یک خانه گرم
نگاهی به تفاوتهای استفاده از بخاری و پکیج در سبد اقتصادی خانواده
فرزانه غلامیان
روزنامهنگار
محیطی گرم و دلپذیر. عبارت آشنایی که برای توصیف بعضی مکانهای تفریحی یا دورهمیهای صمیمانه با دوستان و آشنایان استفاده میشود. درسته که گرم بودن در این مفهوم یک استعاره است اما وجود گرمای فیزیکی هم به خصوص در فصل سرد سال، از ملزومات سپری شدن اوقاتی خوش در یک محیط گرم و دلپذیر است.
اما شما وقتی از سرمای بیرون به داخل منزل یا هر مکانی پناه میبرید، دوست دارید با چه نوع گرمایی روبهرو شوید؟ مثلا دوست دارید شعله بخاری را زیاد کنید و دستهایتان را بالای آن بگیرید تا نرمنرمک گرمای آن به عمق وجودتان نفوذ کند یا دوست دارید همان ابتدا وارد محیط گرمی شوید و روی مبل بنشینید و یک چای بنوشید. هر دو حالت دلچسبی خاص خودش را دارد اما تفاوتها به همین جا ختم نمیشود. میخواهیم از تفاوت بخاری و پکیج صحبت کنیم. دو سیستم گرمایشی رایج در کشور که بد نیست با مزایا و معایب هرکدام بیشتر آشنا شویم.
ایران، چهارمین کشور تولیدکننده گاز در جهان است اما نکته جالب این جاست که سومین مصرفکننده گاز در جهان نیز محسوب میشود. بر اساس اطلاعات پایگاه اطلاعرسانی شرکت نفت و گاز پارس، 38 درصد سوخت گاز کشور در ساختمانها مصرف میشود که به نوبه خود رقم قابل توجهی است. در نتیجه میتوان با مصرف بهینه سوخت در ساختمانها، علاوه بر کاهش میزان مصرف سوخت، هزینههای پرداختی شهروندان را به حداقل رساند و اقدامی سودمند در راستای حفظ محیط زیست انجام داد.
یکی از راههای رسیدن به این هدف، انتخاب وسیله گرمایشی مناسب و بهینه است. در واقع یک انتخاب درست و ایمن، چالشی است که با کمی تحقیق و در نظر گرفتن سایر جوانب، میتوان از پس آن برآمد.
بخاریهای گازی
طریقه نصب راحت و سریع بخاریهای گازی و حدود قیمت های آن؛ از 100 هزار تومان تا یک میلیون و 400 هزار تومان، توان و انگیزه خرید آن را برای عموم مردم با هر میزان قدرت مالی مقدور میسازد.
باید دقت داشت که بخاری با مساحت اتاقی که قرار است آن جا را گرم کند متناسب باشد و در هنگام خرید به برچسب انرژی روی آن دقت شود. اما با همه این اوصاف، بررسیها نشان میدهد که مصرف سوخت در بخاری به مراتب بیشتر از برخی دیگر از وسایل گرمایشی از جمله پکیج است. از آنجایی که دامنه گرمابخشی بخاریهای گازی محدود است و برای گرم شدن کل فضا، مجبور به بیشتر کردن شعله آن یا افزایش تعداد بخاری در مکان هستیم، که نه تنها خطرساز است بلکه میزان مصرف سوخت را بالا میبرد. این مسئله هم باعث پرداخت هزینههای بیشتر برای مصرفکننده میشود و هم برای ذخایر انرژی و محیط زیست نیز آثار نامطلوبی به همراه دارد. از طرفی متاسفانه هرسال شاهد اتفاقات ناخوشایندی از قبیل گازگرفتگی، سوختگی و انفجار به دلیل عدم ایمنیسازی درست در استفاده از بخاریهای گازی هستیم که یکی از دغدغههای خانوادههایی است که دارای فرزند خردسال هستند. از طرفی با افزایش جمعیت و هزینههای زندگی، اغلب خانوادهها خصوصا جوانها ترجیح میدهند در خانههای کوچکتری زندگی کنند. در نتیجه در نظر گرفتن یک فضای کافی و مناسب برای بخاری عاملی دردسرساز و اجتنابناپذیر به شمار میرود.
پکیج
زمانی که شوفاژهای موتورخانهای در ساختمانها رواج پیدا کرد، طرفداران زیادی را به خود جلب کرد. گرمایش مطلوب و ظاهر جمعوجور آنها حس رضایتمندی را برای مردم ایجاد کرده بود اما به مرور زمان، عدم استقلال هر واحد ساختمانی به نوبه خود و خرابیهای طولانی مدت و پرداخت شارژهایی که شاید بیشتر از هزینه میزان مصرف فرد بوده است و از طرفی، معرفی و روی کار آمدن پکیجهای دیواری با مزایای بهتر و بهینه، باعث شد وسیله گرمایشی جدیدی به خانههای ایرانی اضافه شود.
