میلاد قارونی
روزنامه‌نگار
واقعاً شاید برای شما جالب باشد که بدانید هدایت خودرویی مانند آفرود، یک ورزش به حساب می‌آید. تا جایی که در ذهن بیشتر ما می‌گنجد، ورزش یعنی فعالیتی که بیشتر قسمت‌های بدن را با خودش درگیر کند، نه ماشین‌سواری که نهایت حرکت بدنی آن، تعویض کلاچ یا دنده با دست و پا ست؛ اما آفرود سواری کاملاً متفاوت است. آفرودسواری یک ورزش است. شاید مثل بقیه نباشد؛ اما به دلیل ساختار متفاوت آن با بقیه، راننده باید برای هدایت و کنترل دقیق این خودروی سنگین، قدرت بدنی بالایی داشته باشد. جالب است بدانید که ما مسابقات اتومبیل‌رانی با آفرود داریم. برای هرچیزی مسابقه داشته باشیم، می‌توانیم آن را جزو ورزش به حساب بیاوریم.
آفرود چیست؟
آفرود خودروی شاسی بلند پرقدرت و دو دیفرانسیل با لاستیک‌های پهن است که طرفداران مخصوص به خود چه بین رانندگان و چه در جاده‌ها را دارد. آفرود مناسب استفاده در شهر نیست، هرچند بعضی از مدل‌های آن استفاده می‌شود. درواقع آفرود را اتومبیل بیابان و جنگل و در حالت کلی شرایط سخت می‌نامند. آفرود همانند آدم ماجراجویی و جسوری است که به چیزهای عادی راضی نمی‌شود.رانندگی با آفرود راحت نیست. واقعاً اگر به امید اینکه هدایت آفرود مثل پژو و پراید است و با چند بار تعویض دنده و کلاچ می‌توانید به راحتی آن را برانید، باید گفت تا 80 درصد در اشتباهید. این 20 درصد را هم می‌گذاریم برای اینکه شما رانندگی بلد هستید و صفر کیلومتر نیستید. درواقع، آفرود را کسی می‌خرد که اول از همه عشق رانندگی در جاده و شرایط سخت را دارد و سرش درد می‌کند تا بتواند چالش‌های جدید را تجربه کند. آفرود سنگین است. باید قدرت بدنی و تمرکز بالایی در هدایت آن داشته باشید، در غیر این صورت به مشکلات زیادی برخواهید خورد.
وقتی شما خوابید من بیدارم...
در خاطرات آفرود سواران آمده است: «وقتی شما در خانه‌هایتان نشسته‌اید و برنامه می‌ریزید که با دوستان خود به رستوران بالا شهر بروید، من میرم وسط بیابان یا جنگل شهر. وقتی شما به دنبال جا پارک هستید و با هزار زحمت و پارک دوبل، خودرویتان را در حالی که زبانتان از دهان بیرون است، پارک می‌کنید، من از دل کوه و جاده بالا می‌روم و گاز می‌دهم؛ به جای زبان، صدای هوارم گوش فلک را کر می‌کند.وقتی که برف می‌آید و شما عزا می‌گیرید که چگونه اتومبیل خود را از میان توده‌های سفید عبور دهید، من خوش خوشانم است و به راحتی و با یک گاز چنان جولان می‌دهم که هیچ‌کسی جلودارم نیست. برای من آب‌وهوا فرقی ندارد. با آفرودم همه جا می‌روم و حتی می‌توانم در مسابقه شرکت کنم. طبیعت‌گردی هم جزو بهترین تفریح‌هایم با آفروده.»
درواقع باید گفت آفرود زمانی که همه خواب هستند و بدن اتومبیلشان در برابر حرکت بی‌حس شده است، به راحتی و با یک گاز کلی پیش می‌رود. آفرود می‌تواند در تمامی شرایط به راحتی هدایت شود. البته آفرودها انواع مختلفی دارند و هرکدام برای هدایت یک‌بخشی از جاده مناسب است. ممکن است که فلان آفرود نتواند به خوبی در مسیر گلی پیش برود؛ اما هدایت آن در طبیعت و سربالایی بسیار تیزتر از بقیه باشد. آفرود ورزشی و آفرود طبیعت‌گردی دو نوع آفرود کلی هستند که امروزه در ایران بیشتر از بقیه مورد استفاده قرار می‌گیرند.
