل «راکفلرها» ، که حدود سه دهه در مجلس سنا حضور داشت، سال ۲۰۱۴ از سیاست کناره گرفت. او دو دوره نیز به عنوان فرماندار ویرجینیای غربی فعالیت کرده و به گفته خودش سابقه فعالیت های عمومی وی در این منطقه به حدود 50 سال رسیده است.
خانواده راکفلرها سال هاست که نقش اساسی در عرصه های سیاسی و اقتصادی آمریکا ایفا می کنند. «نلسون راکفلر» عموی «جی راکفلر» بین سال های 1974 تا 1977 در دوره ریاست جمهوری «جرالد فورد» چهل و یکمین معاون رئیس جمهور آمریکا بود. وی از سال 1959 تا 1973 نیز فرماندار نیویورک بوده است. «وینتراپ راکفلر» دیگر عموی «جی راکفلر» هم در سال 1966 به عنوان اولین فرماندار جمهوری خواه ایالت آرکانزاس انتخاب شد.
این خانواده در سال ۱۹۱۳ «بنیاد راکفلر» را تأسیس کرد که یکی از مهم ترین مراکز تعیین کننده سیاست و اقتصاد آمریکا محسوب می شود. این بنیاد نفوذ چشمگیری در سیاست گذاری های داخلی و بین المللی کاخ سفید دارد. هرچند این بنیاد به ظاهر درخصوص امور مربوط به بهداشت و آموزش در سطح جهانی فعالیت می کند اما در واقع یک شرکت تجاری جهانی محسوب می شود که به همراه شبکه های گسترده مالی و اقتصادی خود، مدیریت بازارهای بین المللی را در دست دارد.
بنیاد راکفلر بدنه اجرایی نظام سیاسی آمریکا و مراکز حساس این کشور را از طریق عوامل خود در اختیار دارد به طوری که گفته می شود از سال ۱۹۴۵ تاکنون، اکثر قریب به اتفاق شخصیت های آمریکایی که پست های مهم سیاسی را به عهده گرفته اند؛ همگی مدتی در این بنیاد و یا سازمان های تابعه آن فعالیت داشته و یا از کمک های آن استفاده کرده اند. بنیاد راکفلر دارای بخش های مطالعاتی پیشرفته ای است که درخصوص چالش های آمریکا و تدوین راهبردها و سیاست های جهانی و اقتصادی آمریکا فعالیت می کنند.
خاندان کندی
خانواده کندی خانواده ای سرشناس در دولت و سیاست ایالات متحده آمریکا هستند که بازماندگان جان کندی کشاورز ایرلندی و زنش بریجیت شلو هستند. معروف ترین چهره این خانواده جان اف کندی سی و پنجمین رئیس جمهور ایالات متحده است.
جان اف کندی دو برادر داشت که هرچند از لحاظ شهرت به پای او نمی رسند اما حضوری جدی در هرم قدرت در آمریکا داشتند، یکی رابرت اف کندی که دادستان کل آمریکا بود و دیگری سناتور تد کندی که تا سال 2009 در کنگره آمریکا حضور جدی داشت.
بر خلاف دو برادرش که هر دو به مرگی مشکوک مردند، سناتور ادوارد (تد) کندی که از او به عنوان "آخرین شیر مجلس سنا" نام برده می شود، در اثر ابتلا به سرطان درگذشت. او جوانترین برادر خانواده پرنفوذ کندی بود و به مدت ۴۷ سال نمایندگی ایالت ماساچوست را در سنای آمریکا بر عهده داشت.
با مرگ کندی سلسله سیاسی کندی ها متوقف نشد، از وی دو فرزند به جای مانده که نقش جدی در سیاست گذاری عمومی در ماساچوست دارند. یکی تد کندی پسر که اخیرا برای انتخابات سنای آمریکا اعلام آمادگی کرده و دیگری، «پاتریک کندی»، نماینده اسبق مجلس آمریکا، به مدت 16 سال نماینده ایالت رودآیلند بود و سرانجام در سال 2011 اعلام بازنشستگی کرد، ویکی کندی، همسر سناتور کندی و جوزف کندی، برادر زاده او که فرزند رابرت کندی است و دوازده سال عضو مجلس نمایندگان آمریکا بوده است، نیز از دیگر چهره های شاخص خانواده کندی می باشند. کندی ها با وجود این که توانسته اند برای مدت کوتاهی بر مسند ریاست جمهوری در کاخ سفید تکیه بزنند و همیشه نقش جدی در همبستگی حزب دموکرات داشته اند اما حیطه نفوذشان بیشتر محدود به ایالت ماساچوست می شود.
