حساب و کتاب تامین کلسیم استخوانها
تعداد بازدید : 18
هزینه های جایگزینی شیـــر
نویسنده : سمیه محمدنیا حنایی روزنامه نگار
سیل گرانی ها برای چندمین بار در یک سال گذشته به بازار لبنیات رسید. مسئله ای که نگرانی های کارشناسان تغذیه را برای مشکلات ناشی از مصرف کم و کمتر لبنیات در جامعه برانگیخته است. زهرا ارشد یکی از همین کارشناسان است که درباره گرانی های اخیر در این حوزه ابراز نگرانی کرده و گفته که مصرف شیر و فراورده های مرتبط با آن طی یک سال و نیم گذشته به دلیل گرانی ها حدود 63 درصد کاهش یافته بود، با این اوضاع باید شاهد مصرف کمتر این ماده حیاتی برای جامعه باشیم. موضوعی که باعث طویل تر شدن صف مطب دکترها در آینده خواهد شد و سلامت عمومی جامعه را به خطر می اندازد. از طرف دیگر متاسفانه بیشتر خانواده ها برای جبران فوری کمبود ذخایر کلسیم به مصرف مکمل های دارویی رو می آورند که این موضوع خود یکی از راه های خروج ارز و افزایش هزینه های خانوار است. در این مقاله از مجموعه مقالات فوت و فن سعی داریم تا شما را از منابع مهم کلسیم طبیعی با خبر کنیم و با یک حساب سر انگشتی میزان خرجی را که هر کدام از این ذخایر، برای تامین کلسیم بدن خود و خانواده تان روی دست تان می گذارد ، بررسی کنیم تا در نهایت به این تصمیم برسیم که آیا گرفتن کلسیم از شیر راه مناسب و مقتصدانه ای است یا خیر؟
کلسیم را بهتر بشناسیم
قبل از هر چیزی بیایید کمی بیشتر از کلسیم بدانیم . کلسیم یکی از مواد مغذی بدن است که بیشتر بافت استخوانی را تشکیل می دهد. بنابراین وجود کلسیم برای سلامت استخوان ها و رشد صحیح آن ها ضروری است. اما این تنها عملکرد کلسیم در بدن نیست.کمبود این ماده تاثیر بسزایی در پرفشاری خون دارد و بدنی که با کمبود کلسیم دست و پنجه نرم می کند، از اختلالات مربوط به انتقال پیام های عصبی نیز رنج می برد. علاوه بر این کلسیم در سلامت دندان ها و ناخن ها نیز نقش حیاتی دارد. در زیر به میزان کلسیم لازم برای افراد خاص اشاره کرده ایم.
با نگاهی به جدول پایین درمی یابیم که نیاز انسان به کلسیم مادام العمر است اما میزان آن در دوره های مختلف از زندگی تغییر می کند.
منابع طبیعی کلسیم
یکی از شگفتی های طبیعت که نشان از حکمت خداوند دارد، وجود تمام منابع مورد نیاز بدن در طبیعت به شکل خوراکی هاست. به معنای دیگر اگر آدمی سبک مناسب و سالم تغذیه ای داشته باشد، از مصرف مکمل های شیمیایی بی نیاز می شود.
شیر و لبنیات
شیر و لبنیات یکی از معروف ترین منابع کلسیم طبیعی است . موضوعی که میزان مصرفش متاسفانه رابطه تنگاتنگی با قیمتش دارد. در این روزها که خبرهایی درباره افزایش قیمت شیر در گاوداری ها مطرح شده است ،باید منتظر افزایش قیمت ها در سایر محصولات وابسته اعم از خامه، ماست، پنیر و ... باشیم. هم اکنون براساس صحبت های سخنگوی انجمن صنایع فراورده های لبنی ، قیمت یک کیلو شیر فله ای در دامداری 4000 تومان است که موجب افزایش 30درصدی سایر محصولات خواهد شد. شیر پاکتی پاستوریزه نیز 5 هزار و 900 تومان است که مصرف یک لیوان 250 میلی لیتری آن حدود 1500 تومان هزینه دارد.
کنجد
کنجد از جمله دانه های روغنی است که حاوی مقادیر قابل ملاحظه ای از کلسیم است. به طوری که نصف فنجان کنجد اندازه سه برابر همان میزان شیر دارای کلسیم است. علاوه بر کلسیم، کنجد حاوی مقادیر زیادی مس، منگنز و تیامین، فسفر، آهن و ویتامین ای است. بدون در نظر داشتن چربی گیاهی این دانه ها، خوردن نیم فنجان معادل 120 گرم کنجد می تواند کلسیم مورد نیاز برای سه روز فرد را تامین کند. اکنون قیمت آن 56 هزار تا 110هزار تومان در مدل های بسته بندی شده است که با یک حساب سرانگشتی تامین کلسیم از طریق کنجد روزانه حدود 2 تا 4 هزار تومان خرج روی دست تان می گذارد.
