برای استفاده از چند بیمه تکمیلی یک شرط مهم وجود دارد و آن هم این است که مجموع خسارت‌های دریافتی شما از شرکت‌های بیمه نباید از کل هزینه‌های درمانی که پرداخت کرده اید، بیشتر شود. یعنی مثلا اگر هزینه عمل جراحی شما 30 میلیون تومان شده باشد، مجموع خسارت هایی که از بیمه پایه و بیمه‌های تکمیلی خود دریافت می‌کنید، نباید از 30 میلیون تومان بیشتر باشد.این نکته را به یاد داشته باشید که مبلغ فرانشیزی را که در بیمه تکمیلی اول خود پرداخت می‌کنید، فقط می‌توانید از بیمه پایه دریافت کنید نه از بیمه‌های تکمیلی دیگرتان.

مراحل استفاده از 2 بیمه تکمیلی چگونه است؟

 برای استفاده از دو بیمه تکمیلی دو حالت وجود دارد:

  در حالت اول اگر قصد دارید با دریافت معرفی نامه برای درمان خود اقدام کنید، باید به شرکت بیمه ای که تعهدات آن بالاتر است مراجعه و برای مرکز درمانی مد نظر خود معرفی نامه دریافت کنید. اگر هزینه درمانی شما از سقف تعهدات بیمه‌گر تکمیلی اولتان بیشتر شد، باید هزینه آن را خودتان پرداخت کنید و بعد با پرونده پزشکی و صورت حساب بیمارستانی خود به بیمه‌گر تکمیلی دومتان مراجعه تا بقیه هزینه‌ها را دریافت کنید.

 در حالت دوم بعد از پرداخت هزینه‌های درمانی، باید به همراه پرونده پزشکی و صورت حساب بیمارستانی به شرکت بیمه ای که تعهدات آن بالاتر است مراجعه و خسارت خود را دریافت و بعد برای بقیه هزینه‌ها به بیمه تکمیلی بعدی خود مراجعه کنید.

اگر قصد دریافت خسارت از بیمه‌گر پایه خود را دارید، حتما باید قبل از مراجعه به بیمه‌گر تکمیلی به بیمه‌گر پایه مراجعه کنید. یعنی اولویت در دریافت خسارت با بیمه پایه است.

 

بورس تهران هفته قبل را هم با رشد پشت سر گذاشت؛ شاخص کل 13 هزار واحد معادل 8/2 درصد رشد کرد تا همچنان موج صعودی در بازار غالب باشد. طی این هفته، موج اقبال به گروه صنایع بزرگ فلزی-معدنی، پتروشیمی و پالایشی بر رشد شاخص تاثیر جدی داشت. رشد نرخ ارز نیمایی، بهبود قابل توجه معاملات کالایی در بورس کالا و کاهش نگرانی ها از کرونا مهم ترین علل توجه بازار به بزرگان کالایی بود. در این میان برخی از سهم ها و گروه های کوچک همچنان با قدرت در حال رشدند. بسیاری از نمادهای بازار پایه از این جمله اند. اما آن چه جالب توجه است، رشد بی محابای نمادهای خود شرکت های بورس و فرابورس است. در این شماره ضمن بررسی کلیت بازار، اثر تصمیم جمعه شب fatf بر بازار، وضعیت نماد شرکت های بورس تهران، فرابورس ایران و بورس کالا را بررسی می کنیم. شرکت هایی که عمده درآمد آن ها از محل کارمزد است و بر اثر هجوم نقدینگی به بورس و افزایش حجم معاملات، رشد قابل توجهی در درآمدها و سود خالص را تجربه می کنند.

چرخش به سمت بزرگان و اثر دوگانه fatf

اقبال بازار به نمادهای بزرگ، قطعا محرک اصلی رشد اخیر شاخص تا محدود 470 هزار واحد بوده است. رشد نرخ ارز در بازار و نیما، کاهش نگرانی از کرونا بر اثر کنترل سرعت رشد این ویروس و تعادل بازارهای جهانی، در کنار عقب ماندگی نسبی سهام شرکت های بزرگ کالایی، علت رشد این شرکت ها بوده است. با این حال، طی روزهای سه شنبه و چهارشنبه هفته گذشته، اکثر نمادهای این گروه ها نیز منفی و بعد متعادل شدند. شاید مهم ترین متغیر پیش روی بازار بحث fatf و تصمیم اش درباره ایران باشد. فارغ از قرار گرفتن کشور در لیست سیاه یا تمدید مهلت، اثر آن بر بازار سرمایه و مخصوصا نمادهای بزرگ، قابل تشخیص نیست. اخبار منفی (یا بازنمایی منفی آن) از نشست این کارگروه می تواند نرخ ارز را رشد دهد که به نفع بزرگان کالایی است اما خود خبر ممکن است در کوتاه مدت برای بازار منفی تلقی شود. بنابراین این که نتیجه برایند چه می شود معلوم نیست. اخبار مثبت از این نشست (تمدید شدن مهلت) می تواند نرخ ارز را کاهش دهد اما برای اقتصاد خبر خوبی تلقی می‌شود. بنابراین بازهم اثر نهایی خالصی متصور نیست (نکته: در این جا درباره اثر واقعی fatf بر اقتصاد ، اختلاف نظرهای تحلیلی بسیاری وجود دارد و ما هیچ گونه تحلیلی در این جا ارائه نمی کنیم. صرفا درباره «برداشت و جمع بندی» بازارهای بورس و ارز در این خصوص صحبت می کنیم).