خاندان روزولت
خاندان روزولت یکی از خاندان های قدیمی صراف و تاجر آمریکای شمالی است که تبار آن به یک صراف مهاجر از هلند به نام نیكلا روزولت كه در دهه 1640 میلادی از هلند به نیو آمستردام (نیویورك فعلی) مهاجرت کرد، می رسد. او دارای دو پسر بود كه اولی با نام یوهانس در راس شاخه ای از خاندان روزولت قرار گرفت كه بعدها تئودور روزولت بیست و ششمین رئیس جمهور آمریكا از آن زاده شد ، كرومیت روزولت ( که نقشی جدی در کودتای 28 مرداد داشت) نیز به این شاخه تعلق داشت و نوه تئودور روزولت بود.
پسر دوم این خاندان كه یاكوب نام داشت در راس شاخه ای قرار گرفت كه فرانكلین روزولت سی و دومین رئیس جمهور آمریكا از آن بود. از دیگر چهره های سرشناس این خانواده النور روزولت همسر فرانکلین روزولت می باشد. از خاندان های سرشناس خویشاوند روزولت می توان به لیوینگستون، موریس، هاولند،آسپینوال، استور و دلانو اشاره کرد. خاندان روزولت ثروت افسانه ای خود را از راه تجارت تریاک کسب کرده و محدوده اصلی نفوذشان در ایالت نیویورک است.
خاندان «بوش»
خانواده بوش یکی ازخانواده های سرشناس آمریکا است. این خانواده طی سال های گذشته علاوه بر اعضای موفقی که در حوزه بانکداری و تجاری داشته در حوزه سیاست نیز شاهد حضور دو سناتور، یک قاضی دیوان عالی، دوفرماندار ایالتی و دو رئیس جمهور (یکی از رؤسای جمهور به عنوان معاون رئیس جمهورنیز فعالیت کرد) بوده است. پیتر شویزر، نویسنده زندگی نامه خانواده بوش، آنها را به عنوان «موفق ترین سلسله سیاسی تاریخ آمریکا»معرفی نموده است .
این خاندان دارای ریشه انگلیسی- آلمانی است و البته نفوذ محلی آن بیشتر در منطقه تگزاس تعریف شده است. خاندان بوش پیوندهای محکمی با طبقه اشراف زادگان و خانواده های قدرت همچون لوینگستون ها و فرانکلین ها دارند. خاندان بوش ثروت خود را بیشتر از طریق صنایع نظامی و سرمایه گذاری در صنعت نفت به دست آورده اند. با این حال ظاهرا بوش ها باردیگر در رویای کسب ریاست جمهوری آمریکا هستند.
جب بوش برادر کوچکتر رئیس جمهور سابق آمریکا و فرزند رئیس جمهور اسبق این کشور اعلام کرده است که قصد دارد در انتخابات ریاست جمهوری 2016 آمریكا كاندید شود.
حکومت های موروثی
خیلی ها می گویند آمریکایی ها با حکومت های موروثی مخالفند و این گونه حکومت ها را در کشورشان قبول ندارند، اما جولیان زلیزر ، از اساتید تاریخ در دانشگاه پرینستون، معتقد است :«سلطه اعضای مختلف یک خانواده بر امور سیاسی آمریکا و تصدی سمت های انتخابی توسط این افراد امری است که در این کشور رواج دارد و رواج آن به مراتب بیشتر از آن مقداری است که مردم آمریکا تصور میکنند.»
آمریکا تا کنون 44 رئیس جمهور داشته است که هشت نفر آنها از چهار خانواده بوده اند (دو نفر از هر یک از خانواده آدامز، هریسون، روزولت و بوش). نتیجه مطالعه ای که در سال 2010 در فصلنامه مطالعات کنگره منتشر شد نشان می دهد که حدود 9 درصد اعضای کنگره آمریکا ارتباط خانوادگی نزدیک با افرادی دارند که در گذشته عضو کنگره بوده اند. برندن نیهان، استاد علوم سیاسی در کالج دارتموث، می گوید: «قدرت می تواند قدرت بیافریند. حکومت های موروثی می توانند مدت های طولانی دوام بیاورند.»