برای استفاده از چند بیمه تکمیلی یک شرط مهم وجود دارد و آن هم این است که مجموع خسارت‌های دریافتی شما از شرکت‌های بیمه نباید از کل هزینه‌های درمانی که پرداخت کرده اید بیشتر شود. یعنی مثلا اگر هزینه عمل جراحی شما 30 میلیون تومان شده باشد، مجموع خسارت هایی که از بیمه پایه و بیمه‌های تکمیلی خود دریافت می‌کنید، نباید از 30 میلیون تومان بیشتر باشد.این نکته را به یاد داشته باشید که مبلغ فرانشیزی (حق فنی) را که در بیمه تکمیلی اول خود پرداخت می‌کنید، فقط می‌توانید از بیمه پایه دریافت کنید نه از بیمه‌های تکمیلی دیگرتان.
دو حالت برای استفاده از بیمه تکمیلی
برای استفاده از دو بیمه تکمیلی دو حالت وجود دارد:
در حالت اول اگر قصد دارید با دریافت معرفی نامه برای درمان خود اقدام کنید، باید به شرکت بیمه ای که تعهدات آن بالاتر است مراجعه و برای مرکز درمانی مد نظر خود معرفی نامه دریافت کنید. اگر هزینه درمانی شما از سقف تعهدات بیمه‌گر تکمیلی اولتان بیشتر شد، باید هزینه آن را خودتان پرداخت کنید و بعد با پرونده پزشکی و صورت حساب بیمارستانی خود به بیمه‌گر تکمیلی دومتان مراجعه تا بقیه هزینه‌ها را دریافت کنید.
در حالت دوم بعد از پرداخت هزینه‌های درمانی، باید به همراه پرونده پزشکی و صورت حساب بیمارستانی به شرکت بیمه ای که تعهدات آن بالاتر است مراجعه و خسارت خود را دریافت کنید و پس از آن  برای بقیه هزینه‌ها به بیمه تکمیلی بعدی خود مراجعه کنید.
اگر قصد دریافت خسارت از بیمه‌گر پایه خود را دارید، حتما باید قبل از مراجعه به بیمه‌گر تکمیلی به بیمه‌گر پایه مراجعه کنید. یعنی برای بیمه شدگان،  اولویت در دریافت خسارت با بیمه پایه است.

راحله شعبانی
روزنامه‌نگار

کارت خوان، دستگاه کوچک و قابل حملی است که امروزه کارهای زیادی را بر دوش می‌کشد! در نگاه اول اصلا و ابدا به قیافه این دستگاه نمی‌آید تا این حد کارراه انداز باشد! اما در کمال ناباوری همین دستگاه کوچک، نظام بانکی را دچار تحول بزرگی کرده است. در مقاله امروز تمام بایدها و نبایدهای استفاده از این دستگاه را باهم مرور خواهیم کرد.

دستگاه کارت خوان یا پوز چیست؟
دستگاه کارت خوان یا دستگاه پوز POS یا پایانه فروش دستگاهی است که به وسیله ارتباطات تلفنی یا از طریق شبکه‌ ای به سیستم بانکی متصل می شود. با دستگاه کارت خوان می توان به صورت خودکار مبلغ مشخصی را از خریدار به حساب فروشنده انتقال داد. این مکانیزم انتقال پول از طریق کشیدن کارت در شیاری که در دستگاه کارت خوان تعبیه شده است، انجام می گیرد. برای استفاده از دستگاه پوز فقط لازم است کارت بانکی خود را همراه داشته باشید. اولین پایانه فروش را فردی به نام ویلیام بروبک در سال ۱۹۷۴ ساخت و در فروشگاه های مک دونالد استفاده شد. دستگاه کارت خوان  می تواند انتقال پول از خریدار به فروشنده را انجام دهد. اعلام موجودی، گزارش های روزانه، پرداخت قبوض، شارژ سیم کارت و دریافت صورت حساب از امکانات دستگاه پوز است.

