جزئیات جدید از ساخت تجهیزات و تسلیحات دریایی در گفت و گو با رئیس سازمان جهاد خودکفایی نداجا
تعداد بازدید : 0
اگر برای ناو هواپیمابر اعلام نیاز شود
می سازیم
تجهیزات ما با تجهیزات پیشرفته ناتو برابری می کند
هادی محمدی – فرمانده سال های قبل پروژه موج که ناوشکن جماران حاصلاین پروژه است و مرد اول سازمان جهاد خودکفایی و تحقیقات صنعتی نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی امیر دریادار دوم علی غلامزاده است. فردی که بر کاری که می کند و با تجربه ای که نشان از ممارست در امر ساخت تجهیزات دارد، در جای جای سخنش تاکیدات رهبر انقلاب را مورد توجه قرار می دهد که باید خودکفا و خط شکن باشیم و اینکه هر چه کمتر وابستگی داشته باشیم برتریم. ادعا دارد و استدلال می کند که تجهیزات ما با تجهیزات روز دنیای پیشرفته از جمله ناتو برابری می کند و قدرت دریایی ایران را قابل مقایسه با کشورهای منطقه نمی داند. امیر غلامزاده نوید ساخت ناوشکن ها و ناوچه های متعدد را می دهد و در معرفی خود می گوید که ابتدا با درجه ستوان شده و روی ناو و ناوشکن خدمت کرده است. بعد از آن ردای استادی دانشگاه نوشهر را بر تن می کند و سپس وارد جهاد خودکفایی شده و بعد از 12سال کار مستمر در این حوزه فرمانده پروژه موج می شود تا براساس فرمان مستقیم رهبری به ساخت ناوشکن جماران همت گمارد. امیر دریادار غلامزاده چند سالی است که مسئولیت معاونت جهاد خودکفایی و تحقیقات صنعتی نیروی دریایی ارتش را پذیرفته و مشغول به خدمت در این عرصه است . اگرچه او با احتیاط و محافظه کاری نظامی به سوالات ما پاسخ داد اما در پایان نیز یادآوری کرد که سوالات شما مسائل امنیت ملی است و به من گفته بودند که سوالات خراسان دردسر ساز است!
برای شروع از تاریخچه شکل گیری سازمان جهاد خودکفایی در نیروی دریایی ارتش و کارهای شاخصی که در این مدت داشته است بفرمایید؟
در رژیم قبلی، ایران غیر مستقیم عضو ناتو بود و تجهیزات بسیار پیشرفته ای داشتیم و تمام کارکنان نیروی دریایی تا آشپزهای ما هم در خارج از کشور اموزش می دیدند و اگر قطعه ای خراب می شد برای تعمیر به خارج از کشور می رفت. با این سیستم وابسته، بعد از انقلاب و همزمان با قطع روابط نظامی با غرب مجبور شدیم همین تجهیزات را خودمان حفظ و نگهداری کنیم درچنین اوضاعی رژیم بعث عراق هم به ما حمله کرد. باید چه می کردیم؟ وقتی 31 شهریور حمله شد در 7 آذر همان سال و کمتر از 3 ماه، بخش اعظم نیروی دریایی عراق را از بین بردیم و عراق از صادرات نفت و از دریا محروم شد همچنین توانستیم خطوط مواصلاتی را برای خودمان باز نگه داریم و صادرات و واردات داشته باشیم و بعد از آن شروع به اسکورت کشتی ها و حضور در عملیات های مختلف کردیم. وقتی سیستم ها عملیاتی شدند به صورت طبیعی فرسوده می شوند و عمرشان پایان می یافت، این در حالی بود که قطعات هم به ما نمی دادند و فقط یک سری آدم های متعهد و متخصصی وجود داشتند که با علاقه خودشان قطعات خراب شده را تعمیر یا مهندسی معکوس می کردند. مقام معظم رهبری آن زمان نماینده امام در شورای عالی دفاع بودند و به نیروی دریایی نیز علاقه خاصی داشتند. در سال 62 در یکی از مراسم های صبحگاه در بندر عباس به ما گفتند من با اجازه فرمانده کل نیروهای مسلح به ستاد مشترک ارتش و فرماندهان 3 نیرو پیشنهاد قطعی می کنم که