ارزش اعزام ناوگروه از نگاه غیرنظامیها
در 15سال اخیر نیرویدریایی ارتش اقدام به اعزام 76 ناوگروه به دریاهای مختلف جهان از جمله اقیانوس هند، خلیج عدن، دریای سرخ، اقیانوس آرام و اقیانوس اطلس کرده و اخیرا ناوهای سهند و ناوبندر مکران در رژه دریایی سن‌پترزبورگ با عبور از خلیج فنلاند رویدادی تاریخی را خلق کردند، چراکه ناوهای ایرانی باوجود کارشکنی‌های انحصارطلبانه غرب، وارد آب‌های استراتژیک جهان شدند و توان و اقتدار خود را به رخ کشیدند.
ناوگروه اعزامی به روسیه با طی مسافت 13هزار مایل دریایی یعنی چیزی حدود 25هزار کیلومتر و عبور از اقیانوس اطلس علاوه‌بر آن‌که یک رکورد در تاریخ دریانوردی نظامی کشور ثبت کرد، با عبور از سواحل کشورهایی مانند انگلیس و برخی دیگر از کشورهای عضو پیمان ناتو این نکته را یادآور شد که در صورت بروز هرگونه تهدید ایران تنها در سواحل خود به دفاع نمی‌‌پردازد و قادر خواهد بود تا با حضور در سواحل کشور متخاصم، حلقه دفاعی از کشور را به کیلومترها دورتر منتقل کند.
دریانوردی در اقیانوس اطلس شمالی اولین حضور نظامی ایران در نیم‌کره شمالی زمین محسوب می‌شود، موضوعی که پیش از این سابقه نداشته است.
قدرت دریایی یک کشور، عبارت است از مجموعه ناوگان‌های نظامی و تجاری، تسهیلات بندری، صنایع کشتی‌سازی و تعمیرات شناوری، ناوگان صیادی و شیلاتی و مراکز آموزش دریایی؛ از این‌رو شاهد این هستیم که به برکت انقلاب، جمهوری اسلامی ایران با این اقدام خود به جهانیان نشان می‌دهد که توان تهدید و قدرتنمایی حتی در مرزهای آبی ناتو و ایالات‌متحده را دارد و می‌تواند معادلات قدرت در عرصه دریایی را بر هم زده و نگرش جدیدی را به‌وجود آورد.
با توجه به بنادر موجود در جنوب ایران، بیش از80 درصد واردات و بیش از 95درصد صادرات غیرنفتی و صد‌درصد صادرات نفتی کشور از این طریق انجام می‌شود؛ اهمیت شاهراه حیاتی خلیج‌فارس برای کشورهای حاشیه آن دوچندان است؛ زیرا بخش اعظم واردات و صادرات این کشورها و بلکه تمامی آن از طریق خلیج‌فارس انجام میگیرد و راههای دریایی آن به مثابه شاهرگ حیاتی این کشورها محسوب میشوند.
هزینه حمل کالا از طریق دریا، یکی از ارزان‌ترین روش‌های حمل‌و نقل است؛ با یک اسب‌بخار می‌توان در حمل‌و نقل هوایی 7 تا 8 کیلوگرم، در جاده40 تا90 کیلوگرم، در ریلی500 تا700 کیلوگرم و در دریاها هزار تا 4 هزار کیلوگرم کالا حمل کرد. چنانچه هزینه تهیه توان یک اسب‌بخار را بر وزن قابل حمل هر یک از راههای مذکور تقسیم کنیم، درمییابیم که هزینه حمل دریایی بسیار ارزان‌تر از دیگر راههاست.
