آن هایی که قدیمی تر هستند حتماً یادشان  می آید که دو سه دهه قبل و بر خلاف سال های اخیر، تلویزیون چه تبلیغات داغی برای جوایز حساب های قرض الحسنه بانک ها پخش می کرد. یک خودروی پر از پول، چندین دستگاه آپارتمان و صدها جایزه نقدی و غیر نقدی دیگر...! اما بعد از مدتی، چشمه این قبیل تبلیغات خشکید. شاید بگویید که دیگر نیازی به تبلیغات نبود، اما واقعیت این است که بانک ها به دلایل مختلف، دیگر انگیزه ای برای تبلیغات آن چنانی حساب های قرض الحسنه ندارند. ضمن این که برخی مردم در کوران تورم های پیاپی، ترجیح می دهند پول خود را در حساب های سرمایه گذاری، به بانک بسپارند یا این که روی به صندوق های قرض الحسنه خانگی یا محلی بیاورند. نتیجه همه این اتفاقات این شده است که حجم سپرده های قرض الحسنه در دو بخش فعلی خود یعنی «پس انداز» و «جاری» آب رفته است. تسهیلات قرض الحسنه هم همچنان با انحرافاتی از اهداف تعیین شده توسط بانک ها ارائه می شود. گزارش امروز، نگاهی به چالش های این سنت مالی اسلامی در نظام بانکی داشته و طرح اخیر بانکداری مجلس را که به نظر می رسد می تواند پاسخی اساسی به کارایی تسهیلات قرض الحسنه باشد تشریح می کند.

حساب های قرض الحسنه و شروع یک انحراف بزرگ
از اوایل دهه 60 که قانون عملیات بانکداری بدون ربا وضع شد، این اختیار به بانک ها داده شد تا در دو قالب «پس انداز» و «جاری» اقدام به جذب سپرده های قرض الحسنه کنند. با این حال، انحرافاتی در مسیر تخصیص این سپرده ها به تسهیلات قرض الحسنه به وجود آمد که شاید کمتر کسی در ابتدا تصور آن را می کرد.  گزارش مرکز پژوهش های مجلس نمایی آماری از انحراف سپرده های قرض الحسنه را نشان می دهد. بر این اساس، اوایلی که قانون عملیات بانکداری بدون ربا به اجرا درآمد یعنی نیمه نخست دهه 60، نسبت تسهیلات قرض الحسنه به سپرده قرض الحسنه «پس انداز» به شدت پایین و در حدود 13 درصد بود. به تدریج که حساسیت های مجلس و بانک مرکزی به این موضوع بیشتر شد، بانک ها مجبور شدند سهم بیشتری از این سپرده ها را برای مصارف (تسهیلات) قرض الحسنه اختصاص دهند. با وجود این ، تا اواخر دهه 80، نسبت یادشده وضع مناسبی نداشت. همان طور که در نمودار یک نشان داده شده است، تا اواخر دهه 70، به غیر از چند سال معدود، این نسبت کمتر از 60 درصد و در دهه 80، عمدتاً زیر 70 درصد ماند. تنها در دهه 90 بود که این رقم به بیش از 90 درصد رسید. از سوی دیگر و بر اساس آمارهای تا سال 95 می توان گفت که بانک ها تقریباً هیچ مقدار از سپرده های قرض الحسنه «جاری» را به تسهیلات قرض الحسنه اختصاص ندادند. نمودار 2، حجم دو نوع سپرده قرض الحسنه «پس انداز» و «جاری» را از سال 81 تا 95 و نیز کل تسهیلات قرض الحسنه بانک ها را در طی این سال ها نشان می دهد.
قرض الحسنه‌ای که درد زیادی از نیازمندان دوا نکرد
تراژدی سپرده های قرض الحسنه به این جا ختم نشد. به رغم تاکیدات قانونی برای رفع نیاز نیازمندان از طریق تسهیلات قرض الحسنه، عملکرد این سپرده ها نشان می دهد که در این چارچوب نیز با انحراف از مصارف تعیین شده مواجه شده اند.
طبق ماده 14 قانون عملیات بانکداری بدون ربا (مصوب 1362)، بانک ها موظف بوده اند در راستای تحقق اهداف اصل 43 قانون اساسی، بخشی از منابع خود را در موارد زیر از طریق قرض الحسنه به متقاضیان اختصاص دهند: الف) تامین ابزار و وسایل کار برای آن هایی که فاقد این گونه امکانات هستند در شکل تعاونی. ب) کمک به افزایش تولید با تاکید بر تولیدات کشاورزی، دامی و صنعتی، ج) رفع احتیاجات ضروری (خوراک، پوشاک، مسکن، بهداشت، درمان، آموزش و پرورش، تشکیل خانواده و...) همچنین در مواردی دیگر مانند دستورالعمل اعطای قرض الحسنه نیز احکامی در این زمینه مطرح شده است. با این حال، مشاهده می شود که در طی سال ها، اولویت بندی مناسبی برای تسهیلات قرض الحسنه وجود نداشته و بانک ها بعضاً به قید سلیقه، اقدام به ارائه این تسهیلات کرده اند. به عنوان مثال عملکرد پنج بانک در سال های 90 تا نیمه 93 نشان می دهد که در برخی از سال ها، سهم بالا و بعضاً تا 50 درصد از تسهیلات قرض الحسنه به سرفصل «سایر» که به نظر مربوط به موارد غیر مجاز می شود، تخصیص یافته است. یا در مثال بارز دیگر، دیده می شود که بانک ها با اتکا به دستورالعمل اجرایی قرض الحسنه (مصوب 1363) که اعطای این تسهیلات برای رفع احتیاجات ضروری کارکنان بانک ها را بلامانع اعلام کرده بود، اقدام به اختصاص بخش قابل توجهی از تسهیلات قرض الحسنه به کارکنان خود کرده اند. طبق گزارش مرکز پژوهش های مجلس و بر اساس اطلاعات پایان اسفند 94، حدود 30 درصد از منابع قرض الحسنه پس انداز که توسط سپرده گذاران با نیت خیر و کمک به نیازمندان در بانک ها سپرده گذاری شده بود، در این خصوص مورد استفاده قرار گرفته است. هر چند این اقدام، قانونی و شرعی بوده، اما با روح این تسهیلات سازگاری زیادی ندارد. به علاوه این که بررسی های بیشتر نشان می دهد که این وام ها در مقابل سایر وام های قرض الحسنه از نظر سقف وام، مدت بازپرداخت، کارمزد و وثایق، بسیار متفاوت بوده است.
انحراف منابع قرض الحسنه در سال های اخیر
همان طور که پیشتر گفته شد، روند تخصیص وام های قرض الحسنه در دهه 90 به سامان تر شد. به خصوص این که بانک مرکزی در سال 95، از بانک ها خواسته است: «در صورت عدم کفایت منابع قرض الحسنه پس انداز برای پرداخت تسهیلات قرض الحسنه ازدواج، از پرداخت سایر تسهیلات قرض الحسنه تا حد امکان خودداری کنند». با این حال، به نظر می رسد این دستور فاقد الزام قانونی برای بانک هاست و احتمال ادامه روند قبلی را منتفی نمی کند. این موضوع مورد تایید گزارش های آماری بعدی نیز هست. گزارش خبرگزاری فارس، در 23 مهر سال گذشته نشان می دهد که از بین 9 بانک مورد بررسی، پرداخت تسهیلات قرض الحسنه به کارمندان برخی بانک ها، با شدتی کمتر ادامه داشته و در سه بانک خصوصی و نیمه خصوصی، سهم کارمندان از تسهیلات قرض الحسنه 13.9، 28.9 و 29.2 درصد بوده است.گزارش مرکز پژوهش های مجلس (به شماره شماره 16291) نیز که دی ماه سال گذشته و ذیل بررسی لایحه بودجه سال 98 منتشر شده، بیانگر این است که تفاوت فاحشی بین سهمیه های ابلاغی و عملکرد بانک ها در تخصیص منابع قرض الحسنه وجود داشته است. این مرکز با اشاره به مازاد منابع قرض الحسنه ای که پیش بینی می شود در سال 98، با فرض افزایش نیافتن وام ازدواج،  حداقل به میزان هزار میلیارد تومان باشد، هشدار داده بود که در صورت برنامه ریزی نکردن برای آن، به افزایش مجدد تسهیلات قرض الحسنه صلاحدید مانند تسهیلات ضروری به کارکنان و اشخاص مرتبط بانک ها منجر خواهد شد! این موضوع نشان می دهد که باید تدبیری برای استفاده بهینه سپرده های قرض الحسنه مازاد بانک ها، در نظام بانکی وجود داشته باشد. وگرنه این منابع ارزان ارزشمند با توجه به مالکیت بانک ها بر آن، به راحتی ممکن است در جایی که بهترین نتیجه را ندارد (با توجه به اهداف اجتماعی، خداپسندانه و...) صرف نشود.
سپرده های قرض الحسنه آب رفت
آن چه گفته شد، بیانگر محرومیت هایی بود که جامعه به سبب انحراف های سیستمی، نسبت به نتایج مثبت سپرده ها و تسهیلات قرض الحسنه متحمل شده است. با وجود این هم اینک خطر دیگری نیز این بخش از نظام بانکی را تهدید می کند و آن نحیف شدن سال به سال سپرده های قرض الحسنه است. نگاهی به سهم سپرده های قرض الحسنه از کل سپرده های بانکی نشان می دهد که این نسبت از بیش از 55 درصد در سال 63 به کمتر از 13 درصد در آذر 95 تقلیل یافته است. علت این کاهش شدید را می توان در تغییرات فرهنگ اقتصادی جامعه، تاسیس بانک های خصوصی از اوایل دهه 80 و رقابت آن ها برای جذب سپرده از طریق افزایش نرخ سود سپرده های سرمایه گذاری کوتاه مدت و روزشمار، بروز تورم های مزمن و کاهنده ارزش پول جست وجو کرد. در کنار همه این ها مشاهده می شود که سپرده گذاران قرض الحسنه، منافع مادی چندانی غیر از جوایز این حساب ها نیز از سپرده های خود دریافت نمی کنند. بنابراین باید گفت در صورت نبود بازآرایی قواعد بازی در این بخش، ادامه روند کنونی دور از انتظار نخواهد بود.
طرح مجلس و تغییر بنیادین در قرض الحسنه
همان طور که هفته گذشته نیز به آن اشاره شد، به تازگی مجلس طرح بانکداری جمهوری اسلامی ایران را به جریان انداخته است. نگاهی به این طرح نشان می دهد که در صورت تصویب، می توان درخصوص افزایش کارایی حساب های قرض الحسنه امیدوار بود. در این طرح و در وهله نخست، حساب های سپرده جاری از ذیل سپرده های قرض الحسنه بیرون کشیده شده اند. همان بخشی که در سال های گذشته، نقش چندانی در تسهیلات قرض الحسنه نداشتند. در این حساب ها، رابطه بانک ها با سپرده گذار، همان رابطه قرض بدون بهره پیشنهاد شده که سپرده گذاران در قبال افتتاح این حساب ها، می توانند از همان امکاناتی نظیر دریافت اصل سپرده به صورت عندالمطالبه، دریافت دسته چک، استفاده از کارت های بانکی و ... استفاده کنند. با این حال، ماده 97 این طرح تصریح کرده است که بانک مرکزی می تواند مؤسسات اعتباری را موظف کند بخشی از مانده سپرده های جاری را برای اعطای تسهیلات قرض الحسنه به اشخاص و موارد مذکور در ماده (99) این قانون به مصرف برسانند.اما در وهله بعدی، ماهیت حساب سپرده های قرض الحسنه تغییری بنیادین یافته است. بر این اساس، رابطه حقوقی سپرده گذار با مؤسسه اعتباری در سپرده قرض الحسنه، «وکالت برای اعطای قرض الحسنه» خواهد بود. بدین معنا که منابع ناشی از سپرده های قرض الحسنه، جزو منابع مؤسسه اعتباری محسوب نمی‌شود و بانک ها به هیچ عنوان امکان صرف این سپرده ها برای سایر مصارف غیر از قرض الحسنه را نخواهند داشت. این طرح با اشاره به امکانات مرسومی نظیر برداشت از سپرده ها با کارت و سایر ابزارهای تعریف شده برای سپرده گذاران، تصریح کرده است که پرداخت تسهیلات قرض الحسنه توسط مؤسسات اعتباری صرفاً برای ازدواج، تولد فرزند، فوت، هزینه های  بستری شدن در بیمارستان، آزادی زندانیان جرایم غیرعمد نیازمند و تأمین معیشت خانواده های آن ها و تأمین مسکن و اشتغال مددجویان تحت پوشش نهادهای حمایتی و زنان سرپرست خانوار مجاز است و بانک مرکزی می‌تواند با تصویب هیئت عالی مصارف دیگری را به موارد فوق بیفزاید. این طرح بانک مرکزی را موظف می کند که بر عدم انحراف تسهیلات قرض الحسنه نظارت کند و عملکرد هریک از مؤسسات اعتباری در ارتباط با سپرده و تسهیلات قرض الحسنه را مستمراً به اطلاع عموم برساند.این طرح همچنین تاکیدات گسترده تری نسبت  به قانون عملیات بانکداری بدون ربا برای حمایت از سپرده گذاران قرض الحسنه داشته و پیشنهاد کرده است که این سپرده گذاران یا افراد معرفی شده آنان، در اولویت پرداخت تسهیلات قرض الحسنه قرار گیرند، در نرخ سود سایر انواع تسهیلات آنان، تخفیف داده شود یا دیگر روش های تشویقی مورد تایید شورای فقهی بانک مرکزی به کار گرفته شود.به نظر می رسد در نتیجه اجرای این طرح، دغدغه مهم پیش روی سپرده های قرض الحسنه یعنی انتفاع جامعه به صورت اولویت بندی شده، شفاف و عادلانه تا حد زیادی محقق خواهد شد. ضمن این که امید می‌رود مشوق های تعریف شده برای سپرده گذاران تا حدی روند نزولی سپرده های قرض الحسنه را کند کرده و این امکان را به سپرده گذاران بدهد تا علاوه بر اجر معنوی، به صورت مادی نیز طعم اجرای این سنت حسنه اسلامی را بیشتر بچشند.