خرید آفرود
آفرود خودروی گران قیمتی است؛ چه آن‌هایی که در سطح شهر استفاده می‌شود و چه آن‌هایی که برای زدن به دل کویر و جنگل و مسابقه به کار می‌روند. هرچه هست، آفرود مشتریان خاص خود را دارد. برای همین خرید آن کمی نسبت به بقیه مدل‌ها کمتر است؛ اما مسئله مهم‌تر از آن، قیمت آفرود است. آفرودها قیمت بالایی دارند؛ البته قیمت یک بنز را ندارند. به هرحال، با توجه به آشفته بازار قیمتی این روزهای بازار، قیمت این نوع خودروها هم افزایش شدیدی داشته تا حدی که بسیاری از عاشقان آن از خرید منصرف شده است. متأسفانه مسئله دیگر، افزایش قیمت لوازم یدکی آفرود است که به یک معضل جدی تبدیل شده است.
آفرود در دنیا انواع زیادی دارد. بعضی برای سطح شهر، بعضی دیگر برای مسابقات و بقیه هم برای دل طبیعت کاربرد دارند. کشورهای صاحب سبک در خودرو با تولید آفرودهای حرفه‌ای عیار خود را نشان می‌دهند و می‌تواند گفت که هرچند وقت یک‌بار با طراحی مدل جدیدی درصدد گرفتن بازار جدیدی برای جذب مشتریان نسل نو هستند. تعدادی از این آفرودها در کشور استفاده می‌شود که در ادامه تعدادی از آن ها را معرفی خواهیم کرد:
1. نیسان رونیز
تقریباً می‌توان گفت که نیسان رونیز جزو اولین گروه آفرودهای نسل جدید در ایران بودند. این نوع خودروی شاسی بلند با چرخ‌های پهن از سال 1382 توسط شرکت پارس خودرو در کشور تولید شد و با توجه به مقاومت بالا، استهلاک پایین و طراحی منحصر به فرد و زیبایی که داشت، از همان اول مورد استقبال مردم و عاشقان خودش قرار گرفت. البته هنوز هم خریدوفروش این نوع مدل انجام می‌شود، برای اینکه اصلاً نمی‌توان ایرادی برای آن پیدا کرد؛ ایرادی که نیسان رونیز را از گردونه رقابت خارج کند.
نیسان رونیز به دلیل قابلیت‌های فنی که دارد، مناسب استفاده در جاده‌های برون شهری و طبیعت‌گردی است. پیشرانه چهار سیلندره 2.4 لیتری با قدرت 160 اسب بخار و گشتاور 208 نیوتن متری آن را به یک خودروی تمام عیار شاسی بلند تبدیل کرده است. البته نمونه‌های جدید قدرت بالاتری دارند؛ اما نیسان رونیز هنوز توانسته با همه آن‌ها رقابت کند.
2. پاژن
پاژن خودرویی که به دلیل شباهت آن با جیپ، مردم آن را اشتباه جیپ می‌نامند؛ اما واقعاً متفاوت هستند. درواقع بیشتر شباهت ظاهری است. پاژن نسبت به نیسان رونیز قابلیت‌های اضافه‌ای دارد؛ اما بدون عیب نیست. ارتفاع سنج، شیب سنج و دما سنج به همراه بدنه آلومینیومی مستحکم پاژن را نسبت به مورد قبلی بین طرفداران خاص خود پرفروش‌تر کرده است. پیشرانه 6 سیلندره با قدرت 160 اسب بخار و گشتاور 245 نیوتن متری با سیستم تعلیق بهینه از دیگر مزایای پاژن است؛ اما متأسفانه معایب آن کمی خریدار را از خرید کردن دلسرد می‌کند. صندلی‌های با طراحی خشک، استهلاک بالا و خشک بودن آن باعث شده که از پاژن نتوان در سطح شهر مانند تهران استفاده کرد و بیشتر مناسب طبیعت‌گردی است؛ اما به هرحال یکی از دو خودروی اقتصادی آفرود در ایران است.
