مریم ضیغمی | روزنامه نگار

همه بینندگان «سیدضیاءالدین درّی» را با سریال های مطرح و ماندگاری همچون «کیف انگلیسی» و «کلاه پهلوی» می شناسند. او هنرمندی مهربان و افتاده است و اگر چه تحصیلات خود را در رشته علوم ارتباطات ناتمام گذاشته اما بسیار دقیق و کارشناسانه درباره مطبوعات اظهار نظر می کند و به اخبار روز واقف است. به مناسبت هفتادمین سالروز انتشار روزنامه خراسان با این هنرمند توانا همکلام شدیم. 

   روزنامه خراسان را چقدر می شناسید؟

 در مقطع ساخت سریال "کیف انگلیسی" برای مطالعه و تحقیق چشمم به نسخه های قدیمی روزنامه خراسان افتاد. در حد تحقیقاتی که می خواستم درباره تغییر کلاه پهلوی و مواردی از این بین در این روزنامه مطالبی بود که مطالعاتی داشتم. در سال های اخیر جسته و گریخته روزنامه خراسان را مطالعه کردم و مطالب آزار دهنده نداشت. مواقعی هم که با من مصاحبه داشتید نگاهی به مطالب روزنامه انداخته ام. شکایت حقیقی، حقوقی و فردی در این روزنامه به ندرت اتفاق افتاده است و امتیاز مثبتی محسوب می شود که روزنامه ای در چالش موجود بین فضای رسانه ای بتواند به دور از انگ جناحی و تشکیلاتی خودش را عبور دهد.

   وضعیت روزنامه نگاری را در کشور چگونه ارزیابی می کنید؟

روزنامه های ما آن قدر تکراری، پرت و پلا و تیترهای ضعیف می زنند که باعث تاسف است. ما مدعی هستیم بیش از 100 سال روزنامه کتبی داریم اما از درون روزنامه های مان فقط یک تیتر ما بین المللی شد. ما حتی نتوانستیم در عرصه مطبوعات به عنوان رکن چهارم دموکراسی حرکتی کنیم که دنیا تحت تاثیر قرار گیرد اما فقط یک مرتبه تیتر "دستکش ها را آویزان کنید" مطرح شد. در حالی که ما در این 100 سال باید 100 تیتر بین المللی داشته باشیم. ما یک تیتر زن خوب در مطبوعات نداریم. متاسفانه تیتر دو خطی می زنند!

   برای این که روزنامه خراسان در آستانه 70 سالگی اش بیشتر از گذشته موفق شود چه پیشنهادی دارید؟

روزنامه خراسان می تواند تمام مطبوعات را بگیرد، می تواند به بالای 100 هزار تیراژ برسد و حتی بالاتر. باید متوجه باشیم که صفحه اول چه باشد، نیم صفحه اول چه باشد. تیتر تان باید دارای تعلیق باشد، وقتی مثلا می گوییم " دستکش ها را آویزان کنید" همه باید آن مطلب را بخوانند که معنی این تیتر را بفهمند. به جز کسانی که تحصیلات غربی در حوزه روزنامه نگاری دارند در کل مطبوعات کشور، از بقیه روزنامه نگارها یک نفر قبول نمی شود. تیتر زدن در مطبوعات خیلی حائز اهمیت است. در کنار درس خواندن استعداد هم باید داشته باشی. اگر تیتر زن خوب باشی تیراژ روزنامه بالا می رود. حتی ایرانیان خارج کشور مشتاق مطالعه آن خواهند بود. روزنامه نباید قیمت خود را بالا ببرد بلکه باید تیراژ خود را بالا ببرد و مطالب را با کاغذ کاهی منتشر کند و اسکناس بگیرد و این می شود کارخانه چاپ اسکناس. مردم مطلب خوب را می خرند. بنابراین به نظرم این روزنامه باید به سمت حرفه ای تر بودن حرکت کند، اندکی گرافیک خود را اصلاح کند، عکس ها را درست انتخاب کند، روی زدن تیتر خیلی دقت کند و تیتر مانا بزند. ما زبان مان در حوزه زبان، اختصار نیست. ما در حوزه زبان فارسی مدرن کار نکرده ایم و احتیاج به کار تخصصی ادبیاتی دارد. اول باید دستور زبان را ایجاد کنیم یعنی به مردم بفهمانیم که آن چه می خوانید جمله گذشته است ولی مال امروز است. تیتر باید کنجکاوی مخاطب را بر انگیزد. بعضی از تیترها در حافظه ملی است.

   نظرتان درباره سن 70 سالگی چیست؟

70 سالگی سن کمی نیست. امیدوارم اگر خدا بخواهد به 70سالگی برسیم و این سن را رد کنیم. 

 

   اگر 70 ساله شدید چه حس و حالی در آن حس دارید؟

قطعا باید حس و حال یک پدر بزرگ را داشته باشم. طبیعی است اگر 70 ساله شوم از خدا می خواهم پخته تر شوم.

یک جمله درباره 70 سالگی روزنامه خراسان؟

  معتقدم روزنامه خراسان قابل احترام است یعنی احترام بر انگیز است.