انواع کارت خوان یا دستگاه پوز
دستگاه کارت خوان تلفنی (Dialup) :  همان طور که از نامش پیداست این کارت خوان از طریق خط تلفن به بانک متصل می شود، از رایج‌ترین و ساده‌ترین دستگاه های کارت خوان به حساب می‌آید و قابل حمل یا سیار نیست. به این مدل از دستگاه ها، کارت خوان یا پوز ثابت نیز گفته می شود.
کارت خوان شبکه‌ای یا LAN: در این نوع کارت خوان‌ها، واسطه ارتباطی با شبکه بانکی اینترنت و شبکه است. سرعت بسیار بالای این دستگاه ها موجب شده است که در فروشگاه‌های زنجیره‌ای، مراکز خرید و فروشگاه‌های با تعداد تراکنش بالا استفاده شود.
  کارت خوان سیار یا پوز بی سیم:  این دستگاه ها برای اتصال به بانک به سیم کارت نیاز دارند. سیم کارت در شیار مخصوص جا زده می شود. اینترنت سیم کارت باید برای برقراری ارتباط با بانک فعال شود. دستگاه پوز سیار محدودیت مکانی ندارد و برای شرکت‌های پخش، تحویل حضوری و پیک مناسب است.
 کارت خوان Wi-Fi : در این دستگاه ها رابطه اتصال، وای‌فای است. از طریق وای فای در مکان هایی همچون رستوران، کافی شاپ و مراکز خرید، انتقال مبلغ خرید با سهولت بیشتری انجام می‌شود.
 کارت خوان متصل به رایانه  pc-pos : این دستگاه‌های کارت خوان قابلیت اتصال به سیستم‌های رایانه ای را دارند. در این نوع دستگاه کارت خوان، فرمان از طریق رایانه صادر می‌شود. نخست در رایانه فاکتور صادر می شود، سپس فرمان انجام تراکنش با مبلغ از طریق رایانه به دستگاه کارت خوان مخابره می شود.
 کارت خوان جیبی یا موبایل پوز M-POS : در واقع موبایل یا تبلت از طریق یک سخت افزار کوچک به آن متصل و سپس با نصب نرم افزار مخصوص به یک دستگاه کارت خوان سیار تبدیل می شود و همچنین دستگاه های کارت خوان مخصوصی هم ساخته شده است که جیبی یا به صورت موبایلی هستند. در این دستگاه ها رول کاغذ وجود ندارد و پیامک تراکنش ها ارسال می شود.

مزایای استفاده از دستگاه های کارت خوان چیست؟
دستگاه های کارت خوان نقش کاتالیزور را در نظام اقتصادی ایفا می‌کنند. عملیات های نقل و انتقال پول با استفاده از دستگاه های کارت خوان تسریع شده اند و گردش مالی در سیستم بانک داری کشور، بیشتر می شود. با به وجود آمدن دستگاه های کارت خوان، پول نقد کمتری در دسترس مردم قرار می‌گیرد و در عوض سرمایه های نقدی بیشتر در حساب های بانکی انباشته می‌شود که همین امر در سرمایه گذاری های بانکی و پیشرفت کشور نقش مهمی دارد. استفاده از دستگاه های کارت خوان ضریب امنیتی بالایی دارد. علاوه بر این که اصل پول در حساب شما قرار می گیرد و از دست سارقان و دزدان در امان خواهد ماند، به هیچ عنوان امکان از بین رفتن پول در تراکنش های این دستگاه وجود نخواهد داشت. حتی اگر عملیات ناموفق انجام شود، مجدد پول به حساب شما بازگردانده می شود. دستگاه کارت خوان سیار که یکی از انواع دستگاه های پوز است، با قابلیت اتصال به وای فای و شبکه های داخلی، قابلیت استفاده در همه مکان ها را دارد. این ویژگی جذاب، مشاغل بسیاری را رونق داده و عملیات خرید و فروش آن ها را تسهیل کرده است. استفاده از دستگاه های کارت خوان هیچ کارمزدی را از دارنده کارت کسر نمی کند و یک نقطه مثبت در خرید با کارت اعتباری است. سالانه مبالغ زیادی صرف چاپ و نگهداری اسکناس ها می شود. استفاده از کارت خوان‌ها به جای خرید سنتی، نقش مهمی در کاهش هزینه های چاپ و نگهداری اسکناس ها دارد. کارت خوان‌ها یک بانک کوچک قابل حمل هستند که عملیات ساده بانکی را انجام می دهند. دیگر برای پرداخت قبوض و دریافت موجودی، نیازی به مراجعه به بانک نخواهید داشت.
با کارت خوان ها می‌توان مبالغ بالایی خرید کرد. در صورتی که همیشه، مشکل نبود پول نقد، در خریدهای بالا به چشم می خورد. معمولا برای خرید یک دست مبل، هیچ کس 10 میلیون تومان پول نقد با خود جابه جا نمی‌کند. در صورتی که در گذشته‌، خریدها با اسکناس انجام می‌گرفت و دردسرهای زیادی داشت. یکی از مهم ترین مزایای استفاده از دستگاه های کارت خوان، دریافت موجودی و تراکنش هایی است که در طول روز انجام می شود. این مورد، کمک زیادی به فروشگاه ها می کند. دقت کار بالا می رود و امکان پیگیری سریع وجود دارد.

