بررسی توجیه اقتصادی استخراج رمز ارزها با توجه به تعرفه برق پیشنهادی
تعداد بازدید : 19
برق 7 سنتی با استخراج بیت کوین چه می کند؟
نویسنده : محمد حقگو روزنامهنگار
بالاگرفتن تب رمزارزها بهانه ای بود تا هفته گذشته اصل این ماجرا که چه شد به یکباره سرو کله این ارزها پیدا شد، داشته باشیم. در گزارش هفته گذشته دیدیم که چگونه برق ارزان، دلار گران و همینطور تمایل به اقتصاد پنهان، توانست ایران را تبدیل به بهشت تولید و استخراج رمزارزها کند. به طوری که حتی توجه منابع خارجی مانند بلومبرگ نیز به این پدیده اقتصاد ایران جلب شد و این پایگاه ها از سودآوری 8300 دلار (در حدود 108 میلیون تومان) استخراج هر واحد بیت کوین در ایران خبر دادند. با توجه به این که در روزهای اخیر، جریان خبری در این حوزه شدت گرفته است، امروز می خواهیم به این سوال بپردازیم که آیا تولید و فروش این ارزها به صرفه هست یا خیر؟
خرید و فروش رمزارزها در داخل کشور ممنوع شد
قبل از هر چیز بهتر است آخرین تحولات معاملات رمز ارزها را مرور کنیم. در هفته ای که گذشت، بانک مرکزی سرانجام نسبت به فعالیت در حوزه رمزارزها موضع گیری کرد. این بانک با بیان این که انتشار رمز ارز با پشتوانه ریال، طلا و فلزات گرانبها و انواع ارز در انحصار بانک مرکزی است، رسماً اعلام کرد که تشکیل و فعالیت اشخاص برای ایجاد و اداره شبکه پولی و پرداخت مبتنی بر فناوری زنجیره بلوک، از نظر این بانک، غیرمجاز محسوب میشود. اطلاعیه این بانک می افزاید: بانک مرکزی حق پیگرد قانونی اشخاصی که با نادیده گرفتن مقررات، به ایجاد و اداره شبکه اقدام یا نسبت به آن تبلیغ میکنند را برای خود محفوظ میداند. همچنین در ادامه بانک مرکزی استخراج رمز ارزها را موضوعی خواند که در کمیسیون اقتصادی دولت در حال بررسی است و پس از اتخاذ تصمیمات لازم، ضوابط آن مطابق با مقررات و مصوبه فوق ابلاغ میشود. این موضع بانک مرکزی به این معناست که از این پس استخراج کنندگان بیت کوین، تنها می توانند آن را در خارج از کشور بفروشند و البته طبق اظهارات بعدی رئیس کل بانک مرکزی، می بایست ارز حاصل از آن را به داخل کشور برگردانند.
زمزمه برق 7 سنتی برای استخراج رمزارزها
خبر دیگر در حوزه رمزارزها مربوط به تعرفه برق آن هایی است که با عملیات ماینینگ (معدنکاوی- استخراج) می خواهند رمز ارز یا به عنوان مثال بیت کوین استخراج کنند. در این رابطه رئیس سندیکای صنعت برق از احتمال تعرفه برق هفت سنتی (حدود 900 تومان) برای استخراج ارزهای دیجیتال خبر داده است. این بدان معنی است که احتمال افزایش مهم ترین مولفه تولید این ارزها به میزان چند برابر وجود دارد.
آیا دولت به دنبال غیر اقتصادی کردن استخراج رمزارزهاست؟
شاید با دیدن موارد فوق، به این نتیجه ضمنی برسیم که دولت مخالف استخراج رمزارزها و یا مقابله با آن هاست. با این حال برخی شواهد دیگر حاکی از این است که به رغم زمزمه های برق گران تر، پالس های مثبتی درون دولت برای فعالان این عرصه وجود دارد. در این باره آذری جهرمی، چندی پیش در گفت و گو با خبرگزاری ایرنا، با تاکید بر این که با توجه به درآمد بالای ارزی فعالان عرصه رمز ارز، نرخ برق باید متناسب با درآمد آنها تصویب شود، گفته است: باید به فعالان این بخش پروانه فعالیت قانونی داده شود و امتیازاتی برای آنها در نظر گرفته شود تا بتوانند فعالیتشان را به صورت قانونی انجام دهند.
