گزینه های خــرید سهام بعد از استراحت کوتاه بورس
کدام شرایط و متغیرهای بورسی هفته قبل دچار تغییر شدند و کدام ها مثل قبل و نویددهنده رشد هستند
نویسنده : جواد غیاثی تحلیلگر بورس
با آن چه طی دو روز انتهایی معاملات در هفته گذشته گذشت، تقریبا می توان گفت که بسیاری از مختصات و متغیرهای بازار همانند قبل است؛ حجم معاملات بسیار بالا، دوره استراحت کوتاه، ورود پول و افراد جدید به بازار برقرار است. البته برخی شرایط هم تغییر کرده است. از جمله این که با رسیدن شاخص به مرز یک میلیون تومان حساسیت ها نسبت به بورس افزایش یافته و برخی کارشناسان نگران تبعات آن شده اند. البته دولت و برخی کارشناسان همچنان اعتقادی به هشدار دادن در خصوص وضعیت بورس ندارند. در این شرایط سوال مهم این است که با تغییرات رخ داده که منجر به استراحت دو روزه شاخص در هفته قبل شد، آیا باید این روزها را فرصت خرید سهام دانست یا موعد فروش و ذخیره سازی سودهای شیرین یکی دو ماه قبل؟ پاسخ ما هیچ کدام از این دو نیست! بررسی شرایط خاص بازار، وضعیت نسبتا دوقطبی حاکم بر بورس (حتی قبل از فرا رسیدن دوره استراحت) و افزایش حساسیت جامعه نسبت به بورس، پیشنهاد یک گزینه سوم را طرح می کند.
عوامل مثبتی که خروج از بازار را پرریسک می کند
همان طور که گفتیم، هنوز بسیاری از عوامل و شرایط حاکم بر بازار مثل قبل است و توصیه به ماندن در بورس می کند (البته کلیت ماندن در بورس، جزئیات و جوانب و اصولی دارد که در ادامه توضیح می دهیم، فعلا بحث بر سر حضور در بازار یا خارج شدن از آن است). یکی از مهم ترین دلایل این است که همچنان قدرت نقدینگی در بازار زیاد است و هر اصلاح قیمتی با حمایت خریداران مواجه می شود. بازگشت بازار طی کمتر از یک روز در حدود نیمی از نمادهای بازار طی روزهای سه شنبه و چهارشنبه گواه بر این ماجراست. نمادهای بزرگی مثل ملی مس، فولاد، ذوب آهن، بانک های بزرگ صادرات و تجارت و ملت و بسیاری دیگر از نمادهای ریز و درشت بازار طی معاملات روز چهارشنبه مثبت و حتی صف خرید شدند. بسیاری دیگر حتی روز سه شنبه به مدار مثبت بازگشتند که نشان می دهد بازار و نقدینگی موجود، هر اصلاحی را فرصت خرید مجدد می داند. علاوه بر این، رکود و رخوت بازارهای موازی (ارز و مسکن و سپرده بانکی)، حمایت دولت از بازار سرمایه، تداوم عرضه های دولتی و احتمال کاهش نرخ سود بانکی از دیگر عواملی است که همچنان توصیه به ماندن در بورس می کند. البته این سکه یک روی دیگر هم دارد.
عوامل منفی که خروج از بورس را توصیه می کند
اما واقعیت این است که در بازار این روزها، ریسک ها هم بسیار زیاد است. حساسیت ها نسبت به بورس زیاد شده و اقتصاددانان دلسوز که تداوم همیشگی این روند صعودی را غیرممکن می دانند، نسبت به سوخت شدن احتمالی سرمایه های مردم هشدار داده و منتقد دولت هستند. در سوی دیگر، بسیاری از فعالان قدیمی تر بورس هم سودهای شیرینی کسب کرده و مستعد فروش و ذخیره سازی سودها هستند. حضور تازه واردها هم منجر به تشدید رفتارهای هیجانی در بورس شده است. چنان چه سه شنبه گذشته دیدیم سهم های با قیمت پایانی مثبت 5 ، ناگهان صف فروش شد! این موضوع هم ناشی از رفتارهای هیجانی و هم تمایل به ذخیره سود است. یک ملاک خوب عملکرد شرکت ها در دو سه روز انتهایی هفته قبل است. هفته قبل کلیت بازار مثبت بود و شاخص کل حدود 100 هزار واحد معادل 11 درصد رشد کرده است. اما برخی سهم ها در هفته گذشته عقبگرد جدی قیمتی داشتند و حتی بعد از بازگشت بازار در روز چهارشنبه هم صف فروش ماندند که یک زنگ خطر برای بخشی از بازار است. از این قبیل سهم ها زیادند؛ از نماد بازارپایه ای وجامی که بعد از دو روز مثبت در ابتدای هفته سه روز صف فروش بود تا نماد فرابورسی حسینا که بعد از سه روز منفی روز چهارشنبه هم صف فروش بود! نماد حکشتی هم هفته قبل حدود 5 درصد به سهامدارانش ضرر زد و چهارشنبه هم با صف فروش بسته شد! اما نمادهایی در بازار از جمله بانک های بزرگ، برخی فلزی ها و ... که عاملی برای حمایت دارند هفته قبل بازده مناسب 10 درصد یا بیشتر ثبت کردند.
اصلاح سبد، بهترین گزینه پیش روست
دیدیم که خروج از بازار از برخی جهات قابل توصیه نیست و تداوم حضور هم ریسک هایی دارد اما در ضمن توضیحات به این نکته هم رسیدیم که بازار تقریبا دوقطبی شده و سهم های مختلف در دو سوی طیف قرار دارند. نتیجه منطقی این شرایط این است که از استراحت فعلی برای اصلاح پرتفو استفاده کنیم. سهم هایی را که رشد قابل توجه داشته و این روزها حتی در روزهای خوب بازار هم توان رشد ندارند بفروشیم و سهم هایی را که 4 ویژگی دارند بخریم:1- دلیل یا بهانه ای برای رشد دارند 2- بازیگر دارند 3- وضعیت بنیادین وحشتناک ندارند!4- نقدشونده هستند مثلا شرکت های در معرض واگذاری از سوی دولت، مثل فولاد و فملی و بانکی ها، همچنان حمایت می شوند و هفته قبل هم عملکرد مناسبی داشتند و بعد از مدت ها صف خرید به افراد جدید اجازه خرید دادند. علاوه بر عرضه های دولتی، وضعیت دولتی یا تجدید ارزیابی هم می تواند بهانه رشد باشد. مثلا شرکت پتروشیمی شفارس در تمام هفته پرتلاطم گذشته صف خرید بود.چون افزایش سرمایه در دستور کار دارد! یا نماد سرمایه گذاری آوانوین که از نظر بنیادی هیچ ارزشی ندارد و چندبرابر ارزش ذاتی معامله می شود، طی همه هفته گذشته مثبت بود و حدود 20 درصد رشد کرد! چرا؟ چون از مقاومت تکنیکال عبور کرده و موردتوجه بخشی از بازار است و بازیگری دارد که در هر منفی از سهم حمایت می کند!
نکته پایانی
به طور کلی ریسک در همه بازار بالاست اما اگر سهم هایی را با شناخت و رصد دقیق حائز ویژگی برای رشد بخریم با این شرط مهم که نقدشونده باشند، ریسک قابل کنترل خواهد بود. نقدشوندگی باعث می شود در فرصت مناسب و بدون گیرکردن در صف های فروش پایدار و نفس گیر بتوانیم از بازار خارج شویم.