با بیمه خویش فرما از خود حمایت کنید
بررسی جوانب بیمه خویش فرما
معصومه جمالی
روزنامهنگار
در زمان جستجو برای پیدا کردن کار و شغل هر کس معیارهایی در ذهن خود دارد اما ملاک های مشترکی وجود دارد که همه طالب آن هستند، از آن جمله داشتن بیمه است که یکی از مزایای شغل شما محسوب می شود و فواید بسیاری برای شما دارد، استفاده از خدمات درمانی، برخورداری از بیمه بیکاری در صورت بیکار شدن، بازنشستگی و ... . نکته اینجاست که تا چند سال پیش فقط زمانی که شما از طرف یک کارفرما تحت پوشش بیمه ای قرار می گرفتید ازین امتیازات برخوردار می شدید اما اکنون شما می توانید خودتان کارفرمای خودتان باشید و با هر شغلی حتی خانه داری از خدمات بیمه ای استفاده کنید. بیمه خویش فرما بخش بزرگی از جامعه را تحت پوشش خود قرار داده و به خوبی مورد استقبال قرار گرفته است. اگر شما خانه دار هستید یا جزء آن دسته از افرادی هستید که کسب و کار آزاد دارید و هنوز نسبت به بیمه کردن خود اقدامی نکرده اید ، حتما این کار را در لیست برنامه های تان قرار دهید ، البته قبل از آن مطالب زیر را بخوانید تا مصمم تر این کار را انجام دهید.
تامین اجتماعی برای همه
تامین اجتماعی حقی است همگانی برای عموم افراد جامعه که در کشورهای مختلف دنیا مورد توجه قرار دارد. در ایران نیز سازمان تأمین اجتماعی که بیش از نیمی از جمعیت کشور را تحت پوشش دارد، با هدف حمایت از همه گروه های فاقد بیمه ، با ارائه تنوع در خدمات سعی بر آن دارد پوشش بیمه ای خود را روز به روز گسترده تر نماید. در همین راستا بستر قانونی برای تحت پوشش قرار گرفتن صاحبان مشاغل آزاد، زنان خانه دار، دختران مجرد،اتباع ایرانی خارج از کشور و به تازگی دانشجویان را فراهم آورده که همه این ها تحت عنوان بیمه خویش فرما شناخته می شوند. بیمه تامین اجتماعی به طور کلی به دو نوع بیمه اجباری و خویش فرما تقسیم می شود بیمه اجباری نوعی از بیمه است که سهم اعظم حق بیمه توسط کارفرما پرداخت می شود و بیمه خویش فرما بیمه ای است که افراد با احراز شرایط و با انعقاد قراردادی خاص نسبت به پرداخت تمام حق بیمه توافق شده با سازمان تامین اجتماعی شخصاً اقدام می نمایند .
بیمه خویش فرما خود شامل دو تعریف بیمه اختیاری و بیمه صاحبان حِرَف و مشاغل آزاد است که در میزان حق بیمه پرداختی و خدمات دریافتی تفاوت هایی دارند.
چه کسانی می توانند
از بیمه خویش فرما استفاده کنند؟
کسانی که قبلا بیمه اجباری داشته اند و در حال حاضر به دلیل عدم اشتغال از پوشش بیمه ای خارج شده اند اگر حداقل 30 روز سابقه پرداخت حق بیمه داشته باشند می توانند با پرداخت حق بیمه، سابقه بیمه خود را به صورت خویش فرما ادامه دهند.
زنان خانه دار و دختران مجرد که در بازه سنی 18 تا 50 سال قراردارند می توانند به صورت خویش فرما تحت پوشش بیمه قرار گیرند.
صاحبان مشاغل آزاد ، کسب و کارهای خانگی ، قالیبافان ،کارگران ساختمانی ، زنبورداران و سایر کسب و کارهایی که به هر دلیل فاقد پوشش بیمه ای هستند می توانند مشمول بیمه خویش فرما شوند.
کسانی که قصد مهاجرت و تحصیل در خارج از کشور را دارند با هدف حفظ سابقه بیمه و برخورداری از بازنشستگی می توانند به صورت خویش فرما نسبت به پرداخت حق بیمه اقدام نمایند.
دانشجویان با ارائه کارت دانشجویی معتبر حتی اگر مشمول دریافت مستمری بازماندگان باشند نیز می توانند نسبت به پرداخت حق بیمه خویش فرما و استفاده از این بیمه اقدام نمایند.