3. نیسان پاترول
یکی از قدیمی‌ترین خودروی‌های آفرود در ایران که در سطح شهر و طبیعت استفاده می‌شد. البته هنوز هم به کار گرفته می‌شود؛ اما مانند گذشته نیست. پاترول از آن دسته خودروهایی است که قابلیت استفاده در شهر و کوهستان را دارد. خودروهای چهارچرخ 4 یا 6 سیلندره که بیشتر به صورت 5 دربه بودند. پاترول از قدیم بیشتر برای قشر مرفه بوده و بعد از انقلاب به عنوان خودروی نظامی به کار گرفته شد. الآن هم یک خودروی لوکس قدیمی است که هنوز در بسیاری از خانه‌ها و سازمان‌های دولتی پیدا می‌شود.
4. نیسان پیک آب
این خودرو به نوعی جایگزین پاترول است. ویژگی‌هایی که در طراحی نیسان پیک آب به کار رفته است، نسبت به پاترول حرفه‌ای‌تر است و از این رو خیلی سریع‌تر از دیگر نسل‌ها توانست بین مردم محبوبیت بالایی به دست بیاورد. پیشرانه 2.4 لیتری چهار سیلندره، گیربکس کمک و جعبه دنده دستی پنج سرعته باعث شده تا این خودرو به راحتی بتواند مسیر بیابانی را خیلی سریع و بدون هیچ مشکلی بپیماید. هم اکنون، نیسان پیک آب تحت برند دانگ فنگ چین و با نام ریچ در بازار ایران به فروش می‌رود.
5. جیپ آهو
جیپ آهو، آفرودی است که بیشتر مردم را یاد قاچاقچیان یا خلافکاران می‌اندازد، برای اینکه در بیشتر فیلم‌های تولید شده در دهه 50 تا 80، این دسته از افراد، از جیپ آهو به عنوان ماشین اصلی خود استفاده می‌کردند. درواقع یکی از خودروهای قدیمی کشور است که البته هنوز هم مورد استفاده قرار می‌گیرد. تولید این آفرود آمریکایی از سال 1335 توسط شرکت پارس خودرو شروع شد و به غیر از نوع عادی، وانت بار و چروکی چیف آن به فروش رفته است. جیب آهو خودروی شهری نیست و به دلیل داشتن پیشرانه 2.4 لیتری چهار سیلندره، گیربکس کمک و جعبه دنده دستی پنج سرعته گزینه مناسبی برای هدایت در بیابان است.
6. کیا سورنتو
سورنتو یکی از خودروهای پرفروش چند سال گذشته بوده است. سورنتو را برخلاف آفرودهای قدیمی که بیشتر بیابانی بودند، خودروی خانوادگی می‌نامند. درواقع کمتر کسی به فکر استفاده از آن در طبیعت می‌افتد. درواقع ظاهرش هم به بیابان و طبیعت نمی‌خورد؛ برای اینکه کلاس بالایی دارد! لاستیک 18 اینچی، دنده اتومات، صفحه لمسی، صندلی‌های برقی و ارتفاع مناسب آن نسبت به سطح جاده باعث شده تا سورنتو در اوایل دهه 90 پرفروش‌ترین آفرود خانوادگی لقب بگیرد.
7. میتسوبیشی
خودرویی که تمامی نسل‌ها حداقل یک‌بار نام آن را شنیده‌اند و خودرویی ناآشنا نیست؛ اما مدل پاجرو 1386 آن، یکی از آفرودهایی است که با ورودش توانست جزو گروه تغییر دهنده ظاهر آفرود در ایران باشد. خودرویی شاسی بلند با چرخ‌های پهن که به دلیل کمک‌فنرهای حرفه‌ای، پستی‌وبلندی را به راحتی زیر پا می‌گذارد و همانند یک بچه آرام و سربه زیر رفتار می‌کند.
8. تویوتو پرادو
یک زمانی هرکسی پرادو داشت، شاخ شاسی بلند سوارها در شهر محسوب می‌شد. پرادو، آفرودی با چرخ‌های پهن است که در هنگام ورود خود به کشور توانست دل هر ایرانی را ببرد. متأسفانه پرادو برخلاف دیگر خودروها، آن‌چنان قدرت بالایی نداشت و می‌توانستیم اشکالاتی را در بخش فنی و ... آن پیدا کنیم؛ برای مثال، هندلینگ خوبی ندارد.
البته این را هم بگوییم که از نظر موتور پرادو با اینکه شهری است و آفرودهای بیابانی آن را بچه سوسول می‌خوانند؛ اما به دلیل داشتن موتورهای 4 و 6 سیلندره در رقابت با آن‌ها کم نمی‌آورد. در کشورهای عربی از همین آفرودهای شهری ما برای تورهای بیابان‌گردی خود استفاده می‌کنند.
9. تویوتا لندکروز
آفرود لندکروز را می‌توان در دو نوع تقسیم‌بندی کرد. لندکروز 2000 که آن را هیولا می‌نامند. واقعاً برای خودش یک غولی است. اگر یک‌بار از نزدیک آن را مشاهده کنید، به راحتی متوجه درست بودن حرف ما خواهید شد. یکی از دلایلی که لندکروز چشم‌های دوستداران آفرود را بین بقیه چهارتا می‌کند، موتورهایی با حجم سیلندر بالاست؛ مدل 2001 آن دارای 8 سیلندر است. قدرتی که در هیچ‌کدام از آفرودها پیدا نمی‌شود. وقتی برای مسابقه آفرودها رفتید، اگر یک لندکروز کنارتان قرار گرفت، بهتر است که سریعاً و برای حفظ آبروی خود انصراف بدهید.
اما مدل دیگر که امروز کمتر هم استفاده می‌شود، لندکروز سری 40 است. این مدل خودرویی نام آشنا برای ایرانیان است. آفرودی که از آن به عنوان وانت، کالسکه، آمبولانس و حتی به عنوان خودروی نظامی استفاده شده است. البته کاربرد اصلی آفرود لندکروز 40 برای طبیعت‌گردی است. موتور 6 سیلندر آن‌که در زمان خودش اوج قدرت بود، هنوز هم می‌تواند به عنوان یک خودروی باقدرت استفاده شود.
10. هیوندای توسان
هیوندای توسان آفرودی که از آنان برای طبیعت‌گردی اما نه برای مکان‌های خشن استفاده می‌شود. خودرویی با موتور نسبتاً قوی، ارتفاع مناسب و ظاهری خشن که توانسته از سال 2009 بین اهالی آفرودسواران به عنوان گزینه مناسبی قرار بگیرد.
آخرین قیمت آفرود ها
اگرچه جست وجوی قیمت های خودروها به دلیل کاربرد کم و مهم تر از آن ممنوعیت درج قیمت خودرو در سایت ها سخت بود اما برخی بررسی هاقیمت تعدادی از این خودروها را نشان می دهد. به عنوان مثال، نیسان پاترول 4 در با کارکرد 150 هزار کیلومتر 150 میلیون تومان قیمت دارد. نیسان رونیز با کارکرد 150 تا 200 هزار کیلومتر کمتر از 150 میلیون تومان قیمت گذاری شده است. نیسان سرانزا با کارکرد 130 تا 150 هزار کیلومتر و پاژن با کارکرد 150 هزار کیلومتر هر دو 130 میلیون تومان قیمت می خورد.
آفرود در اصل خودروی غیرشهری است. بااینکه نمونه‌های شهری آن این روزها بیشتر از طبیعت‌گردی دیده می‌شود؛ اما هدایت آن مانند خودروهای سبک شهری مثل پراید و ... نیست. البته تفاوت آن‌چنانی ندارد، به هر حال رانندگی برای همه آن‌ها یکسان است؛ اما نکاتی وجود دارد که باید هدایت انواع آفرود رعایت کرد تا بتوان کنترل بیشتری روی آن داشت.
ارسال دیدگاه
ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
لاستیک بزرگ و پهن و با آج‌های عمیق، مشخصه‌های اولیه‌ای که می‌تواند یک راننده را به یاد خودروهای شاسی‌بلند آفرودی بیندازد. درواقع، در تمامی مدل‌های آفرود، لاستیک‌ها چنین مشخصه‌های یکسانی را دارند؛ اما بیشتر از مشخصه، ویژگی‌هایی است که شما باید برای خرید خودروهای آفرود در نظر بگیرید. شاید فکر کنید که همه لاستیک‌های پهن را می‌توان برای این خودروهای بزرگ به کار برد؛ در صورتی که چنین چیزی حداقل برای آفرودها برخلاف خودروهای شهری صادق نیست.