یک معاونت جهاد خودکفایی ایجاد کرده و همه نیروهایی که می توانند ما رابه خودکفایی برسانند جمع و استفاده کنند. پس فرمان تاسیس سازمان های جهاد خودکفایی را خود رهبر انقلاب صادر فرمودند. ایشان از آن زمان تاکنون در همه سخنرانی های خود بر خودکفایی و تولید داخل تاکید دارند. از آن زمان در تمام نیروهای مسلح این معاونت ایجاد شد تا آدم های خودجوش را برای رسیدن به هدف بزرگتر جمع کنند چون ما اجازه نداریم مثل جاهای دیگر دچار روزمرگی شویم. ما تاریخ جهاد کفایی را به 3 مرحله تقسیم می کنیم قسمت اول از ابتدای تاسیس در سال 62 تا سال 1376 است. در طول این زمان دانش آنچنانی نداشتیم و یک سری مهندس و درجه دار و کارمند بودیم که آموزش داشتیم اما طراحی و ساخت نکرده بودیم برای همین از ساخت بردهای الکترونیکی شروع کردیم تا سال 1376 که به ساخت یک سری سامانه های کوچک اما موثر رسیدیم، همزمان توانسته بودیم ناوها و تجهیزات خود را نیز سرپا نگاه داریم این درحالی بود که در زمان جنگ، پمپ ها، کمپرسورها و کابل ها و کولر آب شیرین، فیلتر، فشارشکن و... را به ما نمی دادند و ما ساختیم.
این کارها انجام شد و توانستیم برخی صنایع کشور را نیز ایجاد کنیم که الان در حال کار تجاری هستند. الان این حرف ها خنده دار است اما آن زمان همین مسائل مشکل بود و نامش را پروژه گذاشته رهبر انقلاب دراردیبهشت سال 76 برای بازدید به بندرعباس آمدند و ما هم همین کارهای کوچک خود را به نمایش گذاشته و یک ماکت ناوشکن هم درست کرده بودیم. فرمودند این چیست؟ در حالی که می دانستند، روسای ما گفتند این ناوشکنی با خصوصیات بالا و توان نشست و برخاست بالگرد است. ایشان همان جا دستور دادند ناوشکن با قابلیت حمل بالگرد و پرتاب موشک بسازید. این دستور درحالی بود که ما سرگرم کارهای ریز و کوچک بودیم و این چنین وظیفه ای مثل یک شوک بود. اساس سخن ایشان هم این بود که وقتی سال 67 ناوشکن سبلان ما آسیب دید، بچه های کارخانجات ما آن را درست کردند و حالا همان ناوشکن که ساختیم (جماران) به ماموریت های طولانی از جمله چین می رود. بعد از این فرمان شروع به کار کردیم و ایشان از همان سال درخواست گزارش ماهیانه از نیروی دریایی داشتند که نشان از حساسیت ایشان به این پروژه داشت. سال 80 فرمودند ورود به ساخت ناوشکن افق جدیدی از فناوری را به سوی شما باز می کند و چندی بعد فرمودند پروژه موج خیلی مهم است که همان پروژه ناوشکن بود. ما زیرساختی در کشور برای ساخت وسایل دریایی نداشتیم و کارخانجات و صنایع داخلی باید با نیازهای ما آشنا می شدند، از طرفی طراحی بلد نبودیم زیرا در گذشته نیروی دریایی مستقل نداشتیم و هرچه بود از خارج بود، بالاخره با استفاده از تحصیلکرده های جاهای مختلف شروع کردیم و سال 80 اولین قطعه ساخته شد و در سال 82 کاسه اصلی ناوشکن و سال 85 روسازه و طبقات بالایی آن ساخته شد. در حقیقت اسکلت آن به پایان رسید و مانده بودیم سلاح ها و تجهیزات راداری و. .. را از کجا بیاوریم چون کسی این ابزار را به ما نمی داد. همه این ها در قالب پروژه های سازمان جهادخودکفایی تعریف شد یعنی همزمان با ساخت اسکلت، ساخت سایر تجهیزات شامل سیستم های پرتاب موشک، رادارها، جنگ الکترونیک، ناوبری، توپخانه و... انجام شد و الان در ناوشکن جماران روی همه قطعات آرم شرکت های داخلی یا دانشگاه ها یا وزارت دفاع را