چگونه سر دفتر شویم؟
بررسی مراحل ثبت دفاتر اسناد رسمی
فریده حبیبی
روزنامهنگار
دفاتر اسناد رسمی و ازدواج و طلاق ، محل تنظیم و ثبت سند قانونی و همچنین ازدواج و طلاق است که یکی از مهمترین اسناد مهم حقوقی است. این دفاتر از نظر مالی مستقل هستند و بهطور خصوصی اداره میشوند؛ ولی سازمان ثبت اسناد و املاک کشور سردفتران (مدیران دفاتر) را گزینش میکند، قوانین این دفاتر را تنظیم و ابلاغ میکند و بر عملکرد این دفاتر نظارت میکند سازمان ثبت اسناد و املاک کشور با توجه به اعلام نیاز واحدهای ثبتی در سراسر کشور از روش آزمون کتبی و اختیار سردفتر ازدواج برای نقاط مورد نظر برمیگزیند.
دفاتر ازدواج و طلاق
قبل از ثبت ازدواج، زوجین باید آزمایشهایی نظیر اعتیاد و تالاسمی را انجام دهند. برای انجام آزمایش باید به دفتر ازدواج مراجعه کنند تا برای مراجعه به آزمایشگاه، معرفینامه دریافت کنند. پس از دریافت معرفینامه، زوجین میتوانند به هریک از آزمایشگاههای اعلام شده توسط سازمان ثبت اسناد و املاک کشور مراجعه کنند. پس از دریافت نتایج آزمایشها زوجین میتوانند برای ثبت ازدواج به دفتر ازدواج مراجعه کنند.
چگونه دفتر اسناد رسمی بزنیم؟
شما برای بدست آوردن هر شغلی نیازمند داشتن مدارکی هستید
با توجه به نیازمندی های هر محل، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور با توجه به شرایط مقرر در قانون دفاتر اسناد رسمی مصوب سال 1354 اقدام به پذیرش سردفتر اسناد رسمی می نماید، این پذیرش در ابتدا نیاز به شرکت و قبولی در آزمون کتبی سردفتری دارد.
شرایط لازم برای شرکت در آزمون کتبی سردفتری
الف - شرایط عمومی آزمون کتبی سردفتری
قبول شدن در آزمون کتبی
متدین به دین مبین اسلام و متعهد به نظام جمهوری اسلامی ـ ملتزم به احکام شرعی
متأهل بودن
دارا بودن حداقـل ۲۵ سال تمام
حسن شهرت وتوانایی انجام کار وبرخورداری از سلامت کامل جسمانی و روانی
داشتن کارت پایان خدمت یا معافیت دائم از خدمت نظام وظیفه در زمان ثبت نام
شرایط لازم برای سر دفتری اسناد رسمی:
دارا بودن مدرک لیسانس حقوق در رشته قضائی یا از دانشکده الهیات و یا دارای دوسال سابقه خدمت قضائی یا وکالت پایه یک دادگستری
سایر کارشناسی ها به شرط داشتن سه سال سابقه دفتریاری و یا اشخاصی که از مراجع مسلم دارای تصدیق اجتهاد طبق آئین نامه ای که به تصویب وزارت دادگستری می رسد
دفتر یارانی که دارای گواهی قبولی امتحان مخصوص سردفتری و دفتریاری به شرط داشتن پنج سال سابقه دفتریاری
دفتر یارانی که دارای دیپلم کامل متوسطه باشند به شرط داشتن هفت سال سابقه دفتر یاری اول که در تاریخ تصویب این قانون شاغل بوده و 15 سال سابقه دفتر یاری اول و سن سردفتر در ابتدای اشتغال نباید از 24 سال کمتر و 50 سال بیشتر باشد.
وظایف دفاتر اسناد رسمی
به طور کلی وظایف یک دفترخانه اسناد رسمی به شرح ذیل است:
۱ -ثبت اسناد مطابق مقررات قانون
۲- تصدیق صحت امضاء (گواهی امضاء)
۳- مطابقت رونوشت یا تصویر اسناد با اصل ( برابر اصل) و ...
که البته هرکدام از گزینه های فوق دارای بند ها و قسمت های زیاد و متفاوت است برای مثال قوانین تعیین شده برای انتقال سند خودرو و ثبت سند ملک بسیار متفاوت است و نیاز به یک سردفتر و دفتریار با تجربه و کاردان دارد.
شرایط لازم برای سردفتری ازدواج و طلاق
اشخاص زیر را می توان به عنوان سردفتری ازدواج از طریق آزمون کتبی و مصاحبه حضوری انتخاب نمود:
1. دارندگان مدرک کارشناسی یا بالاتر در رشته حقوق ، علوم ثبتی ، الهیات و معارف اسلامی( گرایش فقه و مبانی حقوق اسلامی)
2. دارندگان گواهی پایان سطح با تایید شورای مدیریت حوزه علمیه قم
3. دارندگان گواهی افتاء از مراجع مسلم اهل سنت که به تایید رییس قوه قضاییه رسیده باشد.
