ورود تعداد زیادی از خودروهای گردشگران مذهبی و پزشکی به شهر مشهد موجب شده تا رانندگان با انواعی از برندهای روز جهان و خودروهای مدرن آن ها آشنا شوند که این بین آئودی سازنده آلمانی در میان خودروهای پلاک گذر موقت یا پلاک خارجی جایگاه ویژه‌ای دارد. همین عامل هم باعث شده تا تنها خودروی پرفروش و موفق آئودی در ایران طی پنج سال گذشته، نظر برخی از خریداران مشهدی را به سمت خود جلب کند. آئودی کیو5 که کراس‌اووری نیمه لوکس در رده ب.ام.و ایکس3 و دی‌اس 7کراس‌بک است، هم اینک در بازار ایران در مدل‌های 2016 بهایی بین 750 تا یک میلیارد تومان دارد و به جز طراحی وزین، امکانات خوبی را در اتاقش به سرنشینان ارائه می‌کند. به غیر از سیستم چهارچرخ محرک فوق‌العاده کواترو، کیو5 به یک موتور قدرتمند 248 اسبی مجهز است که حاصل ترکیب پیشرانه چهار سیلندر، 2لیتری و بنزینی با یک توربوشارژر با سیستم مهندسی ویژه موتور آئودی یعنی TFSI بوده و شتاب و کشش برازنده‌ای را به خریداران این خودروی خاص ارائه می‌کند. البته آئودی کیو5 به غیر از این ها مشخصات مهم دیگری دارد که تنها با سوار شدن بر خودرو قابل لمس و ارزیابی هستند.

به روایتی 40 هزار دستگاه و به روایتی دیگر 34 هزار دستگاه از انواع مدل‌های نسل گذشته هیوندای سانتافه در ایران به فروش رفته است. اعداد بزرگی که بعضا ادعا شده شمار آن حتی تا 45 هزار دستگاه هم می‌رسد. در این باره جز این که کار هیوندای را شاهکار دانست، هیچ چیز نمی‌توان گفت. گرچه این روزها تب سانتافه خوابیده و کمتر کسی دیگر سراغی از نمونه‌های صفر کیلومترش می‌گیرد، ولی کاری که این کراس‌اوور متوسط کره‌ای در بازار خودروهای وارداتی ایران انجام داده تقریبا از ابتدای انقلاب بی‌نظیر بوده است. در واقع در حالی که کل فروش رقبای حاضر در این کلاس روی هم به نصف میزان واردات شاسی بلند سانتافه نمی‌رسد، هیوندای موفق شده مهم ترین خودروی یک دهه اخیر بازار ایران لقب گیرد که کمترین افت قیمت و بیشترین بازارپسندی را با سطوح تجهیزات مناسب، طراحی جسورانه و کیفیت ساخت قابل ستایش تلفیق کند و خودرو رویایی ایرانی‌ها را با قدرت پرداخت متوسط بسازد. این خودرو که در بدو ورود به بازار ایران در سال 2014 بهایی نزدیک به یک پنجم قیمت کنونی خود را داشت، توسط تیم جدید طراحی هیوندای به رهبری لوک دانکرلوک خلق شده و ایمنی و دوام را همزمان با هم در سطحی معقول ارائه می‌کند. نسل سوم سانتافه که در ایران با موتور 2400 سی‌سی چهارسیلندر و 188 اسبی اش به خودرویی معمولی و متوسط و مناسب برای شهر و جاده مشهور است، در قیاس با اغلب رقبا فرم ظاهری شاداب‌تر و موزون‌تری داشته و در یک بازه زمانی چهار تا پنج ساله به رغم واردات انبوه، زیبایی خود را حفظ کرده است. نگاهی به ابعاد بدنه این خودرو نشان می‌دهد در رنج قیمتی کمتر از یک میلیارد تومان سانتافه متناسب‌ترین ابعاد را دارد که نه چون سورنتو و رکستون بیش از اندازه کشیده شده و نه همچون راو4 و ایکس تریل کوچک و نزدیک به خودروهای یک کلاس پایین‌تر است. سانتافه که در آخرین نسل خود توانسته با تداوم طراحی جذاب خود، به یکی از محصولات موفق بازار جهانی و الگویی برای برندهای دیگر تبدیل شود هم‌اینک در مناطق آزاد تجاری ایران به تعداد اندکی موجود بوده و نسخه‌هایی از آن از طریق سفارتخانه‌های خارجی به کشور وارد شده است. خودرویی که پیش‌بینی می‌شود در صورت بازگشایی واردات، بتواند دوباره رکوردهای نسل‌های قبلی خود را تکرار کند و صدرنشین بازار محصولات وارداتی باشد. در این پرونده، با بررسی عملکرد 9 خودروی رقیب سانتافه، به چرایی ناموفق بودن این محصولات در قیاس با سانتافه در بازار ایران می‌پردازیم.