حق‌شناس: امنیت را نمی‌‌شود با پول حساب کرد
هادی حق‌شناس، کارشناس ارشد اقتصاد دریایی و معاون امور دریایی سازمان بنادر و دریانوردی کشور در گفت‌وگو با ویژه‌نامه «اطلس ایرانی» با بیان این‌که اگر امنیت نباشد تردد کشتی‌ها به‌هیچ‌عنوان قابل انجام نیست، گفت: «در زمان جنگ نفتکش‌ها هم چنین اتفاقاتی افتاد، همچنین در زمان جنگ ایران و عراق و اتفاقاتی که در خلیج‌فارس رخ داد، شاهد وقوع اتفاقات خطرناکی در حوزه کشتی‌رانی بودیم.» وی افزود: «اولین اتفاق و اولین هزینه‌ای که بر خطوط کشتی‌رانی در نبود امنیت تحمیل می‌شود، افزایش هزینه‌های بیمه‌ها خواهد بود و درصورتیکه امنیت نباشد به‌هیچ‌عنوان کشتی‌ها نمی‌‌توانند تردد کنند.» این کارشناس اقتصاد دریایی ادامه داد: «افزایش دزدان‌دریایی بر تردد کشتی‌ها بسیار اثرگذار است و در بیشتر مواقع کشتی‌ها مصلحت می‌دانند که مسیر کشتی‌رانی خود را تغییر دهند و همین تغییر مسیر باعث طولانی‌تر شدن مسیر و افزایش هزینه‌ها خواهد شد.» حق‌شناس بیان کرد: «درصورتیکه امنیت نباشد، باید کشتی‌ها مسیری جایگزین را انتخاب کنند و همین امر خود هزینه‌بر خواهد شد.» وی یادآور شد: «در بسیاری از مواقع این تغییر مسیر ریسک را افزایش می‌دهد و این خود باعث افزایش هزینه‌ها خواهد شد. امنیت خطوط و همچنین امنیت اقتصادی، لازم و ملزوم یکدیگر هستند و اگر امنیت اقتصادی وجود نداشته باشد، حرکت کشتی‌ها هم مفهومی نخواهد داشت.» معاون سابق سازمان بنادر و کشتی‌رانی با بیان این‌که دزدان دریایی در سواحل سومالی بسیار مشاهده شده‌اند، گفت: «همین امر خود هزینه زیادی را بر خطوط کشتی‌رانی تحمیل کرده و باعث تغییر مسیر شده که البته در این زمینه‌ها کشتی‌های نظامی بسیاری از کشتی‌های تجاری را اسکورت می‌کنند که این خود باعث کاهش نگرانی کشتی‌ها شده است. کارشناس ارشد اقتصاد‌دریایی با اشاره به این‌که یکی از ماندگارترین اقدامات، فعالیت ناوگروه‌ها بوده، گفت: «این اقدام آن‌ها نه‌تنها یک اقدام دریانوردی در آب‌های ایران بوده، بلکه در حوزه بین‌المللی هم بسیار تاثیر داشته است. این ناوگروه امنیت را برای تمامی کشتی‌های عبوری منطقه تامین کرده و به لحاظ سیاستی یک کار تخصصی بسیار مهمی بوده که توسط نیرویدریایی ارتش صورت گرفته و در حوزه سواحل و آب‌های سرزمینی و آب‌های بین‌المللی بسیار مفید بوده است.» وی گفت: «نیرویدریایی ارتش با توانمندی نظامی خود از تمامی منافع جمهوری‌اسلامی ایران حفاظت و امنیت را در این حوزه برقرار کرده است.» این کارشناس ارشد اقتصاد دریایی افزود: «امنیت را نمی‌‌شود با اقتصاد مقایسه کرد و اگر کشور ما امن است به چه میزان می‌ارزد؟ به‌هیچ‌عنوان نمی‌‌توان پاسخ آن را داد. در واقع امنیت را نمی‌‌شود با پول حساب کرد و گاهی اوقات می‌توان این مثال را زد که اگر شخصی در منزل مسکونی خود احساس امنیت نکند، هر میزان هم که لازم باشد برای تامین امنیت هزینه خواهد کرد. بنابراین امنیت ارزش و معادل زندگی یک کشور خواهد بود.» حق‌شناس با بیان این‌که رفت‌و برگشت ناوگروه75 به اقیانوس اطلس از 2مسیر دریایی بوده و این موضوع اهمیت و توانمندی نیروی دریایی را نشان می‌دهد و این‌که نیروی دریای ما قادر است به هر نقطه‌ای از جهان سفر کند، افزود: «یکی از طولانی‌ترین مسیرها مربوط به سن‌پترزبورگ بوده، بنابراین، این موضوع نشان می‌دهد که نیروی دریایی جمهوری اسلامی ایران توانمندی سفر به تمامی نقاط جهان را دارد و نشانه قدرت و توانمندی یک نیروی نظامی است. کسانی که در 8سال جنگ تحمیلی حضور داشتند، این چنین مسائلی را درک می‌کنند. چراکه در آن دوره دشمن با موشک به ما حمله‌ور می‌شد ولی ما خود موشک نداشتیم.» او با بیان این‌که باید امنیت را خود کشور تامین کند و اگر امنیت محصول درون سرزمینی نباشد، امنیت وارداتی بی‌فایده خواهد بود، اضافه کرد: «هیچ کشوری تولید امنیت خود را به بیگانه واگذار نمی‌‌کند