می بینید. نکته مهم این بود که تا توانستیم از ظرفیت های داخلی مملکت برای ساخت این ناوشکن استفاده کردیم. دانشگاه های ما خیلی از وسایل ما را در حالی ساختند که خودشان هم نمی دانستند برای کجا می سازند، چون پروژه ها را خرد کرده بودیم و امروز با افتخار می گوییم که پای یک کارشناس خارجی به جماران باز نشد و همه سیستم ها توسط آدم های همین کشور از اقصی نقاط ایران ساخته شد. ما برای اولین بار گیربکس دریایی را در ایران ساختیم. شاید بعضی چیزها در بازار بود و ما آن را عوض کردیم و نظامی کردیم تا قابلیت استفاده بیاید مثل مانیتور. دوران دوم جهاد خودکفایی ما از سال 76 تا 85 است. هم جماران را می ساختیم هم سامانه ها و سیستم های دیگری را در حال ساخت داشتیم. در سال 85 امیر سیاری فرمانده نیروی دریایی ارتش شد. در این زمان رهبری فرمان جدیدی به امیر سیاری داد و فرمودند ان شاءا... یک نیروی دریایی خوب از کار دربیاورید. در سال 88 در مراسم افتتاح جماران گفتند شما جوانان نیروی دریایی یک نیروی درشان ملت ایران بسازید و 2 سال قبل فرمودند ان شاءا... یک نیروی دریایی ممتاز بسازید و این به علت اثبات توانایی های نیروی دریایی است. از همان زمان به ساخت تجهیزات جدیدتر و بهتر از ناوشکن جماران شروع کردیم.
در مقایسه با کشورهای منطقه وضعیت ما چگونه است؟
اولا تجهیزات و تسلیحات آن ها وارداتی است در حالی که ما خودمان ساخته ایم و از این جهت برتر هستیم ضمن این که در حوزه فناوری نیز الان تسلیحاتی که ساخته ایم در حدی است که در کشورهای غربی روی ناوهای آن ها استفاده می شود با این تفاوت که ما این تجهیزات را بومی هم کرده ایم مثلا اگر الان توپ 76 میلی متری در ناتو استفاده می شود ما این توپ را ساخته ایم اگر توپ بوفورز در نیروی دریایی ناتو استفاده می شود ما آن را ساخته ایم و وبومی کرده ایم. اگر سیستم های پرتاب موشک و اژدر داشته باشند ما هم ساخته ایم و به پیشرفته ترین شکل آن هم ساخته ایم که الان روی پیشرفته ترین ناوهای آمریکایی و انگلیسی نصب هستند و این ها را متناسب با خلیج فارس و دریای عمان و مناطقی که عملیات می کنیم ساخته ایم ضمن این که اشتغال ایجاد کرده ایم. در مجموع ما در برابر کشورهای همسایه خود قدرت غیر قابل مقایسه ای داریم و از قدیم هم همین گونه بوده است.
قرار بود بعد از ناوشکن جماران و دماوند پروژه های موج بعدی هم اجرایی شوند. این ها در چه مرحله ای هستند و چقدر می توان امیدوار بود که در زمان های کوتاه تر ناوشکن های جدیدتری داشته باشیم؟
شما خیلی امیدوار باشید. زمان بندی ها را مسئولان و با توجه به نیازها اعلام می کنند. رهبری همیشه از ما خواسته اند که در یک مرحله نایستیم و خواهان خط شکنی در ضمن داشتن توکل به خدا و اعتماد به نفس هستند.الان زمان ساخت ناوشکن دماوند کمتر از جماران بوده و در مورد ناوشکن سهند نیز که در حال ساخت است همین گونه خواهد شد؛ اگر کاسه اش ناوشکن جماران در 4 سال ساخته شد کاسه سهند در 9 ماه تمام شد ولی این نیازهای کشور است که به ما می گوید چه تعدادی بسازیم کی بسازیم و در کجا بسازیم. مطمئن باشید الان به تعداد مورد نیاز کشور ناوشکن کلاس جماران و ناوهای موشک انداز کلاس پیکان توسط ما یا وزارت دفاع در حال ساخت است. ولی این برنامه ها را به خاطر حفظ امنیت خود مردم و مسائل نظامی نمی توانیم بگوییم.
