راهنمای سفر به تفرجگاه شاهان قاجار
چشمه علی، سفره آبی که انگار تمامی ندارد
سمیه محمدنیا حنایی
روزنامهنگار
مسیر رسیدن به شمال ایران و سواحل دریای خرز برای بسیاری از ما خراسانی ها از سمت بجنورد و جنگل گلستان می گذرد. البته اگر هم منصف باشیم باید به خودمان حق بدهیم. چرا که تنها با 5 تا 6 ساعت رانندگی جاده تماما بیابانی و دشت های خشک جایش را به منظره های سرسبز و جنگلی می دهد. البته انتخاب این مسیر برای کسانی که سواحل شرقی خزر مانند ساری و بابلسر را برای شمال گردی برگزیده اند نیز بی تاثیر نیست. مقصد گردشگری امروز ما از یک خرق عادت در مسیر همیشگی به شمال سرچشمه می گیرد. چنانچه شما در این فصل گرم، هوای خنکای شمالی به سرتان زده، بهتر است برای رفتن به خطه شمالی ایران از مسیر مشهد-شاهرود- دامغان-ساری انتخاب مسیر کنید. فارغ از این که در شاهرود چه عجایب طبیعی در انتطارتان است، جاده دامغان به ساری برای خود دنیایی است که به رفتنش حتی برای چندین بار می ارزد. چشمه علی، مسجد تاریخانه، تپه حصار از دیدنی های این شهر است که بیشتر آن ها در راه رسیدن به ساری جاخوش کرده اند. باداب سورت که قبلا آن جا را هم برای تان شرح داده بودیم نیز در همین مسیر و در 70 کیلومتری چشمه علی قرار دارد. برای آن که بیشتر با این منطقه گردشگری آشنا شوید و از چند و چون هزینه های سفر به آنجا با خبر شوید با ما همراه باشید.
چشمه علی تفرجگاه تابستانیِ قاجاری
مجموعه چشمه علی در واقع عمارتی در داخل یک منطقه محصور شده است که در دوران صفویه ساخته شده است. این مکان در زمان قاجاریه به ویژه زمان فتحعلی شاه تغییر کاربری داده و صرفا برای خوشگذرانی تابستانی شاه و شاهزاده های قاجاری مرمت شده است.بنای چشمه علی مشتمل از دو عمارت است. که یکی از آن ها در میانه استخر بزرگی قرار دارد به گونه ای که از هر دو طرف به آب استخر مشرف است. کارشناسان علت این نوع معماری را آسایش از نورخورشید می دانند. در انتهای استخر دوم و مشرف به آن، بنای دیگری نیز وجود دارد که پایه هایش برروی خاک استوار شده است و قراول خانه نام دارد. متاسفانه امکان بازدید از داخل سازه ها وجود ندارد. سازه داخل آب که به گونه ای ساخته شده است که برای دسترسی به آن باید دل به آب سرد استخر بزنید و در سازه قراول خانه هم به درهای بسته خواهید خورد. در ضلع غربی قروال خانه در کوچکی وجود دارد که به باغ سرسبزی می رسد. البته در باغ و در پشت این عمارت هم اکنون عملیات بهسازی و مرمت بنا به کندی در حال انجام است.
سرچشمه در ابتدای محوطه قرار دارد و برای اینکه به آنجا برسید لازم است چند پله به پایین بروید. آب چشمه در نهایت زلالی خود است به گونه ای که به راحتی سنگ های کف رودخانه و مسیر چشمه دیده می شود. امکان رفتن به داخل دانالی که آب از آن می جوشد به واسطه حصار فلزی نیست اما ریشه های درخت چنار در نزدیکی سرچشمه دیده می شود که گویا محلی ها نسبت به آن اعتقاد ویژه ای دارند و نخ و تکه پارچه هایی به آن ها بسته اندآب چشمه خوردنی است و طعم شیرینی دارد ولی به شدت سرد است و این دمای کمش را حتی بعد از جاری شدن در استخر ها و بعد در مسیر جوبیارش حفظ می کند. یکی دیگر از زیبایی های این محوطه درخت کهن چناری است که قطر آن به 5 متر می رسد و همچنان زنده و سر سبز بر سر گردشگران سایه می گستراند.