معمای سودآوری استخراج رمزارزها؛ یک حساب و کتاب سرانگشتی!
موضوع مهم کنونی با توجه به احتمال افزایش نرخ برق برای استخراج کنندگان بیت کوین (به عنوان نماینده رمزارزها)، به صرفه بودن یا نبودن استخراج آن هاست. در این جا با یادآوری این نکته که در محاسبه قیمت تمام شدهی استخراج یک بیت کوین متغیرهایی چون قیمت دستگاه، نوع دستگاه، «سختی شبکه» (که نشان می دهد مثلا استخراج بیت کوین نسبت به هفته گذشته یا مثلا روزهای ابتدایی شروع کار بیت کوین، چقدر دشوارتر شده است.)، قیمت بیت کوین، هزینه برق و مدت زمان استخراج یک بیت کوین در بازه زمانی مشخص اهمیت دارد، به بررسی میزان سودآوری استخراج بیت کوین توسط یکی از دستگاه های معمول آن به نام S9 در تهران و به نقل از وب سایت «میهن بلاک چین» می پردازیم.
میزان برق مصرفی دستگاه S9 طبق گزارش وبسایت تخصصی cryptocpmpare.com معادل ۱۳۶۵ وات -معادل ۳۶۵/1 کیلووات است.
برای محاسبه میزان برق مصرفی یک ماه این دستگاه از فرمول زیر استفاده میکنیم:
میزان برق مصرفی دستگاه = انرژی مصرفی دستگاه * ۲۴ (ساعات شبانه روز) * ۳۰ (روزهای ماه)
عددی که در بالا محاسبه میشود میزان برق مصرفی دستگاه به واحد KW/H (کیلو وات ساعت) برای یک ماه را نشان خواهد داد. در مثال ما، با ضرب این اعداد به رقم 8/۹۸۲ برای دستگاه مد نظر ما می رسد.
از سوی دیگر جدول تعرفه های برق خانگی در سال 98، برای مشترکان پر مصرف (که مصرف کننده مثال ما جزو آن قرار می گیرد) و برای شهری مانند تهران، به صورت زیر است:
با توجه به این جدول، می توان محاسبه کرد که هزینه اولیه برق مشترک فوق، رقمی در حدود 290 هزار تومان را نشان دهد. اما چون به این مشترک یک جریمه 23 درصدی بر کل هزینه برق نیز تعلق می گیرد، لذا باید گفت قبض برق این مشترک رقمی در حدود 356 هزار تومان را نشان خواهد داد. تبدیل این قیمت به دلار (با نرخ 12 هزار و 880 تومان)، حدود 28 دلار می شود.اطلاعات میهن بلاک چین نشان می دهد که در حدود تاریخ 17 تیر ماه امسال، این دستگاه (با سختی شبکه کنونی و قیمت بیت کوین ۱۱۸۰۰ دلار) در یک ماه قابلیت استخراج ۱۶۴ دلار بیت کوین داشته است. لذا می توان گفت سود این دستگاه حدود 136 دلار در ماه حدود یک میلیون و 751 هزار تومان خواهد بود. گفت و گوی خراسان با یکی از فعالان استخراج رمزارزها در مشهد نیز حدود این رقم را تایید می کند.
