عبرت های خودروساز شدن ترکیه برای ما
بعد از کره و چین، حالا نوبت به ترکیه رسیده تا نشان دهد با درهای بسته و فرهنگ «بساز و بنداز» نمی توان خودروساز شد!
هفته گذشته شاهد رونمایی نخستین خودروی ملی ترکیه بودیم. خودرویی کراساوور با طراحی بهروز و پیشرانه الکتریکی که نشان از آیندهنگری ترکها و دید جهانی آنها به بازار خودرو دارد. گروه خودروسازی مشترک ترکیه که بهاختصار «توگ» نامیده میشود، متشکل از شش خودروساز این کشور است که با همکاری شرکتهای خارجی نظیر بوش آلمان، ولئو فرانسه و پنینفارینای ایتالیا توانست به دانش ساخت خودرو دست یابد. مسئلهای که رجب طیب اردوغان، رئیسجمهوری ترکیه، بارها در سخنرانی خود در مراسم رونمایی بر آن تأکید کرد. گفته میشود تولید کراساوور ملی ترکیه از سال 2022 آغاز و طی 15 سال حدود 3.7 میلیارد دلار برای این پروژه هزینه خواهد شد. البته نسخه بنزینی این کراساوور نیز تولید میشود و شاید بهتر باشد بگوییم ترکها به یک پلتفرم جدید منطبق بر استانداردهای جهانی دست یافتهاند؛ چراکه قرار است در کنار این کراساوور، مدلهای سدان و هاچبک نیز بر اساس این پلتفرم تولید شوند. درواقع آنها با یک سرمایهگذاری هدفمند توانستند به سبک کره جنوبی هم به دانش تولید خودرو دست یابند و هم به پلتفرمی اختصاصی برسند.
البته ما خیلی قبلتر از ترکها و در دهه 70 شمسی فرصت چنین کاری را داشتیم. میتوانستیم مثل کره جنوبی که برای تولید هیوندای پونی یک مدیر خارجی را به خدمت گرفت، مدیریت پروژه سمند را به یک مدیر با سابقه واگذار کنیم تا مبادا شاهد ناکارآمدی یا رانت و فساد باشیم. اصلاً میتوانستیم به جای یک میلیارد دلاری که برای ساخت سمند هزینه کردیم، شرکت معظم «دوو» را با آن همه یال و کوپالش میخریدیم تا در کنار کارخانههایش، صاحب پلتفرمهای این شرکت شویم و لازم نباشد برای موتور سمند به پژو رو بیندازیم تا منت سرمان بگذارد و پلتفرم 405 را به ما بدهد!
آری همه اینها امکانپذیر بود اگر مدیران صنعت خودرو با شرکتهای خارجی ارتباط نزدیکی برقرار میکردند، برای عرضه محصولاتشان به کشورهای توسعهیافته در تکاپو بودند و به جای تولید خودرو به روش «بسازوبنداز» قدری روی تحقیق و توسعه وقت میگذاشتند، آنوقت این ما بودیم که از خودرو ملی الکتریکی خود رونمایی میکردیم و پزش را به جهانیان میدادیم. حالا اما نشستهایم تا آقایان وانت نیسان آبی مربوط به 80 سال قبل را با قیمتی نزدیک به 130 میلیون تومان به خلقا... بیندازند!
چرا عبرت نمیگیرید؟! چرا نمیخواهید قبول کنید که با این مدیریت فشل و رانتی نمیشود خودروساز شد؟ چرا کاری کردید که بزرگترین خودروساز کشور پیش از تحریمها به جای همکاری با شرکتهای مطرح خارجی برای ساخت پلتفرم یا لااقل خرید یک پلتفرم مناسب، چندین دستگاه رنو کپچر وارد کند؟ شرکت خودروساز را چه به واردات؟! بعد هم دو قورت و نیم شما باقی است که تحریمها باعث مشکلات اخیر شده! زمانی که تحریم نبود چه گلی به سر صنعت خودرو زدید که حالا با رفع آن منتظر پروژههای پررنگ و لعاب شما باشیم؟
خودروسازی که توان ساخت پلتفرم را ندارد، خودروسازی که تولید خودروهای بهاصطلاح «ملی» را نزدیک به یک دهه کش میدهد و آخرسر هم از موتور و فناوری خودروهای خارجی استفاده میکند، قطعاً در حد و اندازهای نیست که بخواهد در شرایط تحریم از پلتفرم اختصاصی صحبت کند. تا زمانی هم که فرهنگ «بسازوبنداز» در خودروسازان حاکم باشد، نمیتوان انتظار داشت که از محصولات بیکیفیت آنها، خودروهای هیبرید و الکتریکی دربیاید! ای کاش ترکیه به مدیران صنعت خودروی کشور تلنگری زده باشد. هرچند بعید می توان خوابزده را بیدار کرد!