حاج قاسم مدیر تراز انقلاب اسلامی
شهید سلیمانی چه ویژگیهایی داشت که ازاو شخصیتی ممتاز در مدیریت و کم نظیر در محبوبیت ساخت؟
نویسنده : یوسفی
جمهوری اسلامی ایران متناسب با راهبردهای خود سبک نوینی از حکمرانی و به تبع آن الگوی مدیریت در سطح عالی را ارائه داد که برخی از مدیران سطوح عالی در راستای تحقق اهداف نظام طی 40 سال اخیر مطلوب عمل کردند و برخی دیگر دچار ضعفهایی بودند. در واقع نرم افزار انقلاب اسلامی در عرصه مدیریت از «چمرانِ» خمینی تا «حاج قاسمِ» خامنهای همواره توانسته افرادی را در بالاترین سطح مدیریت به عنوان الگو، نه تنها به کشور بلکه به جامعه اسلامی معرفی کند. رهبر انقلاب در سخنرانی نوروزی در حرم مطهر رضوی در سال 96 «مدیر قوی» را لازمه پیشرفت همهجانبه کشور دانستند. ایشان «مدیر قوی» را با عناوین «مدیر انقلابی»، «مدیر جهادی» و «مدیر کارآمد» نیز یاد کردهاند. شهید سپهبد حاج قاسم سلیمانی بهعنوان تنها مدیر عالی در نظام جمهوری اسلامی که موفق به گرفتن نشان ذوالفقار از رهبر معظم انقلاب شده است نه تنها در عملکرد شغلی خود موفق بود بلکه با محبوبیتی کم نظیر در سطوح و سلایق مختلف جامعه همراه شد. سوال این است راز و رمز این موفقیت در مدیریت، محبوبیت و نفوذ در بین افکار عمومی و تاثیر گذاری چیست ؟الگویی که میتوان از او به عنوان یک مدیر تراز انقلاب اسلامی نام برد. درادامه به برخی ویژگیهای ممتاز سردار سلیمانی که از او شخصیتی کم نظیر ساخت پرداخته ایم:
مدیری که پشت میز نشین نبود
جمله معروفی از سردار سلیمانی وجود دارد که میگوید:«با داخل اتاق و پشت میز نشستن نمیشود مدیریت کرد، باید امامت کرد و رفت جلو و گفت بیا»سردار سلیمانی شخصی بود که شاید به جرئت بتوان گفت نمیتوانی حتی یک عکس از او در حالی که پشت میز مدیریت نشسته پیدا کنیم. او مدیریت را دربطن ماجرا و با شناخت دقیق از موضوع پیش میبرد. همیشه در خط مقدم جبهه یا وقتی سیل نیمی از کشور را احاطه کرده بود در میان آب در حال هماهنگی امور و مدیریت اوضاع بود. ویژگی که به جرئت میتوان گفت یکی از حلقههای مفقودشده مدیریتهای امروزی برخی مسئولان است.
اعتماد به نفس: در تمام سالهای مسئولیت شهید سلیمانی، ایران در سختترین تحریمهای تسلیحاتی و هستهای قرار داشت ولی یک بار از زبان حاج قاسم کلمه «نمیتوانیم» در هیچ جایی منتشر نشده است. حاج قاسم با اتکا به روحیه الهی که داشت هیچ درِ بستهای را مقابل خود نمیدید و به شدت به نیروی خودی اعتماد داشت.
انگیزه و علاقه به خدمت
شدت علاقه حاج قاسم به خدمت برای مردم و جامعه اسلامی این قدر زیاد بود که هیچ چیزی مانع انجام وظیفه او نمیشد. محمد رضا فلاح همرزم حاج قاسم در گفت وگویی، توضیح داده بود: «روزی به برخی مسئولین گفتم این که حاج قاسم سلیمانی ممتاز شده است به خاطر تواضع، افتادگی، مردمداری و مردم یاری اوست. به سردار گفتم جاده کمین خورده و نمیتوان از آن عبور کرد. ایشان گفتند خب با هلیکوپتر میرویم. گفتم هلیکوپتر هم در مسیر داعش است و موجب سقوطش میشوند. حاج قاسم سلیمانی در پاسخ گفت از هوا، از زمین و از جناحین هم آتش ببارد من باید بروم به بچههای مردم سر بزنم.»