رشد 6 برابری نماد «فرابورس» در 4 ماه

فارغ از وضعیت شرکت های بزرگ کالایی، همزمان برخی از کوچک های بازار هم مورد توجه‌اند. در این میان خود بورسی ها به وضعیت عجیبی رسیده اند. نمادهای بورس، فرابورس و کالا به ترتیب مربوط به سهام شرکت های بورس تهران، فرابورس ایران و بورس کالای ایران است. این نمادها طی دو ماه اخیر رشد قابل توجهی داشته اند. مثلا نماد بورس از محدوده هزار تومان در اواخر مهر در انتهای بهمن ماه به 5500 تومان رسیده است یعنی طی چهار ماه 5/5 برابر شده است! نماد بورس کالا هم طی این مدت از محدوده 1100 تومان به محدوده 4800 تومان رسیده است. فرابورس هم از محدوده هزار تومان به 6200 تومان رسیده است و طی چهار ماه بازدهی 520 درصدی را ثبت کرده است!

علت این موضوع، رشد قابل توجه حجم معاملات است. می دانید که درآمد اصلی این شرکت ها از محل کارمزد معاملات است (شرکت ها درآمدهایی از حق پذیرش و درج، خدمات و ... هم دارند که در برابر درآمد کارمزد زیاد نیست). حجم معاملات بورس هم به تازگی با هجوم نقدینگی شدیدا رشد کرده، بنابراین تحلیل بازار این است که سود این شرکت ها از محل کارمزد هم رشد کند. اما آیا این رشد درآمد کارمزدی، رشد عجیب قیمت این نمادها را توجیه خواهد کرد؟

خود بورسی ها هم حبابی شده اند؟

جدول زیر جزئیات مربوط به درآمد و سود شرکت های بورس، فرابورس و بورس کالا را نشان می دهد. چنان که پیداست درآمدها در 10 ماهه امسال نسبت به کل سال 97 حدود دو برابر شده است(ستون های 3-4-5 جدول زیر) اما درآمد کارمزد، برای بورس و فرابورس بیش از دو برابر رشد کرده است (ستون های 6-7-8).

نکته دیگری که در جدول زیر به آن توجه شده این است که درآمد شرکت ها در دی ماه امسال نسبت به متوسط 9 ماهه هم جهش داشته است. (ستون های 9 و 10).

اما از درآمد که بگذریم این موضوع چقدر بر سود کل و سود هر سهم موثر است. شاید کسی بگویدکه افزایش درآمد به صورت سود خالص خواهد بود. چرا که هزینه ها تغییر نمی کند، بنابراین باید قدرت اهرم بالایی برای شرکت ها در نظر گرفت. به تازگی فرابورس در یک شفاف سازی سود تحلیلی سال 98 خود را حدود 25 میلیارد تومان افزایش داده و تصریح کرده است که «هزینه های پرسنلی،اداری و عمومی شرکت بدون تغییر است».

بر این اساس (ثبات هزینه ها) تلاش کردیم سود تحلیلی 98 را محاسبه کنیم. محاسبه این گونه انجام شده است که اولا سودسازی 9 ماهه ( که در صورت های مالی گزارش شده)در سه ماه پایانی ادامه یابد و علاوه بر آن درآمد مازاد از محل کارمزد در دی ماه هم طی دو ماه بهمن و اسفند تکرار شود و درآمد مازاد بر متوسط 9 ماهه در سه ماه زمستان هم سود خالص باشد. بر این اساس سود تحلیلی 98 محاسبه شده است. با تقسیم این سود بر قیمت فعلی نمادها (مورخ 30 بهمن 98) می بینیم که نسبت قیمت به درآمد این سه نماد فوق العاده بالاست و عملا هر سه شرکت در محدوده حبابی قرار دارند! در این میان وضعیت بورس کالا که مانند دو بورس سهام (بورس و فرابورس) در معرض هجوم نقدینگی و رشد حجم معاملات نبوده، بدتر هم هست. حتی اگر به هر دلیلی، سود سال 98 این شرکت ها، دوبرابر میزان محاسبه شده نیز بشود، نمی توان گفت قیمت نمادها منطقی خواهد بود! با این حال، این روزها برخی دیگر از نمادهای بازار نیز چنین وضعیتی دارند و قیت ها چندین برابر ارزش ذاتی است اما خریدار هم دارد.