متین نصیری
روزنامه‌نگار

شاید اولین بار ماهاتیر محمد، نخست‌وزیر مالزی، بود که واژه «خودروی ملی» را بر سر زبان‌ها انداخت؛ او محصولی را که با نشان داخلی عرضه می‌شد، ملی می‌دانست و برایش اهمیتی نداشت که پیشرانه و شاسی آن از کجا آمده باشد. البته روحیه ناسیونالیستی او به حدی بود که اولین خودروی تولیدی مالزی را به سمبل این کشور تبدیل کرد. به‌جرئت می‌توان گفت که برای کشورهای در حال ‌توسعه، خودروی ملی می‌تواند نشان‌دهنده رشد صنایع و تعامل شرکت‌های آن با دنیای خارج باشد. شاید اگر ویتنام نیز می‌خواست مسیر پرهزینه‌ای چون ایران را طی کند، هرگز به سراغ صنعت خودروسازی نمی‌رفت اما آن‌ها در همکاری با شرکت‌های مطرح این حوزه توانستند به دانش ساخت
 خودرو دست یابند. هرچند اگر از شورلت، ب‌ام‌و یا دیگران کمک گرفته باشند.امروزه مقرون‌به‌صرفه بودن یک پروژه، اصلی‌ترین دلیل برای انجام آن است و شرکت‌های مختلف اعم از خودروسازان سعی دارند هر طور که شده هزینه‌های خود را کاهش دهند. برای شرکت‌های تولیدکننده خودرو اهمیتی ندارد که پیشرانه یا کامپیوتر موردنیاز خود را از خارج تأمین کنند؛ چراکه کاهش هزینه تمام‌شده برایشان از هر چیز دیگری اهمیت بیشتری دارد. البته نمی‌توان موقعیت خاص ایران و تحریم‌هایی را که تا به امروز گریبان گیر صنعت خودرو بوده نادیده گرفت. تحریم‌هایی که اگر نبودند، شاید وضعیت صنعت خودرو به این شکل نبود و شرکت‌های خودروساز مشکلات کمتری داشتند. در این مقاله صرفاً قصد داریم به معرفی اولین خودروی مستقل یا به قول ماهاتیر محمد، «خودروی ملی» کشورهای مختلف بپردازیم. محصولاتی که توانستند مسیر صنعت خودروی هر کشور را تغییر دهند و بعضاً آن‌ها را از «مونتاژکاری» به «خودروسازی» برسانند.

چین      هونگچی سی‌ای72
در اواخر دهه 1950، دولت چین برای استقبال از سران کشورهای خارجی و همچنین حمل‌ونقل اعضای حزب کمونیست نیاز به خودرویی با نشان داخلی داشت اما توان صنعت خودروسازی چین در آن زمان به حدی نبود که بتواند چنین محصولی تولید کند. به همین منظور برندی با عنوان «هونگچی» -که در زبان چینی به معنای «پرچم قرمز» است- تاسیس شد تا وظیفه تولید این خودرو را بر عهده بگیرد. شرکت هونگچی با استفاده از پلتفرم کرایسلر ایمپریال 1955 و تغییراتی در طراحی آن مدل «سی‌ای72» را تولید کرد. پیشرانه به‌کاررفته در این خودرو همان موتور 8 سیلندر خورجینی کرایسلر است که 197 اسب بخار قدرت دارد و جلوپنجره آن بر اساس طراحی بادبزن‌های سنتی چینی ساخته شده. طرحی که تا به امروز بخشی از هویت طراحی هونگچی را شامل می‌شود. پس از مدل سی‌ای72، در سال 1963 «سی‌ای770» معرفی شد و تا سال 1981 روی خط تولید بود. نسخه ضدگلوله آن نیز با نام سی‌ای772 به‌منظور استفاده سران کره شمالی، کامبوج و ویتنام تولید شد. در سال 2013 همین خودرو با پلتفرم جدید و طراحی رترو در نمایشگاه خودروی شانگهای با نام «هونگچی ال5» به‌عنوان سدان لوکس 800 هزار دلاری به بازار آمد.