   کیا سورنتو
پرفروش‌ترین خودروی بازار در این رده پس از سانتافه که 10 سانتی‌متر بزرگ تر و در مجموع شکیل‌تر از هیوندای است. با این حال سورنتو خیلی دیر توانست آمار فروش خود را افزایش دهد و مدت‌ها زیر سایه سانتافه ماند. این شاسی‌بلند جذاب  که گفته می‌شود از سال 2015 تا کنون بیش از 10 هزار دستگاه از انواع ساده و GT لاین آن در کشور به فروش رفته، به دلیل استفاده از شاسی نردبانی عملا نه یک کراس‌اور که خودرویی در کلاس اس‌یووی‌های متوسط است و در همه تجربیات رانندگی خود در ایران یا خارج از ایران، توانمندی شگفت‌انگیز خود در زمینه آفرود را نشان داده است. سورنتو که بزرگ ترین کابین را در این گروه در کنار سانگ یانگ رکستون دارد، یکی از بیشترین هزینه‌های نگهداری را داشته و در زمینه دوام پشت سر راو4 و ایکس تریل قرار دارد. موتور چهار سیلندر، 2400 سی‌سی و 188 اسبی این خودرو در حالی با سانتافه یکسان است که سورنتو با 1680 کیلوگرم وزن، کاملا کندتر از برادرش شتاب می‌گیرد. البته این موتور به رغم 100 کیلو وزن اضافه در مقایسه با سانتافه رانندگی مهیج‌تری را نصیب خریداران سورنتو می‌کند.
 
  نیسان ایکس تریل
در زمانی اندک و تنها در فاصله 2016 تا 2018 موفق شد بیش از پنج هزار دستگاه فروش کند و در بازار ایران به یکی از محصولات نمادین تبدیل شود. اغلب کسانی که به سراغ ایکس‌تریل می‌روند جذب طراحی محافظه‌کارانه و موقر خودرو و دوام بالای ایکس تریل می‌شوند وگرنه این اتومبیل ژاپنی ابدا خودروی مهیجی نیست. همه چیز در کابین ساده و منظم است و برخلاف رقبای کره‌ای، زرق و برق اتاق در حد صفر است. موتور 170 اسبی این کراس‌اور ژاپنی در تلفیق با گیربکس CVT یک رانندگی معمول و بی دردسر را فراهم کرده که البته در زمان آفرود خوی واقعی نیسان را برملا کرده و توانایی بالای خود را به رخ می‌کشد. ایکس تریل که دقیقا در میانه کلاس کنار راو4 و کولئوس ایستاده، در آخرین نسخه خود با کد 2018 به کشور راه یافته و امکانات مناسبی دارد. در عین حال رنگ‌های متنوع و جذاب بدنه از جمله مزایایی است که دست خریداران را برای انتخاب این خودرو باز می‌کند.
 