 

 

 سرمایه‌گذاری در بازار سهام نیازمند یک راهبرد مناسب بر اساس میزان سرمایه، مدت زمان سرمایه‌گذاری، بازده مورد انتظار و ریسک‌پذیری سرمایه‌گذار است. بر این اساس، اولین گام در سرمایه‌گذاری، شناسایی سهام شرکت‌ها با استفاده از روش‌های حرفه‌ای تجزیه و تحلیل مالی و اقتصادی است. با وجود پیچیدگی‌ این روش‌ها، معیارهای مشخصی برای بررسی اولیه سهام شرکت‌ها وجود دارد که در این میان می‌توان به عواملی همچون چشم‌انداز صنعت، سودآوری، وضعیت نقدینگی، میزان بدهی‌ها، نسبت قیمت به سود هر سهم، درصد سهام شناور آزاد، نقدشوندگی، سیاست تقسیم سود و ترکیب سهامداران شرکت اشاره کرد. از طرف دیگر در انتخاب سهام باید خصوصیات فردی، سود مورد انتظار و درجه ریسک‌پذیری سرمایه‌گذار را نیز مد‌نظر قرار داد.در این مقاله برخی از شاخصه‌های انتخاب سهام برتر را بررسی و تحلیل می کنیم.

برای خرید سهام با روش علمی چه راهکارهایی پیش روی سرمایه‌گذاران است؟

اصلی‌ترین راهکار در این باره تحلیل بنیادی سهام است. تحلیل بنیادی فرایندی است که ارزش ذاتی یک سهم با توجه به شرایط کنونی و آینده، وضعیت اقتصاد کلان، جایگاه صنایع در اقتصاد آن کشور و روند اطلاعات مالی شرکت برآورد می‌شود. پس از بررسی و پیش‌بینی سودآوری شرکت، با تنزیل جریانات نقدی آتی با نرخ بازده مورد انتظار بر اساس ریسک سهم، ارزش ذاتی آن کشف می‌شود. سرمایه‌گذاری با مقایسه ارزش ذاتی پیش‌بینی شده و ارزش بازار سهم به تصمیم‌گیری درباره خرید (در صورت کمتر بودن قیمت روز نسبت به ارزش ذاتی) یا فروش (در صورت فراتر رفتن قیمت سهم نسبت به ارزش ذاتی آن) می‌پردازد.

برای انتخاب صنعت برتر باید به چه مولفه‌هایی توجه کرد؟

با بررسی روند شاخص‌های اقتصادی که به طور قابل ملاحظه‌ای بر فعالیت هر شرکت تاثیر‌گذار است، می‌توان به انتخاب سهام پرداخت. از مهم‌ترین شاخص‌ها می‌توان به نرخ تورم، میزان رشد تولید ناخالص داخلی، نرخ بیکاری، تغییرات در میران عرضه و تقاضای پول و ... اشاره کرد. همچنین ارزیابی بخش‌های متفاوت اقتصادی با توجه به شاخصه‌هایی همچون سهم هر بخش در تولید ناخالص داخلی و میزان رشد اقتصادی، فرصت‌های رشد و سرمایه‌گذاری موجود، فضای کسب‌و‌کار رقابتی و میزان حساسیت صنعت به سیاست‌های داخلی و خارجی. در نهایت باید به بررسی عوامل مختص شرکت پرداخت. در این مرحله، سرمایه‌گذاران باید به سلامت مالی شرکت و کیفیت سود گزارش شده آن بپردازند. همچنین لازم است تحلیل همه‌جانبه‌ای درباره فعالیت شرکت، قدرت و توانایی شرکت برای جواب گویی به نیازهای نقدی غیر‌منتظره، توانایی رشد سود و توانایی برای بازپرداخت تعهدات آتی بلندمدت انجام داد.