مردمداری و دلسوزی: یکی از علل محبوبیت فوق العاده شهید سلیمانی ارتباط قلبی ایشان با اقشار مختلف مردم بود. او عاشق مردمش بود به همین لحاظ مردم عاشق او بودند. شهید بزرگوار در بخشی از وصیت نامه خود مینویسد:« مسـئولین هماننـد پـدران جامعـه باید بـه مسـئولیت خـود پیرامـون تربیـت و حراســت از جامعــه توجــه کننــد» حاج قاسم احترام بسیار ویژهای برای خانواده شهدا قائل بود. سردار حسنی در گفت وگو با «بنیاد مکتب حاج قاسم» گفته بود: « شهید سلیمانی دفترچه تلفنی به همراه خود داشت که در آن شماره حدود ۱۵۰ خانواده شهید لیست شده بود و برخیروزها با چندتایشان تماس میگرفت. ارتباط حاج قاسم با بعضی مادران شهدا، خیلی خاص بود. نسبت به مادر شهید «علی شفیعی» هم همین احساس را داشت. گاهی حتی از سوریه به او زنگ میزد و صحبت میکرد. مادر شهید شفیعی میگفت: «حاج قاسم نیمه شب از سوریه زنگ میزند و با هم صحبت میکنیم. بعد میگفت: حالا دیگر خستگیام رفع شد و به آرامش رسیدم. مادر! دیگر برو بخواب. » این مادر، دیگر هیچ کس را ندارد. به همین دلیل، سردار سلیمانی هر وقت به کرمان میآمد، همیشه به ایشان سر میزد.» علاوه بر خانواده شهدا دیگر اقشار مردم همیشه مورد توجه ایشان بودند. هر جا حادثهای پیش میآمد که مردم به کمک او نیاز داشتند لحظهای دریغ نمیکرد که آخرین آن حضور سردار سلیمانی در سیل خوزستان بود و جمله معروف ایشان در این دیدار این بود: « جوانانی که اشتیاق زیادی برای اعزام به سوریه و دفاع از حرم دارند، بهتر است به خوزستان بیایند. کمک رسانی به حادثه دیدگان در سیل خوزستان مانند دفاع از حرم است.»
مسئولیتپذیری و روحیه جوانی
او مسلط به دانش رزم بود و متخصص در این کار. بسیاری از رزمندگان از ابتدای انقلاب اسلامی تا کنون بعد از چند وقت مبارزه دچار خمودگی شدند ولی حاج قاسم تا آخرین روز عمر خود با نشاط و با تحرک بالا در مسیر اهداف خود قدم برداشت. رهبر انقلاب در همین خصوص بیان کردند: « شهید سلیمانی عزیز که بنده شب و روز به یادش هستم، ایشان نزدیک ۶۰ سال داشت و جوان نبود. اگر دَه سال دیگر هم زنده میماند و بنده زنده میماندم و بنا بود که من مشخّص بکنم، او را در همین جا نگه میداشتم و کنار نمیگذاشتم. بنابراین میتوان به افرادی که در سنین جوانی نیستند، ولی کارهای جوانانه و خوبی میتوانند انجام دهند مسئولیت داد.»