 هوندا CR-V
حیف شد. حیف شد که این خودروی خوش‌چهره، موقر و جذاب که سواری نرم و راحتی دارد و یکی از لوکس‌ترین خودروهای این جمع است، در ابعادی گسترده به کشور وارد نشد. شاسی‌بلند هوندا که در ردیف 10 خودروی برتر جهان جایگاه معتبری دارد، از جمله خودروهای چابک گروه است که هم‌اینک برخی از نمونه‌های 2015 و 2016 آن در تیپ تورینگ موجود بوده و با کارکرد پایین بین550 تا 700 میلیون تومان قیمت دارد. این خودرو که از موتوری چهار سیلندر، 2400 سی‌سی و 185  اسبی بهره می‌برد گرچه همچون نیسان از گیربکس CVT بهره برده ولی وزن 1578 کیلویی و آرایش فنی خاص خودرو شتاب مناسبی را عاید راننده و سرنشینان می‌کند. هوندا CR-V که 4.52 متر طول دارد، لیست امکانات مناسبی داشته و جزو بادوام‌ترین خودروهای این رده در جهان است. متاسفانه اما آمار ناچیز واردات و واردکننده گمنامش چارچوب مناسبی را برای خدمات پس از فروش خودرو ایجاد نکرده و همین عامل هزینه‌ای به مراتب بیشتر از راو4 را روی دست مالکان می‌گذارد.
 
  میتسوبیشی اوت لندر
از سال 2012در بازار ایران حاضر است و در سه فیس لیفت با دو نوع موتور بنزینی و پلاگین هیبرید چیزی بین 400 تا 875 میلیون تومان را روی دست خریداران می‌گذارد. نسخه‌های پاک و PHEV خودرو که به لطف یک موتور برقی قدرتی نزدیک به 203 اسب و مصرفی معادل پنج لیتر دارند، در سرتاسر جهان سالانه بیش از 200 هزار دستگاه فروش داشته و خودروی محبوب خریداران آلمانی و انگلیسی به شمار می‌رود. بدنه کشیده و 4.7 متری اوت لندر به رغم جای مناسب کمی باریک  به نظر می‌رسد و فضایی در حد سورنتو یا رکستون ندارد. اتاق اما نسبتا نرم و راحت بوده و هزینه نگهداری هم پایین است. همچنین توان آفرود اوت لندر کم نظیر است.
 
 رنو کولئوس
همسان با سورنتو بین 10 تا 12 هزار دستگاه از این کراس‌اور فرانسوی خوش‌پوش به کشور وارد شده و همین عامل رنو را به یکی از بازیگران بزرگ بازار در رده فعلی تبدیل کرده است. کولئوس که مشخصاتی درست مشابه ایکس تریل دارد، در نسخه‌های صفر و 2018 بهایی معادل 750 میلیون تومان دارد و خودرویی ایمن، تکنولوژیک و بادوام با طرحی جسورانه است. هزینه نگهداری کولئوس به واسطه اشتراکات فنی بسیار با نسل قبل و البته نیسان ایکس تریل بهتر از رقبای کره‌ای است ولی همچنان در پس راو4 قرار دارد.
 
 فولکس واگن تیگوان
شاید دو هزار دستگاه از این خودروی آلمانی که در شمار محبوب‌ترین خودروهای جهان است، به کشور وارد شده باشد. کراس‌اور مدرنی که از همه رقبا امکانات و شتاب بهتری داشته و تکنولوژیک‌تر است. در عین حال تیگوان کوچک ترین عضو این رده بوده که با بهای 950 میلیونی کاملا گران و دور از دسترس است. پایداری بالای خودرو مدیون سیستم تعلیق خاص و وزن 1640 کیلویی بدنه است که این خودرو 4.48 متری را مثل آهن ربا به زمین وصل می‌کند. تیگوان هزینه نگهداری بالایی همچون دیگر خودروهای آلمانی و ایتالیایی دارد ولی در زمینه دوام دست کمی از رقبای ژاپنی ندارد.
 
 
  تویوتا راو4
از نسخه فیس‌لیف و پایه راو4 در نسل چهارم چیزی نزدیک به هشت هزار دستگاه در ایران فروش رفته و تویوتا را به بازیگر مهم این بخش از بازار تبدیل کرده است. راو4 های موجود در ایران طراحی جسورانه، جذاب و مهیجی دارند و در زمینه دوام تا 200 هزار کیلومتر هم بی اشکال به مسیر ادامه داده اند. عددی که برای برخی از خودروهای چینی یا فرانسوی یک رویاست! راو4 که از موتور 2500 سی‌سی 181 اسبی سود می‌برد شاید امکانات کاملی نداشته باشد ولی همه نیازهای خریداران را برآورده کرده و یک سوم خودروهای گروه هزینه نگهداری دارد. البته که این موضوع با قیمت گزاف و 900 میلیونی نسخه‌های صفر خودرو جبران شده است! 
 
