استاد غلامرضا سازگار

 

از شخصیت زنده‌یاد استاد مؤید بفرمایید.

اشعارش معرّف ایشان است. شخصیت مؤید از شعرش معلوم است. ایشان یک شخصیت ولایی بود و نسبت به اهل‌بیت (ع) به‌ویژه امیرالمؤمنین (ع) و حضرت زهرا (س) ارادت خاصی داشت.

 

ایشان در شعر آیینی بعد از انقلاب چه جایگاهی داشتند؟

او استاد بود؛ اخلاص داشت و انقلابی بود. هر جا در مشهد جلسه شعر بود، در صدر مجلس و مورداحترام بود. اشعارش را خواص و عوام می‌پسندیدند؛ مثل شعر سعدی که وقتی می‌گوید «بنی‌آدم اعضای یکدیگرند»، همه می‌پسندند و شعرش زبانزد است. شعرهای مؤید هم زبانزد مردم بود.

 

خاطره خاصی از ایشان دارید که بخواهید تعریف کنید؟

وقتی می‌خواستم به مکه بروم، برایم یک رباعی فرستاد: «ای یار سفرکرده چه خوش از بر من/ رفتی به مدینه قبله دیگر من/ آن جا که رسیدی ز ره مهر و وفا/ از من برسان سلام بر مادر من». من هم این رباعی را گفتم و برایش فرستادم: «ای دوست که می‌روم کنون از بر تو/ در شهر مدینه قبله دیگر تو/ گفتی که سلام تو به مادر ببرم/ برگو که کجاست تربت مادر تو». مؤید از عمق جان، شعر می‌گفت. با هم در جلسه‌ای بودیم، آن‌قدر گریه کرد که نتوانست حرف بزند. وقتی در انجمن شاعران شعر می‌خواند، همه بادل و جان گوش می‌کردند. خودش از شعرش بهتر بود و شعرش از خودش بهتر بود. هر دو بر هم امتیاز داشتند.

 

از جلسه‌های دیدار با رهبر انقلاب بگویید.

روز میلاد حضرت زهرا (س) بود؛ خدمت رهبرانقلاب  بودیم. مؤید به رهبر انقلاب خیلی ارادت داشت و ایشان‌هم به او محبت داشتند. آن روز آقا از شعرش خیلی تعریف کرد. در جلسات خصوصی رهبر انقلاب با استاد شفق و زنده‌یاد اکبر زاده هم همیشه حاضر بود.

 

محمد کاظم کاظمی

 

زنده یاد سید رضا موید، شاعری بسیاردوست داشتنی، متعادل و بی حاشیه با شعرهای قابل توجه درحوزه شعر آیینی بودند. در شعر موید، ما در واقع با یک جریان انقلابی، مذهبی رو به رو هستیم. شعر او تنها یک شعر مذهبی صرف نیست بلکه همواره موضوعات اجتماعی را به تناسب وضعیت جامعه در دل خود دارد. زنده یاد موید و جمعی دیگر از شاعران در دهه 50 نشست های ادبی برگزار می‌کردند که در آن علاوه بر سرودن شعرمذهبی، بر آرمان‌های انقلاب در این گونه شعرها تاکید داشتند، این شاعران از همان زمان تا روزگار ما این ویژگی را در شعر خود حفظ کرده‌اند. در این بین افرادی مانند مرحوم اکبر زاده، نگارنده، محمد جواد غفور زاده شفق، سروی‌ها و زنده یاد موید در شعر متعهد پیشرو آن زمان فعال بودند که این فعالیت‌ها مثال زدنی است. استاد موید حتی در شعرهایی که برای حضرت پیامبر (ص) می‌سرود، موضوع انقلاب و رویکرد انقلابی حضرت پیامبر (ص) را مطرح می‌کرد. اگرچه این خصوصیت در شعرهای دیگر شاعران انقلابی مشهد نیز دیده می‌شود و در اصل، یک جریان شعری به شمار می‌آید ولی با مروری که در آثار مرحوم موید داشته‌ام این ویژگی در شعر این شاعر آیینی بسیاربرجسته‌تر است.