افزایش تعرفه ها با سودآوری استخراج رمزارزها چه خواهد کرد؟
آمار و ارقام فوق در شرایط کنونی که هنوز تعرفه برق برای استخراج رمزارزها افزایش نیافته و نیز با در نظر گرفتن دیگر فروض گفته شده، محاسبه شده است. اگر طبق احتمالات موجود، تعرفه برق برای این مشترکان خانگی به هفت سنت (حدود 900 تومان) افزایش یابد، با توجه به مصرف برق 982 کیلووات ساعت برق دستگاه یادشده، می توان گفت که هزینه برق مشترک مورد نظر به 883 هزار تومان معادل تقریباً 69 دلار افزایش خواهد یافت. در این حالت نیز می توان سودی در حدود 95 دلار معادل یک میلیون و 220 هزار تومان را برای استخراج کننده در هر ماه در نظر گرفت.
البته این رقم بدون در نظر گرفتن دیگر هزینه های جانبی نظیر هزینه اولیه دستگاه، نگهداری و تعمیر، اجاره محل، عوامل انسانی درگیر و ... خواهد بود. همچنین این موضوع بدون در نظر گرفتن این نکته است که وزارت نیرو به شدت روی مصرف بی رویه مشترکان برق حساس شده و مشترکانی را که بی حد وحساب از برق استفاده می کنند یا از برق خانگی برای استخراج رمز ارزها استفاده می کنند، قطع می کند.
قیمت دستگاه های استخراج بیت کوین
گزارش منابع خبری از جمله خبرآنلاین حاکی از این است که قیمت عمده دستگاه های معمول استخراج بیت کوین هم اینک در ایران بین 9 تا 26 میلیون تومان است. البته باید توجه داشت که این دستگاه ها عمدتاً بصورت قاچاق و از کشور چین وارد می شوند. اظهارات د. یکی از فعالان این عرصه در مشهد حاکی از این است که قاچاقچیان تاکنون با سود 25 درصدی این دستگاه ها را وارد کرده اند. دستگاه هایی که به این ترتیب ضمانت نامه اصلی سازنده را به همراه نداشته، بعضاً دست دوم بوده و همچنین برای تعمیرات احتمالی آن، استخراج کنندگان باید دست به دامان واسطه ها شوند.
بیت کوین ها را چطور می شود فروخت؟
سوال بعدی در خصوص استخراج رمزارزها این است که بیت کوین های استخراجی را چطور می شود فروخت؟ تا همین چند وقت پیش که بانک مرکزی به صراحت خرید و فروش بیت کوین را ممنوع نکرده بود، برخی سایت ها اقدام به خرید و فروش بیت کوین می کردند و شاید الان هم به صورت زیرپوستی این کار را انجام دهند. با این حال، زین پس و با ممنوعیت های ایجاد شده معلوم نیست فرجام این سایت ها و صرافی های آنلاین چه خواهد شد. اما برای خرید و فروش خارج از کشور، هم اینک راه هایی برای تبدیل به دلار کردن بیت کوین ها به خصوص در ابعاد کوچک و انتقال آن ها به کشور با استفاده از شبکه های پرداخت بین المللی وجود دارد و برخی فعالان بیت کوین از این منظر به امکان دورزدن تحریم ها توسط این رمزارزها اشاره می کنند. با این حال، برای معاملات کلان تر بیت کوین در عرصه بین المللی احتمالاً محدودیت ها بیشتر خواهد شد.
سخن آخر
با توجه به مطالب فوق و با توجه به ممنوعیت خرید و فروش بیت کوین در داخل کشور، باید گفت که اولاً ورود به عرصه سفته بازی این ارز، قطعاً با ممانعت های قانونی داخلی و نیز ریسک هایی نظیر کلاهبرداری صرافی های بی نام و نشان مواجه خواهد شد. ثانیاً ورود به عرصه استخراج برای مردم عادی، مستلزم مطالعات فنی کافی و نیز راه های فروش بیت کوین های استخراج شده در خارج از کشور است. از سوی دیگر، هنوز همچنان سیاستگذار داخلی به نتیجه قطعی در باره نرخ برق ماینینگ ها و نیز حدود و ثغور فعالیت آن ها نرسیده است. در این شرایط، به نظر می رسد بهترین کار برای آن هایی که تازه قصد ورود به این عرصه را دارند، صبر است تا این که فضای ماینینگ در کشور شفاف تر شود.