مالزی     پروتون ساگا
صنعت خودروی مالزی در اواخر دهه 1960 بنیان‌گذاری شده بود و شش خودروساز با مونتاژ قطعات منفصله در این کشور فعالیت داشتند. با شروع بحران اقتصادی و وضع قوانین سخت‌گیرانه واردات، قیمت خودرو افزایش پیدا کرد. به حدی که در اواخر دهه 1970 خرید آن برای بسیاری از اقشار کم‌درآمد جامعه غیرممکن شده بود. در سال 1979 ماهاتیر محمد، وزیر صنعت و تجارت آن زمان، از مفهومی به نام «خودروی مالزیایی» سخن گفت و قصد داشت مشکل قیمت بالای خودرو را حل کند. او در جولای 1981 به نخست‌وزیری رسید و قدرت بیشتری برای اجرای طرح خود پیدا کرد. ماهاتیر محمد در پیروی از سیاست «نگاه به شرق» با میتسوبیشی ژاپن وارد مذاکره شد و آن‌ها قبول کردند که در پروژه «خودروی ملی» با مالزی همکاری کنند. بنابراین شرکتی با نام «پروساهان اتومبیل ناسیونال: شرکت خودروی ملی» یا به‌اختصار «پروتون» تأسیس شد که 70 درصد سهامش متعلق به شرکت مالزیایی هایکام و 30 درصد بقیه هم در اختیار میتسوبیشی بود. از دل این همکاری در سال 1985 پروتون ساگا متولد شد. خودرویی که از پلتفرم نسل دوم میتسوبیشی میراژ استفاده می‌کرد و به پیشرانه 1.3 لیتری مجهز بود. پروتون ساگا به‌مرور در بازار مالزی و کشورهای اطراف به‌عنوان گزینه‌ای اقتصادی و ارزان‌قیمت مطرح شد. این خودرو نهایتاً در سال 2007 و بعد از 50 سال تولید به تاریخ پیوست.

کره جنوبی      هیوندای پونی
کره بعد از چندین دهه مونتاژ قطعات منفصله، به دنبال تولید خودرویی مستقل بود. به همین جهت هیوندای تصمیم گرفت با استخدام یک مدیر خارجی متخصص، مدیریت پروژه را به او واگذار کند تا از تجاربش در ساخت اولین خودروی کره جنوبی بهره ببرد. این شرکت با جورج ترن‌بول، مدیرعامل اسبق آستین موریس، به توافق رسید و او هم از طرف هیوندای اختیار تام گرفت تا با همکاری برترین مهندسان، کار ساخت «پونی» را آغاز کند. او که در زمان مدیریت خود در شرکت بریتیش لیلاند توانسته بود مدل موریس مارینا را به تولید برساند، سعی کرد با همان شیوه در کره به موفقیت برسد. بنابراین کنت بارنت طراح بدنه، جان سیمپسون مهندس شاسی و پیتر اسلیتر مهندس ارشد توسعه به کمک او آمدند و میتسوبیشی هم وظیفه تأمین پیشرانه و جعبه‌دنده را بر عهده گرفت. همچنین طراحی پونی به شرکت ایتال‌دیزاین سپرده شد و برای بعضی بخش‌ها هم از قطعات فورد کورتینا بهره برد. درنهایت پروژه هیوندای در نمایشگاه خودروی تورین سال 1974 به ثمر نشست و این شرکت توانست از اولین خودروی ملی کره و نخستین محصول مستقل خود رونمایی کند. پونی تا سال 1982 در کلاس‌های مختلفی نظیر کوپه، هاچبک، سدان و استیشن تولید کرد و به بازارهای مختلف جهان ازجمله آسیا، اروپا، آفریقا و آمریکا جنوبی عرضه شد.

ایران      ایکو سمند
در اواسط دهه 1990 میلادی یا 1370 شمسی، آرام‌آرام واژه «خودروی ملی» از زبان نمایندگان مجلس و مسئولان وزارت صنایع سنگین شنیده می‌شد. ایران پس از جنگ در دوره سازندگی قرار داشت و خودکفایی به صنعت خودرو رسیده بود. به همین منظور ایران خودرو پروژه‌ای تحت عنوان «ایکس7» را در سال 1375 مطرح کرد و قرار بود نتیجه این کار جایگزینی برای پیکان باشد. مدیریت پروژه به مدیران دولتی صنایع سنگین سپرده شد و خودروساز ایرانی هم تصمیم گرفت به سبک پروتون، از پلتفرم یک خودروی خارجی استفاده کند. از تولید پژو 405 در ایران خودرو چند سالی گذشته بود و به همین دلیل استفاده از پلتفرم آن برای خودروی ملی مقرون‌ به‌ صرفه به نظر می‌رسید. با جلب موافقت پژو فرانسه، کار روی طراحی بدنه و کابین سرعت بیشتری به خود گرفت. آن‌طور که گفته می‌شود، شرکتی با نام «فرست اتومتیو» طراحی نمونه اولیه پروژه ایکس7 را انجام داده است. البته ایران خودرو با خریداری طرح مذکور آن را با کمک فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌های معتبر کشور و برخی مشاوران خارجی اصلاح کرد. نهایتاً این خودرو «سمند» نام گرفت و در سال 1380 با حضور رئیس‌جمهور وقت، رونمایی شد. برخی می‌گویند که هزینه تولید و طراحی سمند مبلغی در حدود 800 میلیارد تومان یا یک میلیارد دلار (در آن زمان) بوده است. البته این عدد هیچ‌گاه از سوی ایران خودرو تأیید نشد.

بیمه بدنه یکی از بیمه‌‌های خودرویی است که خسارت‌‌های وارد شده به اتومبیل را جبران می‌کند. خرید این بیمه برخلاف بیمه شخص ثالث اجباری نیست اما مزایای فراوانی که پوشش‌های مختلف این بیمه برای خودرو فراهم می‌کند، باعث شده است که خرید بیمه بدنه، متقاضیان بسیاری داشته باشد ولی آیا واقعا ماشین شما نیز به این بیمه احتیاج دارد؟ آیا با توجه به هزینه‌های آن، خریدش برای شما صرفه خواهد داشت؟ برای پاسخ به این سوال ها و سوالات دیگر، با دخل و خرج امروز همراه باشید.

موارد پوشش بیمه بدنه
پوشش‌‌های بیمه بدنه به دو دسته پوشش‌‌های اصلی و پوشش‌‌های اضافی تقسیم‌ می‌شوند.

 پوشش‌‌های اصلی بیمه بدنه
منظور از پوشش‌‌های اصلی، خسارت‌هایی است که به صورت عادی و بدون خرید پوشش اضافی توسط بیمه بدنه جبران‌ می‌شود. پوشش‌‌های اصلی بیمه بدنه شامل موارد زیر است:
 هر گونه حادثه و تصادف با خودروی دیگر یا جسم ثابت و متحرک
 سقوط، واژگونی، آتش سوزی، صاعقه و انفجار
 سرقت کلی خودرو (مربوط به دزدیده شدن خودرو و آسیب‌های وارد شده به وسایل اصلی خودرو یا وسایل اضافی درج‌شده در بیمه‌نامه در حین سرقت)
 خسارتی که در جریان نجات یا انتقال خودروی خسارت دیده به آن وارد شود.
 در صورت بروز خطرات اصلی، خسارت باتری و لاستیک‌های خودرو نیز تا 50 درصد قیمت نو قابل پرداخت است.
 