پکیج دیواری؛ دستگاهی است که به جای موتورخانه مرکزی شوفاژ استفاده میشود و توسط رادیاتورها، آب گرمی را که برای تامین گرمایش محیط و آب گرم بهداشتی برای مصارف روزانه لازم است به صورت لحظهای و با فشار مناسب تامین میکند. ترکیب پکیج با کولر گازی، با استفاده از کویل آب گرم، ضمن صرفهجویی در مصرف انرژی، گرمایش مطبوع و ارزانتری را برای مصرفکننده تامین میکند.
پکیج توسط کارمندان شرکتی که از آن خریداری کردهاید، در محل مناسب که اغلب آشپزخانه یا آبدارخانه ساختمان است، به راحتی نصب میشود. به کار بردن دودکش مخصوص دو جداره (کواکسیال) برای پکیج دیواری، سبب میشود علاوه بر خروج دود دستگاه به محیط خارج، هوای مصرفی مورد نیاز دستگاه نیز از محیط خارج تامین شود و ایمنی را فراهم میکند.
اشغال نکردن فضای زیاد، مستقل بودن هر واحد مسکونی در تامین گرمایش محیط و میزان آب گرم مصرفی، عدم نیاز به هزینه شارژ ماهیانه و تعمیر و نگهداری، قابلیت تنظیم دما به میزان دلخواه و کارکرد بیصدا و آرام پکیجها؛ از جمله مزایای استفاده از پکیجهای دیواری است. همچنین بازدهی بالا و مصرف بهینه سوخت گاز، موجب کاهش چشمگیری در هزینه پرداختی میشود.
شما میتوانید وقتی مسافرت میروید یا هر زمان که به آب گرم نیاز ندارید، به صورت اتومات، دستگاه را خاموش کنید.
از جمله معایب پکیج میتوان گفت ؛
برای خانه یا آپارتمانهایی که تعداد دو یا بیشتر حمام دارند، مناسب نیست.
با باز کردن دو عدد شیر مصرفی آب گرم یا بیشتر، میزان خروج آب گرم کاهش مییابد.
با قطع برق یا وجود اشکال در سیستم به علت ذخیره نشدن آب گرم مصرفی استفاده از آب گرم مصرفی مقدور نیست.
مواردی که باید قبل از خرید دستگاه پکیج دیواری بدانیم
ظرفیت مختلف دستگاه پکیج برای انواع واحدهای مسکونی
1- 24-25 کیلووات
2- 28-30 کیلووات
3- 33-35 کیلووات
4- 40 کیلووات
به طور معمول، یک دستگاه پکیج 24-25 کیلووات برای اکثر کاشانهها و خانههای 2 تا 3 خواب تا 10 بلوک رادیاتور مناسب است.
یک دستگاه پکیج 28-30 کیلووات برای خانه و آپارتمان متوسط تا بزرگ 3 تا 4 خوابه تا 15 بلوک رادیاتور مناسب است.
یک دستگاه پکیج 33-35 کیلووات و 40 کیلووات برای خانه یا آپارتمان بزرگ تا 20 بلوک رادیاتور مناسب است.
هیچ دستگاه پکیجی بدون مخزن ذخیره، قادر به تامین آب گرم دو عدد دوش حمام یا بیشتر نیست.
عملکرد پکیج در تابستان
در تابستان، هنگامی پکیج شروع به فعالیت میکند که احتیاج به آب گرم باشد. این عملیات به شکل اتوماتیک انجام میشود. هنگامی که شیر آب گرم باز میشود، سنسور فشار، مشعل را روشن میکند و بعد از بستن شیر آب گرم، پکیج خاموش میشود. این دستور از راهبرد کنترل الکترونیک صادر میشود. مبدل حرارتی ثانویه پوسته-لوله فورا آب گرم را تولید میکند.
عملکرد پکیج در زمستان
وظیفه پکیج در فصل زمستان فرق می کند. چون همراه با گرم کردن آب مصرفی، باید رادیاتور و مدارهای گرمکننده را نیز گرم کند. در این سیستم، اولویت با آب گرم مصرفی است. هنگامی که شیر آب گرم باز میشود، سنسور برقی مدار، رادیاتور را تا زمانی که آب گرم مصرفی باز است، قطع می کند و با بسته شدن شیر آب گرم، مدار آب گرم رادیاتور وصل می شود. به این گونه همیشه آب گرم به صورت آنی در دسترس است.