پس از تشخیص و خرید سهام برتر چگونه می‌توان زمان فروش و خروج از سرمایه‌گذاری را تعیین کرد؟

زمان بندی ورود و خروج مناسب را باید با توجه به ارزش ذاتی سهام تعیین کرد نه بر مبنای قیمت‌های در حال رشد و افت یا تعصب و رفتار احساسی در سرمایه‌گذاری؛ زمانی که تنها بر مبنای افزایش قیمت اخیر تصمیم به خرید می‌گیرید چون ممکن است در معرض این آسیب باشید که در اوج قیمت‌ها اقدام به خرید کنید بنابراین با برگشت قیمت در بلند‌مدت به سطح متعادل خود، اصل سرمایه را به مخاطره می‌اندازید. همچنین در صورتی که دارای سهامی با چشم‌انداز نامناسب هستید و تنها به دلیل وابستگی احساسی یا تمایل نداشتن به شناسایی زیان کاغذی از فروش آن خودداری می‌کنید، عملکرد سرمایه‌گذاری خود را کمتر از حد بهینه رقم می‌زنید.

برای انتخاب سهام برتر از سوی سرمایه‌گذاران حقیقی چه روشی را پیشنهاد می‌کنید؟

سهامداران حقیقی به دلیل نداشتن تیم حرفه‌ای تحلیل برای خرید و فروش سهام، بهتر است در صندوق‌های سرمایه‌گذاری وارد شوند. سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها از لحاظ مالی نیز مقرون به صرفه‌تر است و هزینه کمتری در بردارد. اما اگر یک شخص حقیقی هستید و تمایل دارید سهام برتر را خودتان انتخاب کنید، باید با آموزش و کسب تجربه، مسیر موفقیت را برای خودتان هموار کنید.

چرا بسیاری از سهام کوچک بدون توجه به ارزش واقعی رشد می‌کنند ولی برخی سهام برتر در بازار راکد هستند؟

شرکت‌هایی با سودآوری پایین می‌توانند با مدیریت و دستکاری سود، بر اساس روش‌هایی همچون ارائه تخفیفات بسیار بالا در یک دوره، تبدیل کردن هزینه‌های عملیاتی به سرمایه‌ای و... سود‌آوری بالاتری را برای یک دوره نشان دهند که به افزایش قیمت سهم در کوتاه‌مدت منجر می شود اما با توجه به حاکمیت اصل برگشت به میانگین در بلندمدت، قیمت سهام در نهایت به سمت میانگین ارزش ذاتی میل می‌کند.

نکاتی برای گرفتن تصمیمات موفق 

در بورس و تشخیص سهام برتر 

 سرمایه‌گذاری بر مبنای سبد متنوعی از سهام با لحاظ کردن توان ریسک‌پذیری خود

 خرید سهام ارزشی در بلند مدت و سهام رشدی در کوتاه‌مدت با استفاده از فرصت نوسان گیری و رشد بلندمدت به طور توامان

 نداشتن واکنش بیش از اندازه به اطلاعات و وقایع اخیر (قاعده‌ای در سرمایه‌گذاری وجود دارد که می‌گوید هیچ چیز آن طور که به نظر می‌رسد خوب یا بد نیست)

 تاکید نکردن بیش از اندازه بر اطلاعات اندک اما در دسترس؛ سعی کنید تا جایی که ممکن است اطلاعات بیشتر و واقع بینانه درباره سهم مد نظر خود به‌دست آورید.

 نگاه منصفانه‌ای به نظرات و اطلاعات رد‌کننده نظرات سرمایه‌گذاری‌های خود داشته و پذیرای نظرات مخالف باشید.

 بسیاری از سرمایه‌گذاران به راهبرد غیر‌عقلانی «شنیدن آن چه دوست دارند بشنوند» علاقه دارند.

استفاده از مشاوره‌های سرمایه‌گذاری و شناخت عوامل روان شناختی و میزان ظرفیت پذیرش ریسک به منظور تخصیص بهینه دارایی‌ها.

 شناخت ویژگی‌های ‌روان شناختی خود.

سخن آخر

توجه داشته باشید که افراد دارای سوگیری‌های رفتاری هستند که منشأ بسیاری از آن ها استدلال‌های نادرست و برخی بر مبنای احساسات فردی است. اگر شما رفتارهایی همچون نگهداری سهام زیان ده با وجود عدم انتظار از رشد آتی، کم اهمیت پنداشتن اطلاعات منفی و... را در خود می‌بینید به سوگیری‌های رفتاری دچار هستید.

پدر علم اقتصاد آدام اسمیت معتقد بود که سرمایه‌گذاران اگر درباره خود شناخت کافی ندارند، بازار سهام جای گرانی برای کسب این شناخت است!

برای تست کردن این که آیا در دام این سوگیری‌های شناختی یا احساسی هستید، ساده‌ترین راه آن است که از خود بپرسید اگر به جای این سهم، پول نقد در اختیار داشتم، باز هم این سهم را خریداری می‌کردم یا در فرصت‌های جایگزین سود‌آوری سرمایه‌گذاری می‌کردم؟ پاسخ به این سوال می‌تواند راه درست را درخصوص نگهداری یا فروش سهم نشان دهد.