بررسی زوایای پیدا و پنهان حرفه آتش نشانی
تعداد بازدید : 9
ققنوس وار به دل آتش زدن
نویسنده : سمیه محمدنیا حنایی روزنامهنگار
گاهی پول در آوردن برای معیشت به آسانی نیست و دست روزگار شما را در جایی قرار می دهد که نان تان را باید از وسط آتش دربیاورید! احتمالا با خودتان فکر کنید که این هفته می خواهیم درباره شغل نانوایی صحبت کنیم.اما باید خدمتتان عرض کنم که خیر! ذره بین کسب و کار این هفته به بررسی زوایای شغلی می پردازد که پوشیدن لباسش نه تنها مهارت و قوت بدنی زیادی را می طلبد، بلکه جرئت زیادی هم می خواهد. این هفته ما به سراغ شغل سراسر خطر و فداکاری آتش نشانی می رویم تا اگر شما نیز خواستار پیوستن به این خانواده سخت کوش هستید بتوانید از چگونگی وارد شدن به این حرفه مقدس با خبر شوید.
آتش نشان کسی است که...
کلیه اقداماتی که افراد متخصص برای اطفای حریق و جلوگیری از گسترش آن را انجام می دهند، در حیطه مسئولیت های یک آتش نشان قرار می گیرد. آتش نشانان موظف اند تا جایی که می توانند آتش را خاموش یا محدود کنند و جان و مال مردم و همچنین محیط زیست را از خطر دور کنند. البته تمام اقدامات آتش نشانان به آتش محدود نمی شود، تقریبا می توان گفت در هر حالت اورژانسی که خود افراد قادر به نجات جان و مال خود نیستند، تلفن های این سازمان به صدا در می آید. با این توضیح ابتدایی می توان گفت کار یک آتش نشان در دو بخش اطفای حریق و عملیات نجات خلاصه می شود. در حیطه عملیات نجات تمام کارهایی که آتش نشان برای نجات افراد از معدن های فرو ریخته،آسانسور های قفل شده، زیر آوار مانده و حتی دچار مسمومیت شده اند، شامل می شود.
روحیه مناسب برای آتش نشانی چیست؟
شاید با خودتان بگویید که توجه به روحیات و سبک زندگی در انتخاب شغل اصلا مهم نیست، مهم داشتن درآمد ماهانه است و بس! اما واقعیت این است که هر چه شغل انتخابی شما با روحیات تان سازگارتر باشد هم خودتان احساس رضایت از زندگی می کنید و هم در آن شغل موفق تر خواهید بود. در مورد آتش نشانی این مسئله مهم تر نیز جلوه می کند. چرا که موفقیت یک آتش نشان به معنای نجات جان یک انسان از مهلکه خطر می باشد. برهمین اساس به بعضی از ویژگی های شخصیتی متناسب با حرفه آتش نشانی اشاره می کنیم.
یک آتش نشان باید دارای حافظه قوی با مهارت پردازش اطلاعات گذشته برای حل مسائل جاری باشد تا بتواند در بحبوحه حادثه به راه حل بهتری دست یابد. همچنین باید به صورت مادرزادی شخصیت فداکارانه و نجات دهنده ای داشته باشد و از انجام کارها به صورت گروهی و سازماندهی شده لذت ببرد و در عین حال توانایی استقلال عمل در شرایط خاص را نیز داشته باشد. سرعت در تصمیم گیری و در عمل، حرف اول را در حرفه آتش نشانی می زند، پس آتش نشان ها باید در صحنه حادثه با تجربه ظاهر شوند. آتش نشان ها افرادی با روابط عمومی بالا هستند که به راحتی می توانند با هر فردی و در هر شرایطی ارتباط برقرار کنند. در نهایت آتش نشان ها اهل خطر هستند و آستانه ترس شان بالاتر از نردبان های مخصوص اطفای حریق می باشد.