سردفترطلاق از بین سردفتران شاغل که حداقل 5 سال سابقه داشته باشند و یا افرادی که علاوه بر شرایط مقرر در این آزمون دارای 30 سال باشند انتخاب خواهند شد ، آزمون سردفتری ازدواج و طلاق هر سال برگزار می شود و زمان آن هم غالبا زمستان می باشد
آزمون به صورت تست و چهارگزینه ای می باشد و متقاضیان پس از قبولی در آزمون و طی مراحل گزینش، کارآموزی و اختیار به موجب ابلاغ رییس سازمان ثبت اسناد و املاک کشور به مقام سردفتری ازدواج و طلاق منصوب می گردند.
وظایف دفاتر رسمی ازدواج و طلاق
اداره دفاتر اسناد رسمی ازدواج و یا طلاق برعهده سردفتر است، سردفتر شخصی است که با رعایت مقررات این قانون بنا به پیشنهاد سازمان ثبت اسناد و املاک کشور با جلب نظر مشورتی کانون سردفتران و به موجب ابلاغ وزیر دادگستری منصوب میشود که عمده وظیفه سردفتران ازدواج و طلاق ثبت وقایع مربوط به ازدواج و طلاق میباشد که سازمان ثبت اسناد و املاک کشور در اختیار دفترخانه میگذارد.
انتخاب سردفتر طبق مقررات و با پیشنهاد سازمان ثبت اسناد و املاک و ابلاغ وزیر دادگستری میباشد.
رعایت تشریفات ثبت وقایع ازدواج و طلاق از تکالیف انتظامی سردفتران ازدواج و طلاق می باشد که عدم رعایت آن ها در قوانین سابق و قانون جدید موجب محرومیت از اشتغال می باشد. که بر اساس آن می توان مهمترین وظایف دفاتر رسمی ازدواج و طلاق را قبل از ثبت ازدواج و طلاق ، بشرح زیر بیان کرد:
مطالبه و اخذ گواهی پزشکی معتبر مبنی بر عدم اعتیاد به مواد مخدر و عدم ابتلا به بیماریهای مسری ( سیفلیس ، تالاسمی و ..) و نیز واکسیناسیون زوجین، قبل از ثبت ازدواج و اگر گواهی مبنی بر وجود اعتیاد و یا بیماری زوجین دلالت کند ، با اطلاع طرفین، ازدواج را ثبت نماید.
قبل از ثبت ازدواج زنان ایرانی با اتباع خارجی اجازه نامه مخصوص دولت ( وزارت کشور ) را اخذ نمایند.
قبل از ثبت ازدواج مجدد مردان متاهل، حکم صادره از سوی دادگاه خانواده را درخواست کنند.
در ثبت طلاق گواهی عدم امکان سازش (مخصوص طلاق توافقی و یا طلاق به تقاضای مرد ) و حکم دادگاه (در طلاق به تقاضای زن ) را درخواست کنند.
در ثبت طلاق گواهی معتبر پزشکی مبنی بر بارداری یا عدم بارداری زوجه را مطالبه و بایگانی نمایند. ارائه گواهی پزشک ذی صلاح در مورد وجود جنین یا عدم آن برای ثبت طلاق الزامی است، مگر آنکه زوجین بر وجود جنین اتفاق نظر داشته باشند.
تخلف از موارد ششگانه فوق، قانون جدید بدون در نظر گرفتن شرایط ارتکاب و سابقه تکرار آن، دارای مجازات محرومیت از اشتغال به سردفتری می باشد همچنین اگر سردفتر دانسته زن شوهرداری را برای مردی عقد نماید به مجازات حبس یا جریمه نقدی و شلاق و محرومیت اشتغال دائم از سردفتری محکوم میگردد.
وضعیت درآمد دفاتر اسناد
از آنجا که مدیر دفتر اسناد از انجام امور تبلیغاتی و از اشتغال در امور تجاری و شغل های دیگر ممنوعیت دارد در هنگام کساد شدن بازار دچار افت درآمد خواهد شد پ س اگر به فکر تاسیس دفتر اسناد رسمی هستید باید این نکته را مد نظر داشته باشید که زمانی اقتصاد در شرایط مطلوب تری باشد به همان میزان درآمد شما نیز بهتر خواهد شد.
ملک مورد نیاز برا ی تاسیس دفترخانه
از زمان قبولی در آزمون دفترداری تا تاسیس دفترخانه تنها 3 ماه فرصت است که چه برای خرید و یا رهن و اجاره یک ملک مناسب چه برای دفتر اسناد رسمی چه برای دفتر ازدواج و طلاق فرصت بسیار کمی است که قطعا این زمان نیاز به تمدید دارد.
با توجه به نیازمندی های هر محل، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور اقدام به پذیرش سردفتر اسناد رسمی می نماید پس شما در انتخاب محل ملکتان هیچ انتخابی ندارید
حال با در نظر گرفتن تمام شرایط و وظایف فوق اگر مشمول تاسیس یک دفترخانه هستید زمستان بعد این فرصت شغلی را از دست ندهید.