 پوشش‌های اضافی بیمه بدنه
در کنار پوشش‌های اصلی یک سری پوشش اضافی نیز توسط شرکت‌های بیمه ارائه می‌شوند که خرید آن‌ها به انتخاب مشتری صورت می‌گیرد و برای هرکدام مبلغ جداگانه‌ای به قیمت اصلی بیمه‌نامه اضافه می‌شود. این پوشش‌ها خسارت مواردی را جبران می‌کنند که در تعهد پوشش اصلی بیمه بدنه نیست.
مهم‌ترین پوشش‌های اضافی بیمه بدنه عبارتند از:
 پوشش سرقت در جای قطعات
 پوشش ایاب و ذهاب
 پوشش شکست شیشه
 پوشش نوسانات قیمت
 پوشش بلایای طبیعی
 پوشش رنگ - مواد شیمیایی - اسید پاشی.
 پوشش ترانزیت (خارج از کشور)
 پوشش حذف فرانشیز
 پوشش کشیدن میخ
 پوشش هزینه توقف خودروهای بارکش و اتوکار
 قیمت بیمه بدنه
قیمت بیمه بدنه برخلاف بیمه شخص ثالث مبلغی نسبتا ثابت نیست و در شرکت‌‌های مختلف بیمه تفاوت‌‌های بسیاری در نرخ بیمه بدنه شاهد هستیم. دلیل این تفاوت‌ها این است که شرکت‌‌های بیمه برای اعمال تخفیف روی قیمت پایه بیمه بدنه اختیار بیشتری دارند. نرخ پایه بیمه بدنه نیز به ارزش خودرو بستگی دارد و به صورت مبلغی ثابت توسط بیمه مرکزی اعلام‌ نمی‌شود. همچنین یکی دیگر از دلایل تفاوت قیمت بیمه بدنه این است که هزینه هر کدام از پوشش‌‌های اضافی این بیمه‌ می‌تواند در شرکت‌‌های مختلف بیمه متفاوت باشد.
محاسبه قیمت بیمه بدنه
در محاسبه بیمه بدنه عوامل مختلفی تأثیرگذار هستند. عواملی مثل:
 پوشش‌‌های اضافی بیمه بدنه: همان طور که گفتیم به ازای انتخاب هر کدام از پوشش‌‌های اضافی، مبلغی به ‌‌بیمه‌نامه بدنه شما افزوده خواهد شد. پس هرچه در زمان خرید بیمه بدنه پوشش‌‌های اضافی بیشتری را انتخاب کنید، قیمت بیمه بدنه شما بیشتر‌ می‌شود.
 ویژگی‌های خودرو: منظور از ویژگی‌های خودرو فاکتورهایی مثل ارزش خودرو، سال ساخت خودرو، نوع خودرو و کاربری خودرو است که هر کدام از این فاکتورها به صورت مستقیم بر قیمت بیمه بدنه تأثیرگذار هستند.
 تخفیف‌‌های بیمه بدنه: تخفیف‌هایی مثل تخفیف عدم خسارت، تخفیف خودروی صفر کیلومتر، تخفیف خرید نقدی، تخفیف ارزش خودرو و ...
تخفیف بیمه بدنه
تخفیفات بیمه بدنه به دو دسته اصلی و فرعی تقسیم می‌شوند. تخفیفات اصلی شامل موارد زیر است:
 تخفیف خودروی صفر کیلومتر: تخفیف خودروی صفر کیلومتر بین 20 تا 30 درصد در نظر گرفته می‌شود.
 تخفیف عدم خسارت: این تخفیف به ازای تعداد سال‌هایی که از بیمه بدنه خود استفاده نکرده باشید، به شما تعلق‌ می‌گیرد. تخفیف عدم خسارت در اکثر شرکت‌ها چهار ساله و در برخی شرکت‌های بیمه پنج ساله اعمال می‌شود. ترتیب تخفیف عدم خسارت بیمه بدنه در جدول زیر قابل مشاهده است:
 تخفیف نقدی: این تخفیف مربوط به پرداخت نقدی ‌‌حق‌بیمه است و در تمام شرکت‌ها 10 درصد در نظر گرفته می‌شود.
تخفیفات فرعی شامل موارد زیر است:
 تخفیف ارزش خودرو
 تخفیفات گروهی
 تخفیف خودروهای وارداتی
 تخفیف برخی از مشاغل
 طرح‌های تشویقی به مناسبت اعیاد و زمان‌های خاص و ...
این گروه از تخفیفات در هر شرکت بیمه متفاوت است.
تفاوت پوشش‌های بیمه بدنه، گارانتی و کارت طلایی در چیست؟
در بیمه بدنه خودرو، خسارت‌های وارد شده به خودرو در جریان تصادفات، واژگونی، سرقت، انفجار، صاعقه و مواردی از این قبیل، می‌تواند تحت پوشش قرار گیرد اما در کارت طلایی یا گارانتی ارائه شده از سوی شرکت‌های خودروسازی  یا وارداتی، بازدید‌های دوره‌ای، خرابی قطعات و نیز تعویض برخی قطعات مصرفی تحت پوشش قرار می‌گیرد. بنابراین، هیچ‌یک از خدمات بیمه بدنه خودرو و کارت‌های طلایی و گارانتی، با یکدیگر همپوشانی ندارند.
 مزایای بیمه بدنه خودرو
 پرداخت کل خسارت به‌صورت نقدی
 قابلیت انتقال بیمه بدنه و تخفیفات به خودروی دیگر
 استفاده از تخفیفات عدم‌خسارت
 پرداخت حق‌بیمه به صورت قسطی
 پرداخت خسارت حتی در صورت مقصر بودن راننده
 پرداخت کل مبلغ خودرو با کسر فرانشیز در صورت سرقت خودرو
اگر پوشش مالی مقصر حادثه برای جبران خسارت کافی نبود، می‌توان از محل بیمه بدنه، بقیه خسارت را دریافت کرد
چه خودروهایی تحت پوشش بیمه بدنه قرارنمی‌گیرند؟
برای خودروهایی که از تولید و مونتاژ قطعات آن بیش از ۱۰ سال گذشته باشد، درازای هرسال اضافی 5 درصد درصد به نرخ حق بیمه بدنه اضافه می‌شود. برای خودروهای بالای ۲۰ سال صدور بیمه‌نامه نیازمند مجوز است.
 پراید 111EX از سال 90 تاکنون بیمه نداشته است، قیمت حدودی 25 میلیون تومان

 پژو 206 تیپ 3، تا کنون بیمه نداشته است،قیمت حدودی 52 میلیون تومان

 پژو 405 GLX3، تا کنون بیمه نداشته است،قیمت حدودی  60 میلیون تومان

مبنای پرداخت خسارات در تصادفات رانندگی
یکی از مهم‌ترین کاربردهای بیمه بدنه در تصادفات رانندگی است. به همین دلیل در این بخش می‌خواهیم در خصوص پوشش برخورد خودرو به یک جسم، صحبت کنیم. بر اثر برخورد خودرو به یک خودروی دیگر که به ایجاد تصادفات رانندگی منجر شود یا بر اثر اصابت خودرو به یک جسم ثابت که باعث واژگونی و سقوط خودرو می‌شود می‌توان از بیمه بدنه استفاده کرد. حال برای استفاده از بیمه در تصادفات رانندگی، با توجه به مقصر بودن یا نبودن راننده دو حالت پیش می‌آید:
 راننده بیمه‌گذار مقصر است: در این حالت تنها به شرط داشتن بیمه بدنه، خسارت‌های مالی خودروی  راننده مقصر جبران می‌شود.
 راننده بیمه‌گذار مقصر نیست: در این حالت خسارت‌های مالی خودروی شخص آسیب دیده با بیمه شخص ثالث راننده مقصر جبران می‌شود.  اما داشتن بیمه بدنه در سوانحی که بیمه‌گذار مقصر نیست هم می‌تواند به کمک وی بیاید. برای این که این موضوع را بیشتر درک کنید حالتی را تصور کنید که پوشش بیمه شخص ثالث راننده مقصر کمتر از خسارت‌های وارد شده به خودروی راننده زیان دیده باشد در این حالت راننده خودروی آسیب دیده می‌تواند برای جبران مازاد خسارات از بیمه بدنه خود استفاده و سپس شرکت بیمه این مبلغ مازاد را به‌ صورت قسطی از راننده مقصر دریافت کند. در مواردی که راننده خودروی آسیب دیده بیمه بدنه نداشته باشد راننده مقصر حادثه و راننده وسیله نقلیه آسیب دیده باید به شورای حل اختلاف مراجعه کنند.
 

وحیده امینی
کارشناس حوزه آی تی

امروزه علاوه بر رواج بازی و سرگرمی در میان جوانان و نوجوانان، فضای بازی بچه ها هم با چند سال پیش بسیار فرق کرده و اگر آن زمان ها بازی های پر جنب و جوشی مثل گرگم به هوا، هفت سنگ، لی لی و از این دست بازی ها در میان نوجوانان طرفدار زیادی داشت، امروزه بازی های اینترنتی پرطرفدارترین فعالیتی است که آن ها انجام می دهند و تقریبا جزو فعالیت های روزانه آن ها به حساب می آید. بر خلاف آن زمان که این بازی ها در زمین های خاکی و کوچه پس کوچه های شهر صورت می گرفت امروزه بازی های آنلاین در یک زمینه مجازی و بستر فناوری اطلاعات صورت می گیرد. در نمونه های معروف خارجی، استارت آپ هایی که با موضوع بازی طرفداران زیادی دارند، سود زیادی را نصیب خودشان کرده اند و این تجربه نشان داده زمینه لازم برای رشد این نوع کسب و کار در کشور ما هم وجود دارد به شرط آن که قابل رقابت با نمونه خارجی باشد که علاوه بر بحث سودهای کلانی که در این میان به دست می آید، به نوعی معرفی آداب و رسوم و فرهنگ ایران و ایرانی را هم به همراه دارد که در مرحله معرفی جهانی حاصل می شود. در این مقاله به معدود استارت آپ هایی می پردازیم که گامی در جهت رقابت با حریفان جهانی خود برداشته اند.

کوئیز آف کینگز
 این استارت آپ امکان انواع بازی های فکری و معمایی را به صورت رایگان در اختیار کاربرانش قرار می دهد و علاوه بر استفاده از طریق وب سایت، در اپلیکیشن تحت اندروید و آی او اس هم فعالیت می کند.در این بازی شما می توانید بعد از عضویت در سایت، گروه مد نظر خود را بسازید و برای آن مدیر یا معاون تعیین کنید و به رقابت گروهی یا فردی با دیگران بپردازید و حتی امکان چت و کل کل با حریفان در حین بازی هم وجود دارد.بیش از یک میلیون سوال متنوع متنی و تصویری با موضوعاتی مثل اطلاعات عمومی، فوتبال، لگو و سرگرمی، مذهبی، سینما، موسیقی، ریاضی و هوش و ... هم در این سرویس وجود دارد و طبق اعلام سایت، بیش از 10 میلیون کاربر در این بازی فعالیت می کنند.کوئیز آف کینگز به عنوان برترین بازی سال ۹۶ ( کلمات و دانستنی ) در جشنواره وب و موبایل ایران از دید داوران و از دید مردمی شناخته شده است. در قسمت وبلاگ این برنامه شما می توانید به آخرین اخبار بازی، انواع ترفندها، چالش ها و بالاترین رتبه بندی های بازی دسترسی داشته باشید.
 www.landing.quizofkings.com
 
