
مقایسه سبد هزینهای ثروتمندان و نیازمندان
تعداد بازدید : 13
کدام دهک چه مصرف میکند؟
نویسنده : محمد حقگو روزنامهنگار
آمارهای تورم نشان می دهد که در سال 98، خانوارهای پردرآمد با تورم بیشتری نسبت به خانوارهای کم درآمد مواجه بوده اند. موضوعی که در نگاه اول کمی عجیب به نظر می رسد. با این حال، نگاهی به جزئیات سهم کالاهای مختلف از سبد هزینه خانوارها در دهک های مختلف، برخی دلایل این مسئله را روشن می کند. در این گزارش ما این مسئله را با تاکید بیشتر بر داده های گروه خوراکی ها برای دهک های مختلف بررسی کرده ایم. این داده ها نشان می دهند که سیاست های حمایتی دولت می بایست تا چه میزان هوشمندانه و به تناسب دهک های درآمدی اتخاذ شوند.
1- یک تناقض تورمی: تازه ترین آمارهای تورمی نشان می دهند که در سال 98 و بر خلاف انتظارات، نرخ تورم دهک های درآمدی بالاتر (ثروتمندتر) بیشتر از دهک های درآمدی پایین تر بوده است. به طوری که دهک اول (کم درآمدترین دهک) با نرخ تورم 5/28 درصد و دهک دهم با نرخ تورم 6/34 درصد مواجه شده است. حتی مشاهده می شود که نرخ تورم کالاهای خوراکی برای دهک های ثروتمند از تورم کالاهای خوراکی برای دهک کم درآمد بیشتر بوده است.
2- سهم بیش از دو برابری کالاهای خوراکی در سبد هزینه خانوار دهک اول نسبت به دهک دهم: تورم بیشتر گروه های پردرآمد در حالی است که به عنوان مثال و به طور معمول، سهم کالاهای خوراکی از هزینه دهک های ثروتمند کمتر است و در نتیجه این خانوارها می بایست با تورم به نسبت کمتری از کالاهای خوراکی در سبد هزینه خود مواجه شوند.

3- چرا تورم خوراکی دهک های کم درآمد بیشتر شد؟ علت موضو ع پیش آمده را می توان در وزن گروه های این بخش و درصد تغییر قیمت آن ها جست وجو کرد. به عنوان مثال همان گونه که ملاحظه می شود، در دهک های پایین، وزن گروه «نان و غلات» بیشتر از دهک های بالاست. با این حال، این گروه با تغییر قیمت زیادی در سال گذشته مواجه نشد. اما از سوی دیگر در دهک های بالای درآمدی، گروه «گوشت» از وزن بیشتری در سبد هزینه خوراکی خانوارها نسبت به دهک های کم درآمد برخوردار است و در عین حال، این گروه، با رشد قیمت قابل توجهی در سال قبل مواجه شد.

4- وجود این نکات، موجب می شود تا ضرورت دهک بندی خانوارها برای تعیین و تفکیک نوع حمایت از آن ها بیشتر آشکار شود. به عنوان مثال، نگاهی به سهم 5 قلم اصلی مصرفی خانوار در بودجه سه دهک اول، پنجم و دهم نشان می دهد که در خوراکی ها، سهم این گروه از کالاها در دهک اول، کمتر از نصف دهک است. بنابراین برای این خانوارها، حمایت های غذایی ،اهمیت فوق العاده ای خواهد داشت. با این حال، سهم مسکن در بودجه خانوارهای دهک های مختلف، تغییر زیادی ندارد و نشان می دهد که دولت می بایست برای توسعه کل بخش مسکن با استفاده از الگوهای مصرفی استاندارد اقدام کند. از سوی دیگر و به عنوان مثال، سهم حمل و نقل در سبد مصرفی خانوارهای پردرآمد، در حدود چهار برابر دهک های ضعیف است که ضرورت توزیع عادلانه تر یارانه بنزین را آشکار می سازد.