فراجناحی بودن
یکی از صفات شخصیتی حاج قاسم که ایشان را از تمام سیاستمداران کشور متمایز کرد، وابسته نبودن به جناحهای سیاسی بود ســردار ســلیمانی وارد بازیهای سیاسـی معمـول در کشور نشـد. او لبـاس نظامـی خـود را بـه سیاسـت آلـوده نکـرد و بــه خاطــر همیــن، محبــوب همــه جناحهای سیاســی ایــران بــود. شهید سلیمانی از ظرفیت تمام افراد و مسئولان کشور به نفع نظام و درخدمت به مردم استفاده میکرد.سردار سلیمانی اهل مهرورزی و تعامل با همه اقشار مردم بود و اگر هم میجنگید برای همه ایرانیان میجنگید. حاج قاسم همه مردم ایران را با هر نوع عقیده سیاسی و فرهنگی، با هر تیپ و ظاهری، مانند فرزندان خود میدانست. برای این ادعا شاهد مثالی وجود دارد؛ در سال ۱۳۹۶ حاج قاسم سلیمانی در سخنانی به بهانه روز مسجد در جمع ائمه جماعات گفته بود: من و آدمهای خودم. من و رفقای خودم. من و مریدهای خودم. این بیحجاب است، این باحجاب است. این چپ است، آن راست است، این اصلاح طلب است، او اصولگراست، خب پس چه کسی را میخواهید حفظ کنید؟ همان دختر کمحجاب دختر من است. دختر ما و شماست؛ نه دختر خاص من و شما، اما جامعه ماست.فقط رابطه حزباللهی با حزباللهی معنا ندارد. رابطه حزباللهی با کسی که دینش ضعیفتر است موضوعیت دارد. جامعه ما خانواده ماست. اینها همه مردم ما هستند. اینها بچههای ما هستند.»
بیزار از تملق و مدح گویی
سردار سلیمانی از تظاهر و تملق گریزان بود.آفتی که در برخی مدیران و کارکنان دربرابر بالادست و مدیر ارشد وجود دارد. مثلا وقتی او درسال 97 مهمان تلفنی برنامه حالا خورشید بود.رضا رشید پور مجری برنامه حالا خورشید در پایان تماس تلفنی به مدح شخصیت سردار سلیمانی پرداخت که حاج قاسم سلیمانی خطاب به وی گفت: اگر ادامه دهید صحبت هایم را قطع میکنم.
عمق اعتقاد وپایبندی به نظام اسلامی: یکی از بندهای مهم و معروف وصیت نامه شهید سلیمانی توجه ایشان به برحق بودن نظام جمهوری اسلامی است که ایشان نوشته بودند: «جمهوری اسلامی مرکز اسلام و تشیع است. بدانید جمهوری اسلامی حرم است و این حرم اگر ماند، دیگر حرمها هم میماند.» این بند از وصیت نامه ایشان نشان از عمق اعتقاد شهید سلیمانی به نظام اسلامی دارد که تا آخرین لحظه این شهید عزیز به آن پایبند بود.
صداقت و راستگویی: برخی از مسئولان همیشه خود را خادم مردم مینامند ولی در عمل طور دیگری رفتار میکنند اما حاج قاسم از آن دسته از مدیرانی بود که حرف و عمل اش یکی بود در واقع قولهای شهید سلیمانی همان وعده صادق بود. برجستهترین وعده ایشان که بعد از چند وقت تحقق یافت: « کمتر از سه ماه دیگر اعلام پایان داعش خواهد بود و جشن پیروزی را در منطقه اعلام میکنیم.»
اخلاص و تلاش با نیت الهی: یکی از ویژگیهای این شهید که همه دوستداران او به شدت روی آن توافق نظر دارند اخلاص حاج قاسم بود. شهید سلیمانی تلاشهای خودش را به غیر از خدا با کس دیگری معامله نکرد. حاج علی اکبری امام جمعه موقت تهران به نقل از یکی از دوستان خود گفته بود: «به حاج قاسم گفتم که محبوبیت شما اقتضا میکند کاندیدای ریاستجمهوری شوید. ایشان در جواب گفتند: «من نامزد گلولهها و نامزد شهادت هستم. سالهاست در این جبههها به دنبال قاتل خودم هستم، امّا او را پیدا نمیکنم.»
ایمان و تدین: با این که شهید سلیمانی در ظاهر درس حوزوی نخوانده بود به گفته خسروپناه از استادان حوزه علمیه قم، « با قرآن، نهج البلاغه و صحیفه سجادیه انس عجیبی داشت و در بعضی جلسات وقتی از صحیفه سجادیه و نهج البلاغه میگفت معلوم بود که ایشان در صحیفه سجادیه و نهج البلاغه ذوب شده است.»