قوانین بیمه خویش فرما
حداکثر سن پذیرش بیمه خویش فرما 50 سال است و اگر کسی مثلا 55 سال سن دارد باید به میزان مازاد یعنی 5 سال سابقه پرداخت حق بیمه داشته باشد.
آقایانی که فاقد سابقه بیمه هستند حتما باید دارای کارت پایان خدمت باشند نه معافیت .
اگر کسی ده سال سابقه داشته باشد بدون رعایت شرط سنی می تواند تقاضای بیمه خویش فرما نماید.
صاحبان حرف و مشاغل آزاد برای استفاده از خدمات درمانی باید به ازای خود و افراد تحت تکفل خود سرانه درمان پرداخت کنند.
در بیمه صاحبان مشاغل میزان سهم بیمه شــده از هزینــه درمان یا همان فرانشیز برای خدمات پزشکی سرپایی 30 درصد و برای خدمات درمانی بستری 10 درصد است.
بیمه شدگان اختیاری همانند بیمه شدگان اجباری از خدمات درمانی برخوردار هستند.
اگر پدر خانواده فاقد پوشش بیمه ای باشد، متقاضی مشمول بیمه زنان خانه دار می تواند با پرداخت حق سرانه درمان فرزندان خود را بیمه درمانی نماید.
بیمه شدگان اختیاری باید حق بیمه هرماه را حداکثر تا آخرین روز ٢ ماه بعد پرداخت کنند.
بیمه شدگان حرف و مشاغل آزاد می توانند طبق توافق انجام شده در قرارداد با سازمان تامین اجتماعی حق بیمه خود را به صورت ماهانه، دوماهه و یا سه ماهه پرداخت نمایند.
در صورت عدم پرداخت حق بیمه در زمان مقرر، بیمه از تاریخ عدم پرداخت حق بیمه لغو و ادامه آنان موکول به درخواست مجدد و موافقت سازمان تامین اجتماعی خواهد بود.
متقاضیان بیمه اختیاری باید قبل از انعقاد قرارداد، توسط سازمان تامین اجتماعی، مورد معاینه پزشکی قرار گیرند، اما آن گروه از متقاضیانی که طبق گواهی پزشک معتمد سازمان، در زمان ارائه تقاضای ادامه بیمه به طور اختیاری، از کارافتاده کلی شناخته شوند، نمیتوانند از حمایت مربوط به از کارافتادگی برخوردار شوند.
در صورتی که بیمهشدگان اختیاری در کارگاهی مشغول به کار شوند و تحت پوشش بیمه اجباری قرار بگیرند و یا مشمول صندوقهای بیمهای دیگر شوند بیمه اختیاری آنان قطع می شود و موظفاند موضوع را کتبا به سازمان تامین اجتماعی اطلاع دهند تا برای قطع بیمه اختیاری آنان اقدام شود؛در غیر این صورت حق بیمههای دریافتی پس از کسر هزینههای اداری مربوط مسترد میشود و سابقه ایجادشده حذف میگردد.
نحوه محاسبه حق بیمه خویش فرما
متقاضیان انواع بیمه خویش فرما می توانند دستمزد مبنای پرداخت حق بیمه خود را بین حداقل دستمزد مصوب شواری عالی کار تا ۷ برابر آن انتخاب کنند. آنها در صورتی که خواستار بهره مندی از مزایای بیمه بازنشستگی و فوت بعداز بازنشســتگی باشند باید ۱۲ درصد دستمزد مبنای پرداخت حق بیمه را پرداخــت کنند .
اگر بخواهند از مزایای بیمه بازنشســتگی و فوت قبل و بعد از بازنشســتگی برخوردار شوند، باید ۱۴ درصد دستمزد مبنای پرداخت حق بیمه را پرداخت نماید و اگر فردی متقاضی برخورداری از بازنشســتگی، فوت و ازکارافتادگی باشد باید ۱۸درصد دســتمزد مبنای پرداخــت حق بیمه را متقبل شده و به سازمان تامین اجتماعی بپردازد.
شایان ذکر است در صورت انتخاب هر یک ازموارد بالا علاوه بر پرداختی بیمه شده، دو درصد نیز از طرف دولت به سازمان تامین اجتماعی پرداخت می نماید.
در صورت انتخاب بیمه اختیاری، فرد باید ۲۶ درصد دستمزد مبنای پرداخت حق بیمه را پرداخت نماید. در این روش فرد از مزایای بازنشستگی و فوت قبل و بعد از بازنشستگی ،از کار افتادگی، خدمات درمانی، وسایل کمک پزشکی و کمک هزینه کفن و دفن برخوردار می شود.