دستگاه کارت خوان چگونه کار می کند؟
برای استفاده از دستگاه کارت خوان در ابتدا باید کارت اعتباری خود را از میان شیاری که در دستگاه وجود دارد، عبور دهید و گزینه مد نظر روی منوی ظاهر شده را انتخاب کنید. اگر قصد خرید داشته باشید، معمولا مبلغ خرید توسط فروشنده وارد می شود و در صورت تایید، باید رمز چهار رقمی خود را وارد کنید و با تایید آن، خرید را انجام دهید. شاید به ظاهر ساده باشد که تنها با کشیدن یک کارت و وارد کردن رمز، خرید و فروش انجام شود اما عملیاتی که در همین چند ثانیه در سیستم های بانکی انجام می گیرد، جالب توجه است. بستگی به نوع دستگاه کارت خوان که می‌تواند، دستگاه کارت خوان تلفنی، بلوتوثی، سیار و... باشد، دستگاه به شبکه وصل می شود تا اطلاعات خرید به سیستم بانکی کشور، ارسال شود. اگر کارت مشتری توسط دستگاه خوانده شود، مبلغ از حساب مشتری برداشته و به حساب فروشنده واریز می شود. پیغامی که در اتمام انجام عملیات از طریق برگه رسید دریافت می شود، نشان دهنده موفقیت آمیز بودن یا نبودن تراکنش خواهد بود. در صورتی که عملیات موفقیت آمیز نباشد، سرور شتاب مجدد درخواست را به بانک مشتری ارسال می کند تا وجه از حساب مشتری برداشته و با کمک سرور شتاب، به بانک فروشنده واریز شود.

تفاوت کارت خوان تقلبی و اصلی
اقدامی که کلاهبرداران در این زمینه انجام می دهند، این است که دستگاه کارت خوان یا دستگاه پوز شبیه به نسخه اصلی را تولید می کنند که در دستگاه تولید شده، به جای این که فقط پول از حسابتان کم شود، اطلاعات شما نیز هک می شود و آن ها می توانند به راحتی از کارت شما با ترفند خودشان سوء استفاده کنند. از این رو در ادامه به نحوه تشخیص کارت خوان تقلبی از اصلی خواهیم پرداخت.
  فرو رفتن بیش از حد کارت در دستگاه پوز
در دستگاه پوز اصلی، وقتی شما کارت را وارد می کنید، حدود دو بند انگشت از کارت بیرون از دستگاه باقی می ماند اما اگر کارت در دستگاه پوز بیشتر فرو رود، قطعا تقلبی است و از گفتن رمز و اطلاعات خود جلوگیری کنید تا اطلاعات شما به دست مالک پوز نیفتد.
  گشاد بودن زبانه ها
در نسخه های جعلی و تقلبی دستگاه پوز، زبانه کنار پوز که بیشتر به عنوان نگهدارنده طراحی شده است، به اندازه یک بند انگشت گشادتر است اما در نسخه های اصلی ، کمتر از یک بند انگشت است. در صورت مشاهده چنین چیزی، حتما از خرید انصراف دهید و این خطا را به سازمان های مربوط گزارش کنید تا افرادی که از خرید خود نهایت اطمینان را دارند، به دام آن ها نیفتند.
  صفحه کلید سفت و سخت
اگر تا به حال با دستگاه های پوز کار کرده باشید، حتما می دانید که دکمه های دستگاه پوز نرم هستند و شما می توانید رمز کارت خود را به راحتی وارد کنید. اما دستگاه های پوز جعلی این ویژگی و قابلیت را ندارند و تنها با خواندن اطلاعات پنهان کارت شما و همچنین رمزی که به او می گویید، صاحبان آن می‌توانند کارت جدیدی همانند کارت شما را صادر و از آن استفاده کنند. با وجود این به هیچ وجه رمز کارت خود را به به صاحب پوز نگویید و خودتان وارد کنید. در غیر این صورت اطلاعات کارت شما هک خواهد شد!
نکته: دستگاه های پوز جعلی می‌توانند اطلاعات پنهان کارت شما را بخوانند و در حافظه خود ذخیره کنند یا به صورت مستقیم به سیستمی که به آن متصل است، اطلاعات را منتقل کنند. همچنین وقتی شما رمز کارت را به شخص می گویید، او به صورت ساختگی اعداد را وارد و در اصل رمز کارت شما را حفظ می‌کند. بعد از آن که شما از محل دور می‌شوید، کارت شما را با دستگاه های مربوط می سازد و از رمز و اطلاعات کارت شما سوءاستفاده می کند.
  نبود چراغ های چشمک زن
یکی از علایم دستگاه پوز جعلی، نبود چراغ LED چشمک زن است که در اکثر دستگاه های پوز وجود دارد. در صورت نبود این چراغ LED باید از خرید خودداری کنید.

امتیازات اضافی دستگاه کارت خوان
دستگاه کارت خوان علاوه بر امکان پرداخت، عملکردهای مختلفی دارد از جمله:
  پرداخت قبوض
  شارژ سیم‌