جایی گفته بودید در زمان های چند ماهه می توانید برای بخش تجاری هم کشتی بسازید؟
بله می توانیم و ادعا می کنیم در زمان های بسیار کمتر از زمان هایی که دیگران می سازند، می توانیم در بخش تجاری هم وارد شویم.
در بحث به روز کردن رادارها از جمله رادار عصر در چه سطحی هستیم؟
همین الان رادار عصر در ناوشکن های جماران و دماند نصب شده است و در جماران در حال انجام تست های خود است. البته هماهنگ کردن دستگاه های الکترونیکی را داریم و پیش بینی می کنیم اگر خواستیم این سیستم ها را ارتقا یا تغییر دهیم پورت های آن را تعریف کرده باشیم و این از قابلیت های رادار عصر است. از دیگر خصوصیاتش می توان گفت که رادار عصر یک رادار 3 بعدی آرایه فازی است که با رادارهای نسل قدیم تفاوت و قابلیت جنگ الکترونیک و برد به مراتب بهتری دارد.
یک مشکل ما همیشه این بوده که سیستم های قدیمی را اورهال کردیم اما برخی از این سیستم ها به دلیل قدمت بالایی که دارند دیگر قابل تعمیر یا به روزرسانی نیستند. در این حوزه چه کرده اید؟
همان رادار عصر در تهران یک سال تحت تست بود اما الان روی ناوشکن جماران نصب است و همان تست ها را در شرایط دریا دارد و تا حالا هم اعلام نکردیم و تا زمانی که تمام آزمایش ها موفق نباشد اعلام نمی کنیم. البته برخی تغییرات کوچک هم داده ایم اما اصول همان است.
ناوشکن دماوند چه ویژگی های بالاتری به جماران دارد که بتوانید ادعا کنید پیشرفت داشته اید؟
اجازه دهید به موقع و مفصل در مورد دماوند صحبت کنیم اما بدانید که طبق فرموده رهبری موج دو یا همان ناوشکن دماوند از جماران پیشرفته تر است. مثلا یک سری تغییرات اساسی در برخی سیستم های عملیاتی و تحرکش داده شده و در سیستم های جنگال تغییر داشته است که همزمان با دماوند در جماران هم انجام خواهد شد چون ما باید با دانش روز جلو برویم و این تجهیزات روی شناورهای گذشته هم نصب خواهد شد اما در آینده باید تجهیزات به روزتری تولید کنیم.
گفته می شود در پدافند هوایی شناورهای شما برد کوتاه است و شاید ضعف داشته باشد. شما چقدر این را قبول دارید؟
ما هیچ وقت در مورد برد سلاح های خود صحبت نمی کنیم و چون خودمان ساخته ایم فقط خودمان می دانیم برد آن چقدر است زیرا اگر برد سلاحمان را بگوییم آن وقت کشتی آمریکایی در بردی به ما شلیک می کند که نتوانیم دفاعی داشته باشیم. هر ناوی بنابر ماموریت خود یک حلقه دفاعی دارد. ممکن است یک ناو مقاصد تهاجمی یا اهداف تدافعی داشته باشد یا چند منظوره باشد. ناوشکن جماران ناوشکنی است که هم در سطح ،هم زیر سطح و هم هوا، آفندی و پدافندی است. در زیر سطح مجهز به پیشرفته ترین نوع اژدر است؛ در مورد سیستم های سطحی با پیشرفته ترین سلاح های ناتو برابری می کند و در زمینه موشک نیز ما همه نوع موشک تولید می کنیم و کارگذاشتن آن روی ناوشکن هم آسان است. بنابراین این موضوع را که برد موشک های ما چقدر باشد ما تعیین می کنیم که محدوده ماموریت ما و نیاز ما کجاست و بنابراین موشک ها را روی شناورهای خود استفاده می کنیم.