 سوبارو فارستر
شاید کمتر از 100 دستگاه از کراس اور زمخت ژاپنی به ایران وارد شده باشد. خودرویی دیگر از گروه بدنام سیف خودرو که تنها وظیفه دارد ماشین بفروشد و هیچ تعهدی را پس از تحویل خودرو نمی‌پذیرد! فارستر که تنها در نسخه‌های 2500 سی سی به کشور وارد شده طرح و کابین چندان مدرنی ندارد و از امکانات معمولی بهره می‌برد. برند گمنام و واردکننده بدعهد و نبود شبکه خدمات پس از فروش اما موجب شده تا یکی از بهترین خودروهای این رده در بازار جهانی، ابدا در ایران طرفدار نداشته باشد و همین عامل ارزش بازاری نازل خودرو را موجب شده است.
 
 سانگ یانگ رکستون
تنها به تعدادی معدود وارد کشور شده و حدود یک میلیارد تومان قیمت دارد. حسن این خودرو توان آفرود بالا، موتور توربو 220 اسبی و امکانات خوبی است که کابینش دارد. ویژگی‌هایی که ابدا به قیمت بالا، کیفیت متوسط و دوام معمولی خودرو نمی‌چربد و به رکستون G4 در حد یک نوبرانه و نه بیشتر از آن در بازار اعتبار می‌دهد.
 

یکی از نکاتی که خریداران ایرانی در بازار خودرو کمتر به آن بها می‌دهند، هزینه‌های نگهداری هر خودرو است. انتخاب یک خودرو بدون در نظر گرفتن فضای حاکم بر کشور و ضریب بالای تصادف که خودرو را نیازمند قطعات و مایحتاج جانبی می‌سازد، یکی از مواردی است که در خرید خودروهای چینی کمیاب مورد کم توجهی قرار می‌گیرد. موردی که بعضا هزینه‌ای تا 10 برابر خودروهای پرتیراژ ایرانی را تنها در یک قطعه به خریداران تحمیل می‌کند. اتفاقی که برای خریداران خودروهای جک جی4 و جیلی GC6 اکسلنت رخ داده نیز از همین جنس است. این که وقتی بهایی تا دو برابر یک سدان کامپکت و ریزجثه ایرانی را صرف خودرویی چینی در همین کلاس می‌کنیم، به غیر از اندکی فاصله کیفی و طراحی چه در انتظارمان است؟ این جا در گزارش دخل و خرج ما تنها به یک قطعه نه چندان مهم پرداخته‌ایم و با بررسی سطح قیمت چراغ‌های جلو و میزان کمیابی آن در چهار اتومبیل رانا، ساینا، جیلی اکسلنت و جک جی 4 به آن سوی انتخاب خودروهای چینی کمیاب پرداخته‌ایم. چیزی که احتمالا اگر علاقه مندان به محصولات چینی آن را بخوانند از فکرکردن به محصولات سرزمین اژدها در شرایط فعلی منصرف می‌شوند.
طبق بررسی دخل و خرج هزینه خرید چراغ‌های جلو و عقب خودروی رانا که توسط قطعه ساز مشهور کشور یعنی کروز تولید شده‌اند حدود یک میلیون و هفتصد هزار تومان است که به صورت نسبی، حدود دو درصد از بهای کل خودرو را شامل می‌شود. این قطعه که به نسبت وافر و به راحتی موجود است، در اغلب فروشگاه‌های سرتاسر کشور یافت می‌شود.
برای خرید یک جفت چراغ جلوی ساینا اتوماتیک که هم‌اینک بهای آن در بازار به حدود 75 میلیون تومان رسیده، باید حدود 800 هزار تومان بپردازید که بهایی معادل یک درصد قیمت این خودروی وطنی است. خوشبختانه این قطعه به وفور یافت شده و حتی انواع ارزان تر یا گران تر آن هم در بازار موجود است.
درباره جیلی جی سی 6 اکسلنت وضع فرق دارد و علاوه بر این که قیمت این قطعه حدود 5 تا 6 برابر بهای پرداختی برای چراغ رانا و 12 تا 15 برابر بهای پرداختی برای یک جفت چراغ سایناست، به شدت هم کمیاب است. چرخی در فضای بازار نشان می‌دهد به سختی می‌توان انواع اورجینال آن را با قیمت هر جفت کمتر از هشت میلیون تومان پیدا کرد. مراجعه حضوری خبرنگار دخل و خرج نشان داد در یک فروشگاه قیمت هریک از چراغ های جلوی جیلی جی سی 6 اکسلنت حدود چهار میلیون و 150 هزار تومان و در یک فروشگاه دیگر، تا پنج میلیون تومان بابت یک عدد چراغ این خودرو باید هزینه کرد. عددی که تقریبا برای جک جی4 هم قابل تعمیم است و خبر از هزینه وحشتناک استفاده و نگهداری از این قبیل تولیدات می‎‌دهد.