 اسم فامیل
 اغلب متولدان دهه 60 به این بازی علاقه زیادی داشتند و از پر طرفدارترین بازی ها در جمع های دوستانه و خانوادگی بود. حالا این بازی پا به بستر فناوری این روزها هم گذاشته و طراحان این بازی آنلاین، فعالیت خود را از سال 1394 تا کنون ادامه می دهند.با ورود به سایت و برنامه این بازی نوستالژیک، با یک دیوار خاطره روبه رو می شوید که می توانید خاطراتی را که از این بازی در دوران کودکی تان دارید روی آن بنویسید و با دوستان دوران کودکی تان همین بازی را حتی اگر کیلومترها از هم فاصله دارید، انجام بدهید.فهرست مدال آوران و امتیاز آورترین ها هم در قسمت پایین سایت وجود دارد.فروشگاه، بخش جدیدی است که به اسم فامیل افزوده شده و شما می توانید امتیاز را با عنوان سکه یا الماس خریداری کنید . البته این بازی با آن چه ما در گذشته انجام می دادیم تفاوت های زیادی دارد و در سایت به انواع اسم فامیل ساده، دوئل اسم فامیل، اسم فامیل نقطه ای، اسم فامیل خفن ها، اسم فامیل زنجیری و اسم فامیل حرف آخر دسته بندی شده است که به طور کامل درباره آن ها توضیح داده شده است و پس از انتخاب رقیب، وارد اتاق بازی می شوید.
www.esmfamil.com
 
بازیتک
 اگر شما از آن دسته افرادی هستید که علاوه بر بازی های فردی و دسته جمعی دوست دارید، مراحل بیشتری را طی کنید، بازیتک برای شما لیگ های جذابی را هم طراحی کرده است.این سرویس که در بستر وب و موبایل در دسترس است، در سال 1393 آغاز به کار کرده است. انواع بازی های فکری و معمایی تک نفره، دو نفره و چند نفره در بازیتک وجود دارد و شما می توانید با سازنده بازی ها هم آشنا شوید و اگر سازنده بازی هستید به شما در ساخت بازی تک یا چند نفره مد نظرتان کمک می کند.
در واقع بازیتک جایی برای علاقه مندان بازی و سازندگان آن است و توانسته بستری را فراهم کند تا بازی نویس ها، سناریست ها و گرافیست ها تعامل بیشتر و بهتری را با هم داشته باشند و راحت تر طرح ها و ایده هایشان را اجرایی کنند.
www.bazitech.ir
 
فوتبال فانتزی
 این بازی تنها برای کاربران در بستر گوشی های هوشمند اندروید طراحی شده است و با ورود به سایت، امکان دانلود اپلیکیشن آن برای شما به راحتی فراهم شده و فضای موجود در بازی را در قالب یک ویدئو به نمایش گذاشته است. در این بازی هر فردی می تواند در لیگ های مختلف مثلا لیگ انگلیس یا جام خلیج فارس ثبت نام کند و بعد از این که ثبت نام کرد یک تیم برای خودش بسازد.
پس از این  مرحله هر کاربری برای تیمش بازیکن می خرد که بازیکن ها هم بازیکن های واقعی هستند و در لیگ های واقعی بازی و امتیاز کسب می کنند و امتیاز  آن ها به امتیاز تیم اضافه می شود در این میان تیمی که کاربران فعال تر و قوی تری دارد، بیشترین امتیاز را از آن خود می کند. شیوه بازی، نفرات برتر و فیلم های آموزشی بازی هم در سایت و اپلیکیشن بازی موجود است.این بازی برای علاقه مندان به فوتبال به ویژه مربیگری گزینه مناسبی است.
www.ffclub.ir
 
بازیاتو
بازیاتو یک مرجع کاملا تخصصی برای علاقه مندان به بازی های موبایلی است. در واقع این سرویس علاوه بر معرفی بازی های آنلاین خارجی  و داخلی به نقد و بررسی تخصصی آن ها هم می پردازد. قسمت آموزش این سایت با ارائه مقاله های خاص و مفید، به افرادی کمک می کند که می خواهند پا به عرصه طراحی بازی های آنلاین بگذارند و درباره فراز و نشیب فعالیت در این حیطه اطلاعات مفیدی را در اختیار کاربرانش قرار می دهد.
در قسمت بررسی بازی، شما با بررسی آخرین بازی های ایرانی روبه رو هستید یا می توانید بازی مد نظرتان را جست وجو کنید و مورد نقد و بررسی قرار دهید. اگر دنبال نوع خاصی از بازی یا تم های جدیدتری هستید، باید به بخش معرفی بازی بروید و با نگاهی به فهرست بازی ها و توضیحات آن ها، از میان تعداد زیاد بازی یکی را انتخاب کنید. بازی های ایرانی، بخش مجزایی است که در آن به معرفی تازه های بازار بازی و نقد آن ها می پردازد. در آخر شما همچنین می توانید با انتخاب گزینه اندروید یا آی او اس انتخابتان را برای نوع بازی که انجام می دهید محدود تر کنید. جذاب ترین بخش بازیاتو درخواست بررسی بازی است. شما در این قسمت با وارد کردن نام بازی مد نظرتان و لینک آن در اپ استورها و پرداخت هزینه نوع بررسی (پلن اقتصادی، پلن استاندارد و پلن ویژه) به اطلاعات کاملی در این زمینه دسترسی داشته باشید یا اگر طراح آن بازی هستید از طریق این سایت به کاربران زیادی معرفی شوید و محبوبیت بیشتری پیدا کنید.
 www. baziato.com
 

سمیه محمدنیا حنایی
روزنامه‌نگار

سفر به مناطق جنوبی و مرکزی ایران در این روزها طرفداران زیادی یافته است. آب و هوای گرم تر این مناطق در کنار نبود آلاینده ها شاید یکی از مهم ترین دلایلی باشد که مسافران را به سفر به این مناطق ترغیب می کند. اما با این که مناطق مرکزی ایران این روزها جان می دهد برای گشت و گذار اما ممکن است بعضی را نیز به این فکر بیندازد که در بیابان برهوت مرکزی ایران چه چیزی می تواند آن قدر جالب باشد که آدم را چیزی حدود 17 ساعت به رانندگی وادار کند. در واقع از نظر این دوستان مرکز ایران چیزی جز شن و ماسه ندارد و اگر بنا به کویر گردی باشد چه واجب که این همه مسافت را برای این منظور پیمود؟! کویرها مانند آسمان خدا هستند که همه جایش یک رنگ است.
خدمت این دوستان کم ذوق باید عرض کنیم که در مرکز ایران شهرهایی هر چند کویری وجود دارد که سیر کردن در آن ها چیزی دست کم از آثار و بناهای تاریخی اصفهان ندارد. اگر شما هم کنجکاو شده اید که به کدام شهر مرکزی ایران سفر می کنیم با ما همراه باشید و راهنمای گردشگری و البته مالی سفر به کرمان را بخوانید.

