گزینه های خرید سهم در منگنه 1.9 میلیون واحد
چه سهم هایی در روزهای پرتلاطم و منفی بازار می توانند گزینه های خرید باشند؟
نویسنده : جواد غیاثی تحلیلگر بورس
بورس از 22 تیرماه که وارد کانال 1.8 میلیون واحد شده است، تقریبا روند صعودی خود را به روند تلاطمی داده است. بازاری که هر رشد با یک افت جبران می شود و عملا عمده بازار روند نوسانی یا نزولی دارد. طی دو شماره قبلی دخل و خرج ضمن اشاره به پایان روند صعودی ایجادشده از 7 خرداد، به وضعیت جدید بازار و شاخص پرداختیم و از ایجاد فرصت مناسب برای تغییر سبد سرمایه گذاری صحبت کردیم. ضمنا عوامل موثر بر بازار در دوره دو ماهه پیش رو را نیز برشمردیم و گفتیم که بهتر است تغییر سبد بر اساس این عوامل باشد. این هفته به صورت موردی درباره گروه ها و نمادهای متاثر از هر عامل و وضعیت آن ها صحبت می کنیم.
بازدهی 4 درصدی در 3 هفته و صفر درصدی در هفته اخیر
بازدهی بورس در هفته گذشته صفر بود و واضحا نشانه های ایجاد بازار ساکن مشاهده شد. این روند تقریبا از هفته چهارم تیرماه آغاز شده بود. طی آن هفته بازدهی بورس 5 درصد بود. در هفته پنجم تیرماه بازدهی به ۲/۳ درصد کاهش یافت و در هفته گذشته به صفر رسید. از 22 تیرماه که شاخص وارد کانال ۸/۱ میلیون واحد شده تا انتهای هفته قبل بازدهی شاخص تنها ۵/۴ درصد بوده است. همچنین بازدهی شاخص بعد از 30 تیرماه که شاخص وارد کانال ۹/۱ میلیون واحد شده تا انتهای هفته قبل منفی یک درصد بوده است. لذا می توان ورود شاخص به کانال ۸/۱ را آغاز ترمز روند صعودی و ورود به کانال ۹/۱ را دوره عمل کردن ترمز دانست. به نحوی که در انتهای هفته قبل بسیاری از نمادهای کوچک و بزرگ که مدت ها موردتوجه بازار بودند و صف خریدهای قابل توجه داشتند، منفی یا حتی صف فروش شدند. نمادهایی مثل ایران خودرو، شپنا و ... از این دست هستند.
فرضیه ریزش چقدر معتبر است؟
هفته قبل هم گفتیم اگرچه بازار واضحا وارد یک دوره نوسان و اصلاح شده است اما برای فرضیه ریزش سنگین شاخص احتمال بالایی نمی توان قائل شد. روند بازار هم چنین فرضیه ای را نشان نمی دهد. چنان چه طی همین 10 روز اخیر که شاخص وارد کانال ۹/۱ میلیون شده است بارها تا مرز ۹/۱ پایین آمد اما خود را بالای این سطح تثبیت کرد. البته هر گاه هم که خواست به دو میلیون واحد نزدیک شود عرضه ها آن قدر تشدید شد که عملا راه را بر ایجاد روند صعودی بست. عرضه های حقوقی در نمادهای شاخص ساز در این مسیر نقش به سزایی داشت. در هر حال هفته جاری برای ادامه مسیر بازار تعیین کننده است. اگر دومینوی عرضه ها تداوم یابد، ترس خرید آن قدر افزایش خواهد یافت که یک اصلاح جدی (و نه ریزش) مورد انتظار خواهد بود. اما اگر روند نوسانی ادامه یابد یا روند صعودی جدیدی آغاز شود، زمان زیادی برای تغییر سبد نخواهید داشت.
گزینه ها برای تغییر سبد
هفته قبل گفتیم در مقطع فعلی سه عامل مثبت برای انتخاب سهام بر اساس آن ها وجود دارد. اگر این سه عامل مطابق انتظار رخ دهند، این سبد برای میان مدت می تواند بازدهی مناسبی (بیشتر از شاخص کل) رقم بزند.
نگاهی به سبد عرضه های دولتی
هشت سهمی که در سبد عرضه دولتی قرار دارند، بعد از یک دوره رشد قابل توجه، اکنون وارد مدار اصلاح شده اند. این سهم ها سه دسته اند که از نظر بنیادین شرایط متفاوتی دارند. نمادهای پالایشی که صندوق دارادوم را تشکیل می دهند، رشد افسارگسیخته ای را تجربه کرده اند و اکنون درباره هر چهار نماد مربوط (شپنا، شتران، شبندر و شبریز) نسبت قیمت به درآمد بالاتر از 70 واحد است! تقریبا همه نمادها از ارزش جایگزینی خود هم عبور کرده اند و جز قدرت نقدینگی، عامل دیگری برای رشد این نمادها وجود ندارد. رشد نرخ ارز البته می تواند از محل فراورده های ویژه بر سود و نسبت قیمت به درآمد پالایشی ها اثر مثبت بگذارد اما بعید است که آن ها را به محدوده قابل دفاع از نظر بنیادین بازگرداند.
فولاد و فملی؛ بهتر از بقیه از نظر بنیادین
نمادهای فلزی فولاد و فملی از نظر بنیادین وضعیت به مراتب بهتری دارند. فولاد در نسبت قیمت به درآمد 27 و فملی 26 اکنون در مدار اصلاح قرار دارند. این دو نماد به دلیل تشدید عرضه حقوقی ها نتوانستند به روند صعودی خود ادامه دهند و مدتی است که نزولی اند. با این حال رشد قابل توجه نرخ ارز نیمایی، چشم انداز سودآوری این دو شرکت را بسیار بهبود بخشیده به نحوی که انتظار می رود نسبت قیمت به درآمد آن ها در انتهای سال به کمتر از 10 واحد برسد. به طور کلی این نمادها معمولا در «میان مدت» به کسی ضرر نمی رسانند.
ایران خودرو و سایپا؛ زیان ده اما رو به بهبود
اما دو نماد دیگر صندوق داراسوم یعنی ایران خودرو و سایپا وضعیت خاص تری دارند. این دو شرکت ضررده بعد از افزایش سرمایه نسبتا سنگین خود موردتوجه بازار بوده اند و اکنون نیز بعد از رشد بسیار زیاد طی حدود سه ماه، موردتوجه بازارند. نکته مثبت درباره این نمادها روند رو به بهبود عملکردی و دریافت مجوز رشد قیمت پیاپی از شورای رقابت است. رشد تولید در کنار توقف روند تولید، زیان و افزایش حاشیه سود چشم انداز شرکت ها را مثبت کرده است. اگرچه برای تجویز دو نماد از نظر بنیادین، بسیار باید محتاط بود. اما از نظر روانی بازار و جهت نقدینگی، خودروسازان همچنان قابل توصیه اند. سایپا در بازار سراسر منفی انتهای هفته قبل مثبت ماند و ایران خودرو هم با وجود ایجاد صف فروش، 345 میلیون سهم معامله شد. یعنی حدود 250 میلیارد نقدینگی این سهم را در صف فروش خریداری کرد که نشان می دهد افراد و نقدینگی زیادی انتظار بازگشت سریع نماد از روند نزولی را دارند. اگر بخواهیم بین سه گروه مقایسه کنیم، فولاد و فملی بر خلاف پالایشی و خودرویی، بیشتر تحت تاثیر افزایش عرضه حقوقی ها هستند اما همزمان وضعیت بنیادین بهتری دارند و طبیعتا در زمان خودش موردحمایت حقوقی قرار می گیرند. اما بین خودروسازان و پالایشی ها که هر دو با قدرت نقدینگی رشد کرده اند به نظر می رسد خودروسازان بتوانند سریع تر به مدار مثبت برگردند چرا که روند رو به رشدی دارند.
از گروه های کوچک جا نمانید
گروه دومی که برای سرمایه گذاری توصیه شده بود، سهم های بزرگ و هلدینگ هایی هستند که به دلیل عرضه زیرمجموعهها موردتوجه قرار گرفته و می گیرند. قبلا درباره این گروه صحبت کردیم. اما گروه سوم شرکت های کوچک داخلی فروش بودند که طی چهار ماه اول امسال عمدتا بازدهی کمتری از شاخص کل داشتند و با توجه به تورم داخلی چشم انداز رشد سود وقیمت دارند. یکی از گروه ها در این حوزه شرکت های انبوه سازی هستند که با توجه به رشد نرخ مسکن و همچنین طرح های احتمالی بعدی در خصوص انبوه سازی با راه اندازی بورس مسکن و رویکرد های مجلس جدید برای ساخت مسکن چشم انداز مثبتی دارند. گل سرسبد این گروه ثشاهد بوده که رشد بسیار زیادی را تجربه کرده است. اما سایر نمادهای این گروه مثل ثاخت، ثمسکن و ثفارس هم باید مورد بررسی قرار گیرند.