با عبور از فصل سوم سال میلادی، همه چیز مهیای انتخاب بهترین خودروی سال 2020 جهان از نگاه مجله معتبر موتورترند است.این مجله آمریکایی به تازگی با گرد آوردن 41 مدل اس‌یووی مختلف سعی کرده بهترین شاسی‌بلند سال 2020 جهان را انتخاب کند. انتخابی که به زودی باید با ورود به کلاس خودروهای سبز و پاک، رده وانت پیکاپ‌ها و نیز بهترین بهترین‌ها، برگزیدگان خود در سال 2020 را معرفی کند. جایزه بزرگی که سال گذشته در بخش اس‌یووی به جیپ رانگلر، در بخش خودروهای سبز به جگوار آی-پیس، در بخش وانت پیکاپ‌ها به دوج رام 2019 و در عالی ترین سطح به جنسیس جی70 رسید. تقدیری که در نهایت فروش این مجموعه از محصولات در سرتاسر جهان را به شدت افزایش داد. حالا در نیمه دوم سال 2019، گمانه‌زنی درباره برنده نهایی این جایزه که به نوعی مهم ترین جایزه سال صنعت خودرو است، شدت گرفته و برخی کارشناسان از شانس بالای لینکلن آویاتور برای پیروزی در این رقابت حرف می‌زنند. آیا تندیس اس‌یووی سال جهان دوباره به یک آمریکایی خواهد رسید؟ هنوز مشخص نیست. شواهد بسیاری از علاقه موتورترند به هوانورد لینکلن وجود دارد.

این جاولین است. کوپه اسپورت و عضلانی گروه به یغما رفته آمریکن موتورز که زمانی تقریبا دور در برند کریسلر ادغام شد و برای همین نامش به تاریخ پیوست. کوپه جاولین که مستقیما رقیب فورد موستانگ، شورولت کامارو، پونتیاک فایربرد و دوج چلنجر بود، بین ایرانی‌ها محبوبیتی نداشت و همچون رهگذری ساده، خیلی سریع در اواخر دهه 40 خورشیدی (سال 1349) با ظاهری آینده‌نگرانه وارد بازار ایران شد، در حدود یک دهه تولید هرگز شانسی در برابر رقبای مطرح خود در آمریکا و بازارهای خارجی نداشت. این موضوع اما باعث نشده تا ارزش‌های جاولین زیر سایه بماند. هم‌اینک بهای نسخه های اولیه جاولین بالاتر از یک فورد موستانگ 2019 است و مدل 1968 این خودرو اگر پیدا شود، اقلا بین 25 تا 65 هزار دلار قیمت خواهد داشت. موردی که درباره این جاولین خوشرنگ اهل مشهد هم صدق کرده و قیمت بالای آن را توجیه می کند. موتور به‌کار رفته در این خودرو یک نسخه شش سیلندر 3800سی سی است که 155 اسب قدرت دارد و نیرو از طریق یک گیربکس چهار سرعته دستی به چرخ‌های عقب منتقل می‌شود. نکته جالب درباره ای‌ام‌سی جاولین، ریچارد تیگو طراح آن است که بعدها کار ابداع جیپ چروکی را برعهده داشت.