کرمان شهری کهن با ناشناخته های بسیار
استان کرمان پهناورترین استان ایران است. این استان در بخشی از مرکز و جنوب شرقی ایران کشیده شده است. سفر به کرمان را باید سفر به دل تاریخ ایران دانست. با آن که چهره شهر در حال مدرن شدن است اما در میان کوچه و پس کوچه های کرمان هنوز هم می توان بافت قدیمی و شاهکار معماری حاشیه کویری را پیدا کرد. شاید یکی از جاذبه های معنوی این شهر را باید فرهنگ غنی ، مهمان نوازی و بی آلایشی مختص کرمانی ها  دانست. از دیگر وجهه های به جا مانده از کرمان قدیم را می توان در سفره خانه های سنتی این شهر جست. اگر به کرمان سفر کردید دیگر دور خوراکی های همیشگی مثل کباب ، جوجه ، قیمه و قورمه را خط بکشید. سری به سفره خانه های سنتی شهر بزنید که تعدادشان هم کم نیست و غذاهایی چون بز قورمه، آبگوشت کرمانی و آش شولی را مزه کنید. اگر از من می پرسید و در این فصل به کرمان می روید حتما چلو خورشت فسنجون با پسته را نیز امتحان کنید. مطمئن باشید طعم ملس آن حالا حالاها زیر دندان تان می ماند. برای این که مظنه ای از قیمت غذاها در این شهر داشته باشید یک پرس چلو خورشت فسنجون با پسته کرمانی چیزی حدود 40 تا 50 هزارتومان آب می خورد. برای یافتن سفره خانه های سنتی هم زیاد دلواپس نباشید بهترین و مقرون به صرفه ترین سفره خانه ها در نزدیکی بازار گنجعلی خان قرار دارد.
دیدنی های کرمان
کرمان از نظر ثبت آثار در یونسکو در ایران رتبه نخست را دارد و تقریبا هفت اثر ملی ثبت جهانی در این استان قرار دارد. در سفر به کرمان باید یک نکته خیلی مهم را در نظر داشته باشید. سفر به این شهر و استان مانند سفری در چهار فصل سال و برای تمام اقلیم هاست پس چمدان های تان را پر پیمانه ببندید که هر جای این استان لباس خاص خودش را می طلبد. دیدنی های کرمان را می توان به دو دسته آثارو بناهای تاریخی و جاذبه های طبیعی تقسیم کرد. تاریخ پر فراز و نشیب کرمان که گاهی آن را تا پایتختی بالا برده و گاهی مورد تجاوز قدرت های یاغی قرار داده باعث شده است تا در جای جای این سرزمین خاطراتی از قدیم به یادگار مانده باشد.
بزرگ ترین مجموعه خشتی جهان
معروف ترین این یادگارها ارگ بم است. ارگ بم به عنوان بزرگ ترین بنای خشتی قدمتی قبل از میلاد مسیح دارد. این ارگ در واقع روی کوه های صخره ای و دامنه اش بنا شده است. بلندترین و بزرگ ترین بنای این ارگ مربوط به ساختمان شاه نشین است که در مرتفع ترین نقطه کوه قرار دارد و مشتمل بر پنج طبقه است. هر چند متاسفانه نیمی از این بنای بزرگ با وقوع زلزله شدید 14 سال پیش تخریب شد، اما با مرمت های سازمان میراث فرهنگی از فهرست آثار جهانی در خطر، خارج شده است. بهای بلیت برای بازدید از این شاهکار باستانی سه هزار تومان است. آب و هوای زمستانی بم در شب ها سوز بدی دارد بنابراین برای بازدید از این مجموعه به صورتی برنامه ریزی کنید تا غروب نشده از مجموعه خارج شوید. مسیر دسترسی به ارگ بم از کرمان بسیار سر راست است فقط کافی است وارد جاده بم- کرمان شوید و خستگی 180 کیلومتر رانندگی را به جان بخرید.
باغ شازده ماهان، سراب واقعیت یافته
وجود باغی سرسبز و طبقاتی در دل کویرهای مرکزی ایران، درست در جایی که هیچ خبری از رودخانه های جاری نیست بیشتر از این که به واقعیت نزدیک باشد به سراب می ماند. اما حقیقت این است که در نزدیکی شهر کرمان یعنی چیزی حدود 2 کیلومتری این شهر در دامنه کوه های تیگران باغی مصفا وجود دارد که به برکت قنات تیگران و خاک حاصلخیزش مانند نگین زمردین بر سینه طلایی کویر می درخشد. باغ شازده محصور در میان دیوارهای بلند و خشتی است. اما هوای مطبوعش در روزهای گرم تابستان هم از پشت دیوارهای باغ قابل احساس کردن است چه برسد که در ابتدای فصل زمستان به آن جا بروید. هر چند ممکن است در این روزهای سرد دیگر خبری از آن طراوت بهاری باغ نباشد، اما چون زمستان در کرمان کمی خواب مانده است، اولین رویارویی گردشگران با باغ شازده غیر قابل توصیف است. فکرش را بکنید همین که از دنیای ماسه ای کویری به در چوبی و بزرگ باغ می رسید به ناگهان خود را در دل طبیعت مصفایی می بینید. منظره ای از باغ ها و حوضچه های طبقاتی که لبریز شدن آب از آن ها نسیم خنکی را به سمت شما روانه می کند. در انتهای این تابلوی زیبا عمارتی بلند بالا دیده می شود که به عمارت اصلی بنا مشهور است. بله درست حدس زدید اگر می خواهید عمارت اصلی را ببینید باید تمام طول این شاهکار معماری و باغبانی را طی کنید. هر چند این توفیق اجباری خیلی هم فرح بخش خواهد بود. یکی از زیبایی های این باغ وجود فواره هایی است که در طول باغ پشت هم چیده شده اند. این فواره ها در همان ورودی که وصفش را گفتیم چنان جلوه ای به باغ هزار رنگ شازده می دهند که بیشتر افراد را میخکوب می کند. در این باغ به عمارت هایی چون شاه نشین که حالا تبدیل به رستوران شده است، بنای اصلی عمارت و حمام می توان اشاره کرد. اگر از من می شنوید همان خورشت فسنجان پسته را که قبلا از آن یاد کردیم در همین جا نوش جان کنید. نشستن در جایی که زمانی شاه نشین عمارتی بوده است خالی از لطف نیست.
شگفتانه های طبیعی در کرمان
آبشارهای دوقلو خوشکار بعد از روستای کسیکان قرار دارد. مسیر رسیدن به این آبشارها که در این فصل به دلیل بارش های پاییزی پر آب شده اند در واقع پیاده روی در ساحل رودخانه خوشکار است. مسیر پیاده روی که گاهی به رودخانه پیمایی نیز ختم می شود حدود دو ساعت زمان می برد. سرچشمه اصلی این رودخانه دو آبشار است که از کوه های صخره ای به شدت به پایین سرازیر می شود. در زیر چتر آبی یکی از این دو آبشار غاری وجود دارد که به دلیل فوران آب ها در بیشتر سال مخفی می ماند. این آبشارها در شهرستان بافت قرار دارد بنابراین اگر در کرمان مستقر هستید باید وارد مسیر جاده بافت به کرمان بشوید، نرسیده به بافت تابلوی روستای کسیکان را پیدا کنید و به سمت روستا تغییر مسیر دهید.
آبشار سه کاسه
اقلیم سرد و کوهستانی بافت در 150 کیلومتری کرمان، چهره زیبا و البته دور از ذهنی را از کرمان گرم و کویری به ما نشان می دهد. کوهستان های صخره ای و سفره های آب داخل آن ها هر دم برای گردشگران شگفتانه تازه ای مهیا می کند. آبشار سه کاسه یکی از آن هاست. این آبشار در 25 کیلومتری بافت و در نزدیکی روستای جهان جان قرار دارد. آبشار سه کاسه بعد از سرازیر شدن از یک ارتفاع 10 متری، به درون کاسه هایی سنگی  و پلکانی که از فرسایش آب تشکیل شده است می ریزد.
هزینه های اقامت
هر چند جاذبه های گردشگری استان پهناور کرمان در جای جای این استان پراکنده شده است، اما اگر مایل هستید به بیشتر این جاذبه ها سری بزنید بهترین کار این است که در یکی از سه شهر این استان یعنی کرمان، بافت و بم اقامت کنید.

میلاد قارونی
روزنامه نگار

«من عاشق نوشتن هستم. از بچگی علاقه داشتم مانند نویسندگان بزرگ کتاب بنویسم و چاپ کنم اما نمی‌دانم چه کار کنم؟ از کجا شروع کنم و چه چیزی بنویسم؟ راستی، شما می‌توانید به من کمک کنید؟» این سؤالی است که این روزها بیشتر جوانان از اهل قلم می‌پرسند. در چند سال گذشته شاهد گرایش جوانان به نوشتن بوده‌ایم البته این موضوع به خودی خود بد نیست. نوشتن نیاز طبیعی است که در همه وجود دارد اما نویسنده شدن مسئله‌ای است که با نوشتن عادی متفاوت است.با ورود شبکه‌های اجتماعی و ظهور سایت‌های وبلاگی مانند ویرگول هرکسی که توانسته چند متن بنویسد، ادعای نویسندگی می‌کند. در بیوی خود هم عبارت‌های «تولیدکننده محتوا» یا «نویسنده» می‌نویسند. این توهم کاذب که متأسفانه بعضی افراد سودجو با برگزاری کلاس و دریافت پول بر آن دامن می‌زنند، باعث شده واقعاً کسی که عاشق نویسندگی است و استعداد دارد، راه خود را اشتباه برود.برای همین تصمیم گرفتیم یک بار برای همیشه راه و رسم نویسنده شدن را به طور دقیق بیان کنیم. این بار به سراغ علیرضا پورمشیر رفتیم؛ نویسنده نسل جوان. پورمشیر دانش آموخته علوم و ارتباطات اجتماعی شاخه روزنامه نگاری است و یک دهه است که در حوزه نویسندگی برای انواع رسانه ها مانند رادیو، تلویزیون و شبکه‌های اجتماعی فعالیت می‌کند. الآن هم نویسنده برنامه مخاطب خاص است. همچنین در سال 90 اولین کتاب خود را در حوزه اجتماعی چاپ کرد. با این حال پورمشیر هنوز خود را نویسنده واقعی نمی‌داند و می‌گوید برای رسیدن به جایگاه بزرگان راه زیادی را باید بپیماید.