اقامت
چشمه علی می تواند به عنوان یکی از مقاصد بین راهی جذاب برای کسانی که ناچارند شب را در بین راه بخوابند باشد. با توجه به قیمت مناسب انواع اقامت گاه های منطقه نیز این انتخاب بسیار بهتر خواهد بود. پس چنانچه عازم مقاصد دور گردشگری از مشهد هستید، می توانید بر روی شب مانی در چشمه علی حساب باز کنید. اولین و بی هزینه ترین انتخاب اقامتی شما در چشمه علی به برپایی چادر در این مکان برمی گردد. مجوز چادر زدن در این منطقه وجود دارد و با توجه به این که دارای نیروی انتظامات و سرویس های بهداشتی است شب مانی راحتی را تجربه خواهید کرد. تنها نکته به خنک بودن هوا در منطقه به خصوص در شب ها بازمی گردد که در فصل گرم، این خنکی می چسبد اما باید تدابیر لازم برای کودکان همراه را داشته باشید. چنانچه چادر خود را در آلاچیق ها برپا کنید باید برای یک شب حدود 15 هزار تومان بپردازید وگرنه برای کمپ کردن در فضای بیرون از محوطه اصلی نیازی به پرداخت پول ندارید. اقامت نوع دوم اقامت در کانکس هایی است که توسط بخش خصوصی و به صورت حضوری کرایه داده می شود. امکانات داخل کانکس به نسبت مبلغ کرایه اش منصفانه است و بهداشت نسبی رو به پایین دارد. هزینه اقامت در کانکس ها که در واقع یک سوئیت بدون سرویس بهداشتی است شبی 70 هزار تومان می باشد. البته در شب های پر مسافر ممکن است این قیمت به شبی 90 هزار تومان هم برسد. سومین انتخاب اقامتی در چشمه علی به اسکان در کلبه های چوبی در نزدیکی محوطه اصلی برمی گردد. امکانات کلبه های چوبی تقریبا همانند کانکس هاست با این تفاوت در کلبه ها دیگر خبری از اسپیلت نیست. اما هزینه کرایه آن برای یک شب 35 هزار تومان است که این هم در روزهای تعطیل و در آخر هفته ها ممکن است به 40 تا 45 هزار تومان افزایش پیدا کند. گفتنی است از آن جایی که محوطه بیرونی چشمه علی به بخش خصوصی واگذار شده است امکانات مناسبی برای گردشگران به وجود آورده اند. از جمله می توان به سوپرمارکتی اشاره کرد که تقریبا همه چیز دارد و بیست و چهار ساعته به ارائه خدمات می پردازد.
نکته
متاسفانه با گرم شدن هوا و البته بارش های مناسب نوروزی شرایط برای باروری آفت ها در منطقه مهیا شده است و درختان منطقه دچار آفت مگس شده اند. البته مگس ها جز بی آزارترین و در عین حال اعصاب خوردکن ترین حشرات هستند. اگر با حضور مگس خیلی زود از کوره در می روید حتما پشه بند باخود ببرید.
امکانات رفاهی
دوری این منطقه از دامغان شاید برای بعضی ها کمی نگران کننده باشد . اما باید گفت که در اینجا امکانات مناسبی از جمله رستوران، سوپر مارکت، سرویس بهداشتی، شهربازی برای کودکان، کتاب فروشی و محل پارک برای خودروها تعبیه شده است. قیمت غذاهای رستوران های اطراف محوطه براساس نرخ مصوب رستوران داران و مناسب می باشد. مثلاسه پرس چلو جوجه کباب حدود 70 هزار تومان در می آید. در نزدیکی محوطه یکی از معروف ترین بستنی فروشی های دامغان نیز شعبه دارد.
یک پیشنهاد ویژه
محوطه چشمه علی با توجه به امکاناتی که ذکر کردیم می تواند به عنوان یک اقامتگاه بین راهی مناسب با چاشنی گردشگری برای شمایی که عازم شمال هستید باشد. چنانچه تنها 70 کیلومتر دیگر این مسیر کوهستانی و زیبا را ادامه دهید به یکی دیگر از بی نظیرترین جاذبه های طبیعی ایران می رسید که باداب سورت نام دارد. باداب سورت در واقع چشمه های پلکانی و رنگارنگی هستند که دل از گردشگران می ربایند. پس اگر قصد سفر به سواحل خزر را دارید همین این دفعه را تغییر مسیر دهید و جاذبه های جدیدی از ایران را ببینید.
مسیر دسترسی
برای اینکه به این شگفتانه کوهستانی برسید کافی است خودتان را به دامغان برسانید. مسیر کمی کسل کننده مشهد- سبزوار- شاهرود تقریبا امن ترین مسیری است که می تواند شما را بعد از طی554 کیلومتر به دامغان برساند. آب و هوا در دامغان کمی از مشهد خنک تر است اما اگر به دنبال خنکی و مطبوعی می گردید باید حدود 30 کیلومتر دیگر به سمت ساری و از جاده شمال غربی رانندگی کنید تا به چشمه علی برسید. حدود 10 کیلومتر مانده به چشمه علی و در سمت راست جاده وسعت آبی رنگی به چشم می خورد که بیشتر مسافران راه نابلد را به اشتباه می اندازد. آن وسعت آبی رنگ در واقع سدی است که از همین آب های چشمه علی پر آب شده است. با آنکه در کنار سد نیز تفرج گاه های مناسبی برای گردشگران مهیا کرده اند اما یک چیز خیلی مهم کم دارد و آن هم عدم امکان بازدید از سرچشمه اصلی و نوشیدن آب گوارای آن است. پس پای تان را روی گاز بگذارید و ادامه دهید، تا به سرچشمه اصلی برسید. یکی دیگر از زیبایی های مسیر کوه های فیروزه ای و سبز رنگی است که در این فصل با زرد شدن سبزه های خودرو جلوه بسیار زیبایی به محیط داده است. کوه هایی که در رنگانگی چیزی کم از آغلارداغی های زنجان ندارد.