انواع آبزیان
ماهی ها یکی از دیگر منابع طبیعی کلسیم هستند. اما برخی از ماهی ها کلسیم بیشتری نسبت به بقیه دارند. در این میان ماهی سالمون و قزل آلا در ردیف های بالا قرار گرفته اند. سالمون ماهی است که خوردن آن به دلیل داشتن امگا 3، پتاسیم ، انواع ویتامین های ب و سلنیوم سفارش شده است. خوردن 250 تا 400گرم از این ماهی می تواند نیاز روزانه شما به کلسیم را تامین کند. قیمت یک کیلو گوشت خالص ماهی سالمون وارداتی در بازار حدود 260 هزار تومان و تامین روزانه کلسیم از این طریق حدود 60 تا 120 هزار تومان است. قزل آلا نیز دارای میزان ذخایر برابر با سالمون است. اگر قیمت یک کیلو قزل آلای پاک شده در بازار حدود 46 هزار تومان باشد، تامین روزانه کلسیم با ماهی قزل آلا حدود 11 هزار تا 19 هزار تومان در می آید.
انواع حبوبات
لوبیا سفید یکی از حبوباتی است که به منبع کلسیم و پتاسیم معروف است. یک لیوان لوبیای پخته شده معادل 50 گرم لوبیای خام می تواند نیاز روزانه افراد را به کلسیم و پتاسیم رفع کند. البته ممنوعیت هایی هم در استفاده از این خوراکی وجود دارد. استفاده مداوم و روزانه از لوبیای سفید باعث مشکلات گوارشی مانند نفخ و ورم معده می شود. بنابراین کارشناسان تغذیه مصرف هفتگی آن را در کنار استفاده از سایر منابع کلسیم و پتاسیم توصیه می کنند. قیمت یک کیلو لوبیای سفید حدود 27 تا 29 هزار تومان است که مصرف 50 گرم روزانه آن حدود یک هزار و 350 تومان هزینه دارد. لوبیای چشم بلبلی نیز از دیگر منابع کلسیم طبیعی است که دست کمی از لوبیای سفید در این زمینه ندارد. قیمت یک کیلو لوبیای چشم بلبلی بسته به کیفیت، تازگی و برند بسته بندی بین 32 هزار تا 66 هزار تومان است که تامین کلسیم روزانه از این طریق حدود 1600 تا 3300 تومان هزینه دارد.
سویا
سویا از فراورده های غذایی است که در این سال ها با توجه به گرانی گوشت طرفداران بیشتری پیدا کرده است. هر چند برخی از افراد سویا را برای پروتئین آن و عاری بودنش از هر نوع کلسترول مصرف می کنند اما کمتر کسی از کلسیم سویا خبر دارد. یک فنجان سویای خیس خورده که دارای کلسیم مقاوم به گرماست، می تواند نیاز روزانه شما را به کلسیم تامین کند. خبر خوب این که زیاده روی در مصرف این فراورده به دلیل نداشتن چربی بی ضرر است. هم اکنون قیمت یک کیلو سویای فله ای حدود 10 هزار تومان است که یک لیوان سویای خیس خورده 500 تومان هزینه برمی دارد.
شیر بادام
بادام نیز یکی از مغزهای سرشار از کلسیم است. به طوری که برخی از پزشکان برای افرادی که تحمل لاکتوز ندارند، شیر بادام را تجویز می کنند. خوردن روزانه یک لیوان 250 میلی لیتری شیر بادام می تواند دو برابر اندازه یک لیوان شیر پاستوریزه کلسیم به بدن تان هدیه دهد. برای درست کردن یک لیوان شیر بادام شما نیاز به 40 گرم مغز بادام دارید که باید به مدت 12 ساعت در آب خیسانده شود. بعد از گرفتن پوسته قهوه ای آن را با یک لیوان آب در مخلوط کن بریزید و مخلوط را از پارچه تنظیف رد کنید. شیر بادام شما آماده است. یک لیوان شیر بادام در صورتی که مغز بادام کیلویی 220 تا 280 هزار تومان باشد، حدود9 هزار تا 11 هزار و 200 در می آید.
دیگر منابع کلسیم طبیعی
شرح دادن تمام منابع کلسیم در این مجال میسر نیست بنابراین تنها به نام بردن از آن ها اکتفا می کنیم. جلبک دریایی، تخم شربتی، کاهو و انواع کلم ،اسفناج، نخود، عدس، برگ چغندر، پیاز، سنجد و انجیر از خوراکی هایی است که به معدن کلسیم معروف هستند.
کلام آخر
چنان چه در بالا اشاره شد، ما سعی کردیم هزینه مالی برای برطرف کردن نیاز روزانه کلسیم را از راه های مختلف و متنوع بررسی کنیم. اما باید این نکته را به خاطر داشت که نمی توان تنها یک راه برای تامین کلسیم بدن در پیش گرفت چرا که نبود تنوع غذایی مشکلات دیگری در بدن ایجاد می کند. همچنین باید این نکته را نیز مد نظر قرار دهید که قیمت تمام شده تامین کلسیم برای یک فرد در نظر گرفته شده است نه کل خانواده! بنابراین برای تعیین دقیق بودجه لازم باید مبلغ نهایی را در تعداد اعضای خانواده ضرب کنید. به جز یکی دو مورد در بقیه موارد قیمت تمام شده برای تامین کلسیم از راه دیگری به جز شیر فشار اقتصادی زیادی را به خانواده تحمیل می کند.