نویسندگی یک نیاز است
همه ما به نوشتن نیاز داریم. باید بدانیم که چگونه یک متن را بنویسیم؛ مانند آداب معاشرت یا رانندگی که باید این روزها بلد باشیم، نوشتن هم همین‌طور است. شما وقتی می‌خواهید که یک نامه اداری یا عاشقانه بنویسید، باید بدانید که چگونه شروع و از چه عبارت‌هایی استفاده کنید. حداقل این که با کمی جست‌وجو سبک نوشتن این نامه ‌ها را یاد بگیرید. حتی اگر قرار است در شبکه‌های اجتماعی خود متنی بنویسید، باید بدانید که چه عبارتی را به کار ببرید. همه ما به نویسندگی مانند دیگر علوم از جمله ریاضی، دینی، ادبیات و ... نیاز داریم. البته هرکسی در نوشتن سبک خاص خود را دارد.
دقت نویسنده
نویسنده کسی است که باید دقت بالایی داشته باشد. او باید به چیزهایی دقت کند که کمتر کسی به آن توجه می‌کند. برای مثال این روزها که هوا بسیار آلوده شده، همه به نوعی نظرات مختلفی می‌دهند اما نویسنده از جنبه دیگری به آن نگاه می‌کند. مدلی که می‌تواند دردمندانه و حتی با نگاه طنز هم باشد. نگاه نویسنده نباید با مردم یکسان باشد.برای این کار بهتر است ابزار نویسنده همیشه کنار دستش باشد؛ یعنی دفتر و قلم. البته این روزها این ابزار به تبلت و موبایل تغییر یافته است. نویسنده‌ای که از دل مردم بنویسد و با دقت باشد، همیشه در دل آن‌ها جا باز خواهد کرد. البته باید گفت که متأسفانه کمتر به این دسته افراد توجه می‌شود. ما نویسندگان بزرگی داریم که بعد از مرگ شان آثارشان شناخته شده و تا زمان زنده بودن کسی به آن‌ها بها نمی‌داد.این روزها هرکسی با چهار بار کلاس رفتن و کتاب خواندن خود را نویسنده می‌داند. بعد یک دوره آموزشی می‌گذارد. جالب است بدانید که بزرگان این حوزه بعد از این همه سال فعالیت تازه کلاس آموزش نویسندگی می‌گذارند.
حال دلت را خوب کند
آیا من واقعاً نویسنده خواهم شد یا خیر؟ سؤال این است که بسیاری عاشق نوشتن هستند اما هیچ اقدامی نمی‌کنند. برخی فقط علاقه دارند مانند زبان. برخی علاقه هم دارند اما فقط در دوره خاصی شرکت می‌کنند یا کتاب می‌خوانند. برخی دیگر به دنبال یادگیری می‌روند. دسته آخر نویسنده خواهند شد. اولین اصل این است که نوشتن باید حال دلت را خوب کند، سپس باید تلاش کرد. دوست داشتن با دنبال آن رفتن متفاوت است. من هم خیلی چیزها دوست دارم اما اصلاً شاید دنبال یادگیری آن هم نروم.
تکرار، تمرین و مطالعه
برای نویسنده شدن باید به صورت مداوم کتاب بخوانید. کتاب‌های نویسندگی و رمان‌های ایرانی و خارجی را خریداری و مطالعه کنید. در دوره‌های مختلف نویسندگی و حتی دورهمی انتشارات شرکت کنید. اول خود را آنالیز کنید که آیا واقعاً عاشق نویسنده شدن هستید یا خیر. خودتان را بسنجید. آثار هنری بزرگان کشور را خریداری و یک آرشیو از آن‌ها درست کنید. چندبار کتاب‌هایشان را بخوانید تا طرز نوشتن و قلم آن‌ها دستتان بیاید.البته فقط مطالعه کافی نیست. تکرار و تمرین هم خیلی مهم است. برای نویسندگی باید پنج مرحله تکرار، تمرین، مطالعه، دست به قلم شدن و انتشار اثر را دنبال کنید. این روزها همه تریبون دارند. برخی کلاس و دوره‌های مختلف برگزار می‌کنند و برخی دیگر در فضاهای مجازی فعال هستند. متن شما را در فضای مجازی همه دنبال می‌کنند، بدون این که خودتان متوجه شوید. این فضا با این که می‌تواند تهدیدکننده باشد، اگر به خوبی استفاده شود، یک مکان استعدادیابی هم خواهد بود.
هرچه را که یاد گرفتید، تکرار کنید. این‌قدر تکرار و تمرین کنید که صورت درست آن ملکه ذهن تان شود. دست از قلم برندارید، بنویسید، تا می‌توانید بنویسید. از غلط نوشتن نهراسید. نوشته‌های خود را در فضای مجازی به اشتراک بگذارید. از این که کسی به آن خرده بگیرد، ناراحت نشوید. اتفاقاً باید از او تشکر کنید که با یک نقد شما را در مسیر درست قرار داده است.
همچنین در دوره‌های مختلف نویسندگی شرکت کنید. دورهمی مربوط را از دست ندهید. باز هرچه در آن جا یاد گرفتید، تمرین و تکرار کنید.
ژانر خود را پیدا کنید
قدم اول در نوشتن پیدا کردن ژانر خود است. هرکسی به یک موضوعی علاقه دارد و مسلماً در آن موضوع بهتر می‌تواند تحقیق کند و بنویسید؛ اجتماعی، مذهبی، سیاسی و ... بعد که ژانر خود را پیدا کردید، به دنبال سرآمدان آن حوزه باشید. چه افرادی قلم خوبی در این ژانر دارند. کتاب‌های آن‌ها را خریداری و مطالعه کنید. اگر دوره آموزشی دارند، حتماً شرکت کنید.
فقط مراقب باشید. این روزها ورک شاپ های نویسندگی زیاد شده است. وقت و پول خود را برای شرکت در هر کلاس و ورک شاپی هدر ندهید. دنبال استاد واقعی این حوزه باشید. مطمئن باشید که برای هر ژانری این روزها استادی پیدا می‌شود که بتوانید آموزه‌های او را مطالعه کنید. حالا اگر فرد تا به حال کلاس نداشت یا دیگر زنده نبود، از شاگردان او کمک بگیرید. از طریق صفحه مجازی با آن‌ها در ارتباط باشید. به اصطلاح سریش باشید. بار اول شاید درست جواب ندهند اما این‌قدر پیگیری کنید تا بتوانید یک روزنه ارتباطی به دست بیاورید. برای مثال، قیصر امین پور الآن دیگر زنده نیست اما مجلس‌هایی به یاد او برگزار می‌شود. در این مجلس‌ها شرکت کنید.
با کلاس رفتن نویسنده نمی‌شوید
اشتباه نکنید. با کلاس رفتن و مطالعه آثار نویسنده نمی‌شوید. باید تا می‌توانید مشق کنید و بنویسید. افراد باتجربه و خبره این کار مثلی دارند مبنی بر این که هرچه بیشتر می‌دانم و می‌نویسم، می‌فهمم که چیزی نمی‌دانم. تمرین، تمرین، تمرین. فراموش نکنید. شما تا چندبار تمرین ریاضی را حل نکنید، یاد نخواهید گرفت. نویسندگی هم به همین صورت است. باید بنویسید.
قلم نو نیاز است
کاغذ گران شده و درنتیجه بهای کتاب‌ها هم افزایش داشته است. این مسئله بر کاهش مطالعه کتاب اثر منفی گذاشته است. سال 90 هر کتاب 5 هزار بار چاپ می‌شد و امسال 1000 بار اما این موضوع باعث نشده کتاب خوان‌های واقعی دست از مطالعه بکشند. کتاب‌هایی که به سبک نو نوشته شوند، خواهان زیادی خواهند داشت. مردم نیاز به قلم نو دارند. این روزها سبک خواندن‌ها عوض شده و اهل مطالعه به سمت مینیمال ها رفته‌اند. باید سبک خود را به روز کنید.
نویسندگی شروع بسیار سختی دارد. نباید در همان اول به دنبال نتیجه باشید. از نقدها ناراحت نشوید و آن‌ها را با جان و دل بپذیرید. ممکن است که یک نفر به شما حتی ناسزا هم بگوید. از او تشکر کنید. نویسندگی کار هنری است که همراه با عشق می‌آید. شما در این کار نان دل خود را می‌خورید. حاصل و دسترنج فکرتان را خواهید خورد. به امید یک شب ره صدساله رفتن وارد این حوزه نشوید. به این نگاه کنید که با نوشته خود بار مثبتی در جامعه خواهید گذاشت.از این که متن تان ایراد دارد، نترسید. همین الآن متن بسیاری از نویسنده‌ها ایراد دارد. از این که به شما بگویند در نویسندگی پول نیست و حالا معروف شدی، بعد از آن چه خواهد شد؟ قرار نیست که اتفاق خاصی بیفتد. شما کار فرهنگی انجام می‌دهید. در حقیقت در حال خدمت به فرهنگ جامعه خود هستید.به هرحال برای نویسنده شدن اول ژانر خود را پیدا کنید. بعد به دنبال افراد قوی در این حوزه باشید. آثارشان را مطالعه کنید. سپس تا می‌توانید مطالعه و تمرین کنید. نویسندگی با نوشتن عادی فرق دارد. باید دیدتان را عوض کنید. به دنبال دید جدید باشید.

کاشی و سرامیک  از لوازم پر مصرف ساختمان سازی هستند که امروزه استفاده از آن ها به نسبت گذشته رواج زیادی یافته و کاربردهای فراوان تری پیدا کرده اند، بالطبع افزایش گرایش و تقاضا سبب تنوع طرح و کیفیت  شده و بیش از صد کارخانه  به تولید و حتی صادرات  آن مشغول شده اند، قابل توجه است که محصولات داخلی  در حوزه کاشی و سرامیک از کیفیت قابل قبولی برخوردارند، چه خوب که با هدف حمایت از تولید ملی از محصولات این حوزه هم غافل نشویم . امروز به نکات قابل توجه هنگام  خرید کاشی و سرامیک و آشنایی با محصولات یک برند وطنی در این حوزه می پردازیم. همراه ما باشید.

