تصویرصنعتازمنظرمدیران
روشن شدن چراغ قرمز صنایع در مرداد ، همزمان با امیدواری به تولید ماه های آینده
نویسنده : محمد حقگو روزنامه نگار اقتصادی
صاحبان کسب و کارهای صنعتی در مردادماه امسال، روند مشابهی را نسبت به سال های گذشته از نظر کاهش فعالیت های اقتصادی شاهد بودند. با این حال، دو اتفاق مهم، وضعیت تولید را امسال متفاوت ساخت. اول تاثیر شیوع کرونا بر کاهش تعطیلات تابستانی و دوم کمبود نقدینگی بنگاه ها و کمبود شدید مواد اولیه پس از یک دوره بحران در نرخ ارز و جهش آن تا حدود 25 هزار تومان. موضوعی که کاهش تقاضا و کاهش میزان تولید و به دنبال آن تا مرز تعطیلی پیش رفتن برخی بنگاه های اقتصادی را هم رقم زد. با این حال، همان طور که گزارش اخیر رئیس کل بانک مرکزی از مثبت بودن نرخ رشد صنایع بورسی کشور در دوماه اول تابستان 99 نسبت به تیر و مرداد سال گذشته نشان می دهد، انتظارات بهبود تولید همچنان مثبت باقی مانده که برای صاحبان حرفه های صنعتی مایه امیدواری است. با این اوصاف در گزارش امروز نگاهی به وضعیت تولید مردادماه در بنگاه های صنعتی و کم و کیف انتظارات نسبت به وضع آینده، از منظر شاخص مدیران خرید بنگاه ها خواهیم داشت.
شامخ؛ شاخص سریع اقتصاد و صنعت
مدیران خرید بنگاه ها، به دلیل ارتباط با تحولات بازار مواد اولیه و نیز وضعیت تولید در بنگاه، در جایگاهی قرار دارند که می توانند تصویر سریع و در عین حال درست تری از وضعیت کنونی و آینده کسب و کار خود داشته باشند. همین موضوع باعث شده شاخصی با عنوان «شامخ»، برای نظرسنجی از این مدیران و پیش بینی سریع کسب و کارها تعریف شود. «شامخ» در پنج زیرشاخص اصلی نظر این مدیران را در خصوص مواردی نظیر میزان تولید، سفارش جدید، سرعت تحویل سفارش، موجودی مواد اولیه خریداری شده و استخدام نیروی انسانی اندازه گیری می کند. رقم اعلام شده این شاخص بین صفر و 100 است و هر چه این رقم از عدد 50 بیشتر و به 100 نزدیک تر باشد، نشان دهنده رونق (افزایش) مولفه مربوط در کسب و کار است. عکس این قضیه نیز درباره ارقام کمتر از 50 و رو به صفر وجود دارد. این شاخص، همچنین 7 مولفه فرعی نیز دارد از جمله: قیمت خرید مواد اولیه، موجودی محصول نهایی در انبار، میزان صادرات کالا، قیمت محصولات، مصرف حامل های انرژی، میزان فروش و انتظارات تولید در ماه آینده.
دومین وضعیت قرمز برای کسب و کارهای صنعتی در سال 99
در صورتی که نمره کمتر از 50 شاخص را محدوده قرمز شامخ در نظر بگیریم، وضعیت تولید در بخش های صنعتی، در مردادماه امسال برای دومین بار، بدتر از ماه قبل شد و به 06/48 رسید. از منظر کلی، شاخص مقدار تولید رسته های صنعتی تحت تاثیر کاهش تقاضا، دچار افت شدیدی شد. این افت تقاضا به دلیل افزایش قیمت ها و کمبود شدید مواد اولیه در ماه های گذشته رخ داد. سفارشات مشتریان نیز عمدتاً تحت تاثیر همین عوامل در این ماه به شدت کاهش پیدا کرد. از سوی دیگر رسته های صنعتی ناچار شدند قیمت فروش محصولات خود را کمتر از افزایش هزینه های تولید افزایش دهند که بر وخامت حال آن ها افزود.
وضعیت سبز کم رنگ برای 5 رسته صنعتی
در مردادماه و از میان 11 رسته صنعتی، وضعیت تولید همچنان در 5 حوزه صنایع لاستیک و پلاستیک، کانی های غیر فلزی، چوب، کاغذ و مبلمان، وسایل نقلیه و قطعات وابسته و نیز پوشاک و چرم مثبت (بین 50 تا 54) مانده است. در این میان، تنها پوشاک و چرم بوده که وضعیتی بهتر از تیرماه پیدا کرده و بقیه رسته های صنعتی، دچار رکود نسبی از منظر شامخ شده اند. در مجموع، صنایع نساجی، فلزی، شیمیایی و فراورده های نفت و گاز، بدترین وضعیت ها را در بین دیگران داشته اند.
انتظارات قوی برای بهبود تولید 7 رسته در شهریورماه
به رغم بروز موانع بسیار، برای اغلب رسته های صنعتی انتظار بهبود در شهریور وجود دارد. بر این اساس، زیر شاخص شامخ برای انتظارات تولید در شهریورماه، به 62/58رسیده که نسبت به همین رقم برای مردادماه یعنی 37/51 افزایش قابل ملاحظه ای را نشان می دهد. این موضوع در صنایع ساخت وسایل و قطعات وسایل نقلیه، صنایع شیمیایی، صنایع غذایی، فلزی و ساخت لوازم خانگی پررنگ تر است. از سوی دیگر، گزارش اخیر رئیس کل بانک مرکزی مبنی بر پیدایش زمینه های رشد صنایع بورسی در دو ماه ابتدای تابستان نیز این انتظار بهبود را تقویت می کند. بر این اساس، صنایع بورسی در تیر و مرداد به ترتیب 5/1 و 8/2 درصد نسبت به سال گذشته افزایش تولید داشته اند. این صنایع، حدود 50 درصد تولید صنعتی کشور را شکل می دهند.