چند سال پیش که برای نوشتن مطلبی در یک نشریه، شعرهای زنده یاد موید را مطالعه می‌کردم این میزان روحیه اجتماعی، انقلابی در شعر مذهبی، آن هم در نیم قرن پیش برای بنده شگفت انگیز بود.

شعرهای آیینی عالمانه

با مرور آثار سید رضا موید ما با شعرهایی عالمانه روبه رو می‌شویم. شعرهای او آثاری دارای تفکر، نگرش و بینش عمیق دینی و اجتماعی است و در یک کلام ما با شاعری آگاه روبه رو هستیم. هرچند ظاهر و طرز پوشش استاد موید و همچنین حضورش درجلسات، کاملاً سنتی به نظر می‌رسید ولی در بینش و نگرش بسیار مترقی بود حتی مترقی‌تر از شاعران دیگری که  تیپ و ظاهری مترقی و روشنفکرانه داشتند.

دغدغه استاد موید برای پرورش شاعران خلاق و متعهد

یکی از نکات مورد توجه شخصیتی زنده یاد موید دغدغه مندی او درباره پرورش شاعرانی خلاق و متعهد بود. این شاعر پرآوازه در این مسیر شاگردان زیادی را پرورش داد و موضوعی که امروز باعث خشنودی است تداوم نسل شاعری در خانواده اوست. امروز از این شاعر آیینی تأثیر گذار دو فرزند شاعر برای جامعه ادبی به یادگار مانده است که هریک در حوزه فعالیت خود و در مسیر شعری‌شان که عمدتاً شعر آیینی است حرف‌های زیادی برای گفتن دارند.

رضا اسماعیلی

 

محمود اکرامی

 

درباره نقش استاد مؤید در پرورش شعر آیینی خراسان توضیح دهید؟

خراسان، یکی از مراکز شعر آیینی در کشور است و افرادی مانند آقای خسرو، آقای سروی‌ها، آقای شفق، آقای اکبر زاده و آقای مؤید در این مجموعه بودند. استاد مؤید یکی ازپروپا قرص‌ترین‌ها بود و محوریت درونی این کار را به عهده داشت. آقای مؤید شعری غیر از شعر مذهبی نگفته مگر در حد ضرورت. او تمام عمر خود را صرف سرودن اشعار مذهبی و آیینی کرد. بعضی از اشعار ایشان‌هم در مجالس اهل‌بیت همیشه خوانده‌شده است و یکی از شاعران اثرگذار حوزه شعر مذهبی بوده‌اند. ایشان با این تفکر که نشانه خلوص نیت و ارادت والایشان به اهل‌بیت (ع) بود تا امروز شاعران زیادی را چه در خراسان و چه در کشور، پرورش داده‌اند.

 

مقبولیت شعر استاد مؤید به چه عواملی برمی‌گردد؟

آقای مؤید با خودش و مردم صادق بود. آدم باورمندی که بیش از این‌که برای این‌وآن شعر گفته باشد، برای دل خودش شعر سروده است. بیش از این‌که بخواهد خودش را در مجالس مطرح کند، دنبال این بوده که وظیفه دینی‌اش را انجام دهد. ایشان فرمان از دل خود می‌گرفت و به‌شدت کم‌آزار، موردتوجه جامعه مذهبی و مداحان و شعر دوستان بود. کم حاشیه، سالم و مردمی بود. خیلی‌ها می‌گویند شعر خوب شعری است که عوام بفهمند و خواص بپسندند. این‌ها جملاتِ ساختگیِ قشنگی هستند که درباره آدم‌های متعددی گفته می‌شود. من این‌طور نمی‌گویم. باورم این است که اگر شعر استاد مؤید مقبولیت عمومی داشته و اگر خواص حوزه مذهب آن را می‌پسندند، به این دلیل بوده که حرف دلش را می‌زده. چیزی را گفته که باور داشته است. این باورمندی به حرف‌های خودش بوده که بر دل می‌نشیند. او   به‌فرمان دلش، گوش کرده و جز در مسیر اعتقادات خودش، در مسیر دیگری گام برنداشته است.