چگونگی ورود به حرفه آتش نشانی
برای ورود به این حرفه باید اولین گام های تان را از سال نهم تحصیل بردارید. به این معنی که در مدارس کار و دانش، رشته ایمنی و آتش نشانی را انتخاب کنید. شما می توانید تحصیلات خود را در دوره های کاردانی (گرایش های نجات، اطفای حریق، ایمنی و حفاظت ساختمان های بلند)، کارشناسی (گرایش های مدیریت عملیات، پیشگیری) و کارشناسی ارشد (گرایش ایمنی و مدیریت) ادامه دهید. حالا باید منتظر خبرهای استخدامی از سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور باشید. این فراخوان تقریبا هر سال به منظور تکمیل کادر آتش نشانی انجام میشود
آزمون استخدامی در دو مرحله علمی و عملی برگزار می شود. سوالات آزمون علمی براساس شغل پیشنهادی شما و مدرک تان طبقه بندی شده است. اما آزمون عملی تقریبا دارای آیتمهای یکسانی برای همه شامل مراحلی مانند پرش طول، دوی 9×4 متر، دوی 45 متر، دوی 540 متر، درازنشست، بارفیکس یا کشش از میله، است. ارزیابی تخصصی در سه مرحله شامل حمل دو عدد خاموش کننده آتش با وزن شش کیلوگرم در مسیر 50×2 متر، حمل دو عدد لوله نواری دو و نیم اینچ در مسیر 50 متر مستقیم و حمل نردبان 3 متری آلومینیومی در مسیر 45 متر مستقیم می باشد. این به معناست که تنها شاگرد و دانشجوی ممتاز بودن کافی نیست و باید از توان بدنی خوبی برخوردار باشید. بعد از پشت سر گذاشتن این آزمون ها شما با یک قرارداد پیمانی و البته تعهد محضری مبنی بر عدم درخواست انتقال ماموریت به سایر شهرداری ها و سازمانهای وابسته و سایر دستگاه های اجرایی تا 7 سال، به خدمت سازمان آتش نشانی درمی آیید. فرد تازه وارد در این حرفه ، براساس مدرک تحصیلی اش کارش را از رده های پایین تر و اجرایی تر ( نزدیک ترین حلقه به حادثه) شروع می کند و با بالا رفتن سابقه کاریش به درجه های بالاتر ارتقا می یابد. به صورت کلی این سیر ارتقای شغلی عبارت از مامور آتش نشان، راننده ، معاون شیفت، فرمانده شیفت، رئیس ایستگاه، معاون عملیاتی و معاون امور ایستگاه هاست و چنان چه فرد مدرک بالای تحصیلی داشته باشد می تواند حتی تا سِمت افسر آتش نشان، افسر ارشد آتش نشان و رئیس ایمنی و آتش نشانی هم ارتقا پیدا کند.
صلاحیت های لازم برای آتش نشان شدن
صلاحیت داشتن برای این شغل مانند هر حرفه قراردادی- دولتی، نیازمند الزاماتی از قبیل تابعیت ایرانی، داشتن کارت پایان خدمت، داشتن گواهی نامه پایه ۲ یا ۳، نداشتن سوء پیشینه و داشتن توان جسمانی متناسب است که این مورد آخر باید به تایید پزشک معتمد برسد. اما این تمام ماجرا نیست، برای آتش نشان شدن باید شرایط جسمانی تان هم مناسب باشد یعنی قدتان باید از 170 سانتی متر کوتاه تر نباشد. برای ورود به این حرفه شرایط سنی نیز مهم است و این شرایط از حداقل 17 سال و حداکثر 25 سال ( بنا به شرایطی ممکن است تا 32 سال هم برسد) می باشد.
حقوق و مزایای آتش نشانی
واقعیت این است که آتش نشان ها در هر حادثه ای جزو کسانی هستند که به جای فرار یا نجات خود در دل خطر می روند. بنابراین در معرض خطر بودن همیشگی یکی از اقتضائات شغلی آن هاست. حتی با صحبت با یکی از این خدمت گزاران عزیز به این نکته اشاره کردند که همیشه قبل از وارد شدن به صحنه خطر اشهد خود را می گویند! مسمومیت با انواع دودها و گازهای شیمیایی که خطر ابتلا به بیماری ها را در آن ها زیاد می کند از دیگر نکات منفی این شغل است. این ها در کنار عدم تامین کافی خسارات و آسیب دیدگی های آتش نشان ها توسط مسئولان در صورت بروز حادثه، کار را برای آن ها سخت تر نیز می کند. البته خوشبختانه به تازگی در کشور به صورت رسمی شغل آتش نشانی جزو مشاغل سخت و زیان آور قرار گرفته است و این به این معنی است که آتش نشانان می توانند با داشتن ۲۰ سال سابقه کار و ۵۰ سال سن، بازنشسته شوند. اما متاسفانه با آن که آتش نشانان در بیشتر مواقع جان شان را برای نجات مال و جان شهروندان به خطر میاندازند، دارای درآمدهای آن چنانی نیستند. حتی گاهی پوششهای بیمه ای این امدادگران شریف تا حدی ناکافی است که کفاف آسیب های جانی وارد شده در حین کار را نمی دهد. این را نیز اضافه کنید که بخش وسیعی از آسیب های این شغل در حوزه روان و اعصاب آتش نشانان اتفاق می افتد که با هیچ پول و بیمه ای جبران نخواهد شد. درآمد ماهانه یک آتش نشان تازه وارد چیزی حدود دو میلیون و ۵۰۰ هزار تومان است که پس از ۲۵ سال کار با مدرک کارشناسی ارشد سقف حقوق وی به بیش از ۹ میلیون تومان نمیرسد.