در مورد ساخت ناو هواپیمابر چقدر می تواند این ایده جدی و عملی باشد؟
من در مورد نیاز ما به ناو هواپیمابر نمی توانم چیزی بگویم اما اگر توانستیم ناو پیکان و ناوشکن جماران را از صفر بسازیم این توانایی را هم داریم که اگر به ما بگویند به ناو هواپیمابر نیاز عملیاتی داریم آن را هم بسازیم.
زیردریایی فاتح را که به زودی رونمایی می کنیم از کلاس نیمه سنگین هاست. از طرفی زیردریایی کلاس سبک غدیر و کلاس سنگین طارق را هم داشتیم. در نیمه سنگین چه نیازی تعریف شده بود که به سمت ساخت فاتح رفتیم؟
در حوزه تجهیزات نمی توانیم فقط یک نوع بسازیم مثلا فقط نمی توانیم ناوشکن بسازیم و باید ناو و ناوچه و. .. هم داشته باشیم. نوع ماموریتی که به نیروی دریایی داده شده ایجاب می کند که انواع شناورها را داشته باشیم چون ما خطوط دفاعی کوتاه برد، میان برد و برد بلند داریم بنابراین باید در هر 3 خط تجهیزات مورد نیازم را داشته باشم تا ماموریت خودرا به خوبی انجام دهم که با همین راهبرد در حال ساخت انواع شناورها و زیردریایی ها در کلاس ها و تناژهای مختلف هستیم.
در ساخت زیردریایی کلاس سنگین طارق با نام بعثت به کجا رسیدیم؟
فقط این را بگویم که ما همه چیز می سازیم و بنا بر نیاز در حال ساخت هستیم. الحمدلله مملکت ما در بخش دفاعی در همه نیروها به توانمندی رسیده است و نیازمندی های دفاعی را بر طرف کرده ایم و الان به دنبال کیفی سازی آن ها و فناوری های نو هستیم.
از لحاظ بودجه ای در ساخت پروژه ها مشکلی نداشتید؟
بله داشتیم. البته به هر حال همان مشکلاتی که بقیه دارند ما هم یک جورهایی داریم اما مانع از انجام کار نشده است.
در تجاری سازی محصولات تان دنبال کسب درآمد هم بوده اید؟
ما اگر حساسیت تولیدات نظامی را کم کنیم می شود تجاری و افزایش قیمت خواهد داشت که داریم این کار را شروع می کنیم و می خواهیم درآمد زایی داشته باشیم ؛ البته وظیفه ما این است که فناوری را که به دست می آوریم به حوزه تجاری بکشانیم تا همه کشور استفاده کنند و ممکن است پولی هم در قبالش بگیریم اما انتقال فناوری در برابر آن درآمد بسیار مهم تر است.
پیشرفت ما در حوزه سونار و ضد سونار چگونه بوده است؟
هم در سونار و ضد سونار و رادار که به آن جنگ الکترونیک می گوییم که روی سطح و بالای سطح است و جنگ آکوستیکی که در زیر سطح است، پیشرفت های خوبی داشته ایم و شاید در یک گیرنده رادار معمولی بیش از دویست تکنیک جنگال انجام شده است. الان همه سونارهای مورد نیاز ما در داخل تولید می شود و توسط چند محل هم تولید می شود تا منحصر به یک جا نباشد
به نظر می رسد در حوزه هوادریا و ساخت بالگرد خیلی پیش نرفته ایم. نظر شما چیست؟
مطمئنید؟ 2 ماه صبر کنید امیر سیاری به شما خبرهای خوبی در مورد بالگرد خواهد داد. یکی از هنرهای ما استفاده درست از تجهیزات موجود است.