کاشی و سرامیک مناسب کدامند؟
امروزه کاشی ها ازتنوع و کیفیت زیادی برخوردارند و بنابراین برای فضا های مختلف از جمله آشپزخانه، حمام و سرویس بهداشتی، نمای ساختمان، حیاط، گلخانه و حوض های تزیینی مورد استفاده قرار می گیرند. کاشی ها از جنس های مختلفی چون سنگ، سرامیک، چینی و شیشه در شکل و رنگ های متنوع در دسترس هستند که باید با توجه به  فضایی که می خواهید آن را به کار ببرید و همچنین هزینه ای که می خواهید متقبل شوید آن را انتخاب کنید.
برای خرید کاشی و سرامیک ابتدا باید تفاوت این دو را بدانیم تا انتخاب درستی داشته باشیم. هرچند در نگاه اول شاید نتوان تفاوت خاصی را ذکر کرد اما جالب است بدانید کاشی فقط برای پوشش دیوار مناسب است و به دلیل نداشتن استحکام کافی نمی توان برای سطوح کف یا فضاهای باز از آن استفاده کرد. سرامیک نسبت به کاشی دارای مقاومت بیشتری در برابر فشار، گرما ، سرما و رطوبت است و برای محیط هایی که اصطلاحاً نمکِش دارند مناسب تر است اما باید توجه کنید که اگر برای محیط های باز می خواهید از سرامیک استفاده کنید حتما از نوع پرسلان استفاده کنید چون به طور کامل در برابر سرما، گرما و فشار مقاوم هستند و میزان جذب آب آن ها تقریبا صفر است.
هنگام خرید کاشی و سرامیک می توانید با استفاده از  اطلاعات درج شده روی جعبه بسته بندی آن خرید مناسبی داشته باشید. معمولا مشخصات خاصی از جمله محل مناسب استفاده مثل فضای داخلی ، خارجی ، صنعتی، دیوار یا کف ، ضریب اصطکاک یا میزان لیزی، میزان ساییدگی ، مقاومت در برابر سرما، میزان جذب آب و درجه آن به صورت کدهای خاص روی بسته بندی آن وجود دارد که با هدف آشنایی بیشتر به ذکر برخی از آن ها می پردازیم.درجه کاشی که ممکن است با توجه به کیفیت سطح کاشی از نظر رنگ لعاب، رنگ چاپ، خرابی لعاب، اشکال در بدنه  دندانه دار بودن لبه ها ، لب پریدگی و تاب یکی از چهار درجه 1 ، 2 ، 3  یا 4 باشد که  هرچه کاشی درجه پایین تری داشته باشد قیمت پایین تری نیز دارد.
بهتر است از کاشی های درجه 1 استفاده کنید چون از کیفیت مطلوبی برخوردارند اما اگر برایتان مقدور نیست حداقل برای کف از محصول درجه 1 استفاده کنید چون درجه پایین بودن سرامیک کف به زودی هزینه های بیشتری روی دستتان خواهد گذاشت.
PEI  نشان دهنده درجه ساییدگی یا میزان مقاومت کاشی در برابر خراش ها ، مواد شوینده ، عبور و مرور و ... است که از 1 تا 5 درجه بندی می شود و درجه های 4 و 5 آن دارای مقاومت مطلوب  و برای یک آشپزخانه گزینه مناسبی محسوب می شوند.
COF میزان لیزی کاشی را نشان می دهد. هرچه این میزان بالاتر باشد اصطکاک و لیز بودن کاشی کمتر است، به عنوان مثال برای داخل منازل درجه لیزی بالاتر از 50 مناسب است اما برای سرویس بهداشتی و حمام بهتر است درجه لیزی بالاتر از 60 باشد.
WA نشان دهنده میزان جذب آب کاشی و سرامیک است . در این طبقه بندی کاشی ها به چهار دسته تقسیم می شوند.
کاشی های غیر شیشه ای که جذب آب آن ها بیش از 7 درصد وزن آن است و برای فضاهای با رطوبت بالا اصلا مناسب نیستند
کاشی های نیمه شیشه ای که جذب آب آن ها بین 3 تا 7 درصد وزن آن است و برای محیط های داخلی و فضاهای خشک قابل استفاده هستند.کاشی های شیشه ای که جذب آن ها بین 0.5 تا 3 درصد از وزن آن هاست و برای مناطقی با رطوبت بالاتر مناسبند.کاشی های غیر قابل نفوذ که جذب آن ها کمتر از نیم درصد از وزنشان است و برای فضاهای پر رفت و آمد با رطوبت بالا بسیار مناسبند.حال که با چند و چون خرید کاشی و سرامیک بیشتر آشنا شدید وقت آن است که با یکی از برندهای کاشی در کشور آشنا شویم. تکسرام محصولی وطنی و با کیفیت که با 25 سال سابقه جزو برندهای معتبراین صنعت به شمار می رود.
تاریخچه  شرکت تولید کاشی تکسرام
شرکت تولیدی کاشی تکسرام اولین تولید کننده کاشی گرانیتی در خاورمیانه  از سال ۱۳۷۴  فعالیت خود را شروع کرده  و همگام با  پیشگامان این صنعت در اروپا آخرین فناوری ها و  دستاوردهای صنعت کاشی و سرامیک را  منطبق با استانداردهای جهانی و ملی محصولات کف و نمای ساختمان  به خدمت گرفت . این شرکت فعالیت تولیدی خود را با ظرفیت سه میلیون متر مربع شامل انوع کاشی های گرانیتی وکاشی های پرسلان لعابدار و قطعات دکوری  آغاز کرد و همواره سعی بر آن داشته که با استفاده از مرغوب ترین مواد اولیه و بالاترین کیفیت محصولاتی در خور به بازارهای داخلی و خارجی عرضه کند.
این شرکت با  دارا بودن نشان و گواهی نامه ملی برای کلیه محصولات تولیدی، در زمینه سیستم های مدیریتی و تضمین کیفیت دارای گواهی نامه بین المللی ISO نیز است و تاکنون  موفق و مفتخر  به کسب عناوین مختلف از جمله صادرکننده نمونه کشور، واحد نمونه منتخب موسسه استاندارد، واحد نمونه صنعت کشور شده است که نشان از مرغوبیت محصولات آن دارد.
محصولات 
محصولات  شرکت تکسرام  در برگیرنده  انواع محصولات سرامیکی  کف و نمای ساختمان شامل انوع کاشی های گرانیتی در مدل های فلفل نمکی، سلوبل سالت، زینتر گرس وکاشی های پرسلان لعابدار در مدل های لعاب مات، لعاب براق و لعاب پولیش  در طرح ها و رنگ های متنوع و سایزهای  ۳۰×۳۰ /۶۰×۳۰ /۹۰×۳۰ / ۴۰×۴۰ /۵۰×۵۰ و ۶۰×۶۰   است که با استفاده از مرغوب ترین و با کیفیت ترین مواد اولیه و  ویژگی های متمایزی چون ضد اسید بودن، جذب آب پایین، مقاومت در برابر سایش، استحکام در برابر فشار و مقاومت در  سرما و گرما  تولید و به بازار عرضه می شود . این محصولات علاوه بر بازارهای سنتی در فروشگاه های اینترنتی کاشی  نیز در دسترس مصرف کنندگان است که به راحتی می توانید طرح های مختلف را ببینید و خرید کنید.محصولات شرکت تولیدی تکسرام با دو برند تکسرام و دیتا به بازار عرضه می شوند که به نظر می رسد برند دیتا بیشتر در برگیرنده کاشی و سرامیک های طرح دار هستند که برای فضاسازی و ایجاد طرح در فضا های مختلف کاربرد دارند.
کاشی  لعاب پولیش  یکی از محصولات  لوکس تکسرام
کاشی لعاب پولیش یکی از محصولات تکسرام  است که منطبق با جدیدترین فناوری روز دنیا و پیشرفته ترین متدهای تولید کاشی  با کیفیت بسیار بالا و درخشندگی الماس گونه و سطح نانو تولید شده و کمک شایانی به طراحان و سازندگان حرفه ای می کند تا محیط های لوکس و چشم گیری بیافرینند. به دلیل داشتن سطح بسیار صیقلی این کاشی ، توصیه می شود از آن در محیط های داخلی و نما و دیوارهای ساختمان ها ، منازل مسکونی و عمارت های بزرگ استفاده شود.
نظرات شما
 کاشی تکسرام واقعا خیلی تنوع داره ، آدم برای انتخاب گیج میشه.
 یکی از خوبی های کاشی تکسرام اینه که خیلی لیز نیستند. به نظرم راه رفتن روی  کاشی خیلی خیلی صیقلی  سخت و خطرناکه.
 درسته که کاشی تکسرام هم مثل  دیگر کارخانه ها کمی افزایش قیمت داشته است. با این حال قیمت محصولات تکسرام باز هم در رده خوش قیمت  محسوب می شود.
 من به همه توصیه می کنم برای خرید حتما از مشاوران خود کاشی تکسرام کمک بگیرن برای انتخاب مناسب، خیلی مفیده و انتخاب بهتری خواهند داشت.
 ما برای کف خونه مون کاشی تکسرام از این طرح های پارکت خریدیم. خیلی قشنگ شده.
 کاشی های براق خیلی نمای قشنگی به ساختمان ها میده ، دوستانی که قصد خرید کاشی برای نما دارند توصیه می کنم  از نمونه های براق تکسرام غافل نشید .
 

مهدی حسن‌زاده
روزنامه‌نگار

قانون بانکداری در حال تغییر است و طرح مجلس پس از تصویب کلیات، در حال بررسی جزئیات است و به زودی در دستور کار صحن علنی مجلس قرار می گیرد و به احتمال زیاد تا پایان سال تصویب می شود. گزارش امروز صفحه 2 خراسان به سرنوشت قرض الحسنه در نظام بانکی و طرح جدید پرداخته است. نقطه مقابل ربا که به شدت در آموزه های اسلامی نهی شده، سنت پسندیده قرض الحسنه است که در این آموزه ها بسیار مورد تایید و تشویق قرار گرفته است. نگاهی به آمارها نشان می دهد که سهم سپرده ها و تسهیلات بانکی قرض الحسنه در نظام بانکی به شدت کاهش یافته است. شاید بتوان بخشی از این اتفاق را معلول انحراف سپرده های قرض الحسنه بانکی به سمت وام قرض الحسنه برای کارکنان بانک ها دانست. چنان که بعضا حدود نیمی از سپرده های بانکی، صرف وام قرض الحسنه کارکنان بانکی شده است. این اتفاق ضربه بدی به اعتماد عمومی به نظام بانکی و بدتر از آن تضعیف سنت پسندیده قرض الحسنه وارد کرده است. یکی از کارکردهای مهم طرح بانکداری بازگرداندن این اعتماد به سپرده گذاران است اما در هر صورت احیای سنت قرض الحسنه را باید خارج از نظام بانکی جست وجو کرد. جایی که صندوق های خانوادگی و مساجد با اتکا به اعتماد مردم به متولیان آن ها بتوانند سنت قرض الحسنه را احیا کنند.