و تولید اقتصاد و امنیت نیاز ضروری یک کشور است. ممکن است با دیگران شریک شویم اما نمی‌‌توانیم به‌غیر واگذار کنیم.» این کارشناس ارشد اقتصاد‌دریایی اظهار کرد: «اگر در امنیت دریایی سرمایه‌گذاری و توجه کافی نداشته باشیم، در سر بزنگاه هزینه‌های گران‌تری را باید برای این موضوع پرداخت کنیم.» او افزود: «نیرویدریایی ارتش چه در دفاع مقدس و چه در سال‌های پس از آن بسیار خوش درخشید و ما در‌حال حاضر دارای نیرویدریایی آموزش‌دیده، ماهر و توانمند چه در سال‌های جنگ و چه در سال‌های بعد از جنگ هستیم.» حق‌شناس گفت: «تمام نیرویدریایی ارتش دارای آموزش‌های کلاسیک هستند و این خود یک تجربه گران‌قدر برای کشور محسوب می‌شود، بنابراین هرچقدر نیرویدریایی تقویت شود، یک مولفه بسیار مهم محسوب می‌شود و برای استفاده از اقتصاد دریایی کشور چه در سواحل شمال و چه در سواحل جنوب داشتن یک نیروی دریایی مقتدر بسیار مهم و با‌ارزش است.» مسعود پل‌مه، دبیر انجمن شرکت‌های کشتی‌رانی و خدمات وابسته نیز در این خصوص گفت: «سابقه ساخت کشتی در ایران به دهه40 شمسی برمی‌گردد که با احداث کارخانجات تولید کشتی در جنوب و شمال کشور، ما به جرگه کشتی‌سازان صنعتی دنیا پیوستیم؛ البته اگر سطحی را بخواهیم در نظر بگیریم و خود را با آن سطح بسنجیم که در دنیا و منطقه در چه رتبه‌ای قرار داریم، در منطقه به طور قطع حائز رتبه نخستیم اما در دنیا چون امکان رقابت با کشتی‌سازان بزرگ دنیا مانند کره، چین، ژاپن و آلمان را نداریم، رتبه حائز اهمیتی در اختیار نداریم، هرچند دانش تولید و نیز نیروی انسانی شایسته و درخوری برای شناورهای کانتینری، تانکردار و جنرال کارگو را در کشور داریم.»
پل‌مه: اعزام ناوگروه‌های نیرویدریایی به سود ناوگان تجاری و تجارت دریایی کشورمان است
دبیر انجمن شرکت‌های کشتی‌رانی و خدمات وابسته گفت: «طی دو دهه گذشته تولیدات صنعتی به روز و جدیدی در کشور اتفاق افتاده که هم سفارشات داخلی و هم سفارشات خارجی را پوشش داده؛ کشتی‌های تانکردار که برای کشورهای خارجی در ایران و همچنین کشتی‌های کانتینربر که به سفارش بخش خصوصی داخلی و کشتی‌رانی جمهوری اسلامی تولید شده، از جمله این محصولات هستند.» پل‌مه گفت: «این شناورهای مدرن با استفاده از تجهیزات روز و امکانات مورد‌نیاز برای بهره‌برداری، ساخته شده‌اند و در زمره شناورهای اقیانوس‌پیما هستند که قابلیت عملیات تردد50 هزار کیلومتری را دارند و می‌توانند این مسیر را بدون پهلوگیری در بنادر طی کنند.» وی درباره فعالیت ناوگروه‌های نیرویدریایی ارتش خاطرنشان کرد: «اقدام اخیر اعزام یک ناوگروه به اقیانوس اطلس، در تاریخ دریایی ایران بی‌نظیر است و به‌طور قطع چراغ امیدی از پشتیبانی ناوگان تجاری کشور است؛ درنوردیدن آب‌های آزاد دنیا برای تامین منافع جمهوری‌اسلامی ایران، اقدام فوق‌العاده‌ای است که به سود ناوگان تجاری و تجارت دریایی کشورمان است؛ البته در‌کنار آن ما فعالیت‌های تجاری داشته‌ایم که از مسافت‌های بسیار طولانی‌تری برخوردار است؛ هرچند اهمیت بیشتر فعالیت نظامی در دریاها، بر‌کسی پوشیده نیست.» دبیر انجمن کشتی‌رانی‌و خدمات وابسته افزود: «به‌طور قطع نیازمندی ما به سرمایه انسانی چه در حوزه نظامی و چه تجاری دریایی، یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌های توسعه صنایع دریایی است؛ در دهه اخیر با تربیت جوانان شایسته در زمینه حمل‌و نقل دریایی، توانسته‌ایم فرهنگ دریایی را تقویت کرده و افزایش فعالیت در بخش دریا را استمرار ببخشیم. طبیعی است اگر نیروی انسانی صنعت حمل‌و نقل دریایی را با استفاده از ظرفیت‌های جوانان ایرانی توسعه دهیم، علاوه‌بر اشتغال‌زایی بومی، وابستگی‌های ملی و سازمانی را هم در دستگاه‌های حوزه حمل‌و نقل دریایی تقویت کرده‌ایم.»
دانلود تمام صفحات این نسخه
ارسال دیدگاه
ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