   چرا بعد از سریال "کلاه پهلوی" دیگر اثری نساختید؟

پخش سریال" کلاه پهلوی" از شبکه افق آغاز شده است. من در2_3 سال اخیر فیلم نامه های زیادی نوشته ام اما قسمت نبوده که کار کنم یعنی فعلا مافیایی هستند که قصد متهم کردن آن ها را ندارم اما طیفی فعلا حاکم هستند و از فرصتی به بهترین نحو استفاده می کنند که به نظر من چرا نکنند! ما سهمی نداریم حال اگر نوبت ما باشد و عمرمان به دنیا باشد و یک طیفی بیاید و بخواهد ما کار کنیم، کار می کنیم در غیر این صورت کار نمی کنم همان طور که بعد از 5_6 سال هنوز تسویه کامل سریال کلاه پهلوی با من نشده است.

ضیغمی |  روزنامه نگار

مهربان، پخته، حرفه ای و شیرین بیان است و در حین مصاحبه صاف و اتوکشیده و کتابی حرف می‌زند. سعی می کنم شنونده خوبی باشم و کمتر حرف بزنم و بیشتر بدانم. اغلب بینندگان دکتر اسماعیل آذر را با اجرای بسیار خوب برنامه «مشاعره» می شناسند البته او در کنار اجرا از استادان دانشگاه نیز هست. آذر در حین مصاحبه مان در کنار حرف های پر مغزی که می گوید چند بیت شعر چاشنی و مهمان مان می کند. به بهانه هفتادمین سالگرد تاسیس روزنامه خراسان با این چهره فرهنگی پیش کسوت به گفت و گو نشستیم.

   روزنامه خراسان در آستانه 70 سالگی اش قرار دارد چه شناختی از این روزنامه دارید؟

در میان روزنامه های ملی که مشهور هستند و همه ما نام شان را می دانیم چند روزنامه بودند که این روزنامه ها درست است در یک جغرافیای خاص کار می کردند اما بیش از روزنامه های ملی در محدوده جغرافیای خود تاثیر داشتند، یکی از آن روزنامه ها تا جایی که من خبر دارم روزنامه خراسان است. اعتمادی که مردم به این روزنامه پیدا کرده اند، سرمایه روزنامه خراسان است؛ یعنی خراسان روزنامه ای است که جهت خاص ندارد، کار حرفه ای خود را انجام می دهد و متنش متن بازاری نیست. خراسان یکی از معدود روزنامه هایی است که نفوذ بیش از حد و قد خودش دارد و این نفوذ مدیون صداقت نسبی است که در نویسندگان،کارگزاران و تهیه کنندگان این روزنامه وجود دارد. 

   به نظر شما روزنامه در 70 سالگی اش چه حس و حالی دارد؟

معتقدم روزنامه هر چه پخته تر می شود وظیفه اش نیز خطیر تر می شود. روزنامه ای که یک هفته است شروع به کار کرده به اندازه یک هفته از او انتظار دارند. روزنامه ای که 70 سال است قدمت دارد و خدمت می کند انتظار 70 ساله دارند. به طور مثال اگر یک جوان 17 ساله سخن ناسزایی گفت و دل همه را رنجاند خیلی نباید به او توجه کرد و نباید انتظار داشت اما اگر آدم 70 ساله و پخته سخنی بگوید زیبنده آن سن نیست و انتظار بیشتری از او می رود. من انتظارات خود را بیان می کنم. این انتظارات حتما می تواند درباره روزنامه خراسان هم مصداق داشته باشد. خبرنگار کسی است که به هیچ سویی متمایل نشود جز به خط حقیقت. خط حقیقت تعریف دارد، خط حقیقت خطی است که وقتی می خواهد خبری داده شود یا یک اثری می خواهد در روزنامه نهاده شود خدا را مد نظر داشته باشد.  «کار خود گر به کرم بازگذاری حافظ / ای بسا عیش که با بخت خداداده کنی». 

این اولین نکته است.  نکته دوم این است که اصلا نباید به دو دستگی، سه دستگی یا چند دستگی ها توجه کند. روزنامه یک هدف دارد و آن هدفش این است که مردم را از اخبار صادق و درست با خبر کند. نثر روزنامه باید به زبان فارسی کمک کند. ما امروز وقتی نثری ناجور یا ناتوان است به دانشجو می گوییم نثرهای روزنامه ای به درد نمی خورد. روزنامه خراسان باید کاری کند که نثرش به درد بخورد. یعنی نثرش ضمن این که ساده هست فاخر هم باشد. در آخر هم کسانی که در روزنامه کار می کنند اگر متخصص نباشند به تدریج ارزش ها را بر ضد خودش غلبه می دهند، یعنی ارزش ها هر چه برایش نامگذاری شده بر ضد خودش تبدیل می شود بنابراین آخرین توصیه و نگاه من این است که در حوزه یک روزنامه کارکنانش همه باید حرفه ای و با خبر باشند. روزنامه نگار خلاصه اش این است که باید خدا را در نظر داشته باشد، مردم و خلق خدا و همه باید عزت داشته باشند. کرامت انسانی را باید رعایت کند و دانشی باشد یعنی دانش و تخصص کار خودش را داشته باشد.

   نظرتان درباره سن 70 سالگی چیست؟

طبعا سن 70 سالگی درست است که جوان نیست و درست است که میان سال هم نیست اما چنان پیر هم نیست. ما الان جوان 70 ساله داریم و 70 ساله جوان داریم. روزنامه ها این گونه هستند.