عملکرد صندوق های سرمایه گذاری در سال پرتلاطم

دو نمودار زیر کاملا گویاست و همه چیز را توضیح می دهد. نمودار اول بازدهی انواع صندوق های سرمایه گذاری در یک سال اخیر را نشان می دهد. چنان چه پیداست، بازدهی صندوق های «درسهام» از همه بیشتر و بازدهی صندوق با درآمد ثابت از همه کمتر بوده است. صندوق های در سهام حدود 15 درصد از سرمایه موجود خود را به دارایی نقدی اختصاص داده اند و درصد بالایی را در سهام و دارایی های ریسکی سرمایه گذاری می کنند. البته این رفتار بر اساس قانون انجام شده و این صندوق ها مجوز دارند درصد بالایی را در سهام سرمایه گذاری کنند.

در مقابل صندوق های با درآمد ثابت، موظف اند درصد بالایی از سرمایه خود را در دارایی های بدون ریسک مثل سپرده بانکی ، اوراق و ... سرمایه گذاری کنند. عدد محقق شده در خصوص این صندوق ها در خصوص سرمایه گذاری در دارایی نقدی 2/86 درصد است. همین موضوع باعث شده است در یک سال گذشته سهم بالایی از جهش بورس و سهام نبرند و فقط 30 درصد سود نصیب سهامداران شان کنند.

نقش ضربه گیری «درامد ثابت» ها

اما در نمودار دوم که بازدهی صندوق ها در نیمه دوم یک سال گذشته(شش ماه اخیر) را نشان می دهد، می بینیم که ورق کاملا برگشته است. درآمد ثابت ها بیش از 9 درصد سود برای سهامداران شان طی شش ماه ثبت کرده اند در حالی که سایر انواع صندوق ها زیان شناسایی کردند. این دقیقا به همان دلیل است که این صندوق ها سرمایه موجود (که همان دارایی خریداران و سرمایه گذاران است) را عمدتا در اوراق بدون ریسک سرمایه گذاری کردند و از افت شدید بورس، مصون ماندند. دقیقا به همین دلیل است که در ماه های اخیر شاهد هجوم پول به این صندوق ها بوده ایم.

چند نکته کاربردی

1-  برای سرمایه گذاری در صندوق ها دو راه وجود دارد. شرکت در پذیره نویسی(مخصوص ابتدای تاسیس) یا مراجعه به صندوق مربوط برای خرید واحدهای سرمایه گذاری (صدور) و فروش آن از همین طریق (ابطال) واحدهای سرمایه گذاری. راه دوم آن است که در سامانه معاملات بورس، نماد برخی از صندوق ها را که از نوع قابل معامله (etf) هستند ، پیدا کنید و بعد از بررسی بخرید.

2-  صندوق های با درآمد ثابت مشابه هم نیستند بنابراین باز هم نیاز به بررسی وجود دارد. برخی پیش بینی سود(تقریبا مشابه سود تضمینی) می دهند و برخی نمی دهند. برخی عملکرد بهتر و برخی بدتر دارند. مثلا در همین یک سال اخیر که میانگین بازده صندوق ها 30 درصد بوده (نمودار یک) برخی صندوق های با درآمد ثابت تا 52 درصد سود داده اند(پاداش سرمایه به گزین) و برخی کمتر از 20درصد (مثل امین ملت و کمند و ....). بنابراین بررسی باز هم لازم است.

3- از دیدگاه کلی در منطق سرمایه گذاری ریسک و بازده توام هستند. وقتی در یک تک سهم پر نوسان سرمایه گذاری می کنید، ریسک بالا با احتمال پاداش بالا را پذیرفته اید. بر عکس وقتی اوراق دولتی می خرید، ریسک را نزدیک صفر رسانده اید و انتظار پاداش مازاد (جز سود مشخص شده) هم نمی توانید داشته باشید. صندوق ها یک گزینه بینابین هستند. اگر بخواهیم گزینه های سرمایه گذاری را بر اساس میزان ریسک و پاداش مرتب کنیم، این نتیجه حاصل خواهد شد:

4-  شرکت مدیریت فناوری بورس تهران در کنار سایت tsetmc که تابلوی معاملات است، یک سایت بسیار مفید و کاربردی دیگر به نام مرکز پردازش اطلاعات مالی ایران به نشانی fipiran.ir دارد که علاوه بر اطلاعات تحلیلی مفصل در خصوص سهام، درباره انواع صندوق های سرمایه گذاری هم اطلاعات آماری بسیار خوبی دارد و دسترسی به فهرست صندوق ها و سابقه آن ها را هم بسیار تسهیل می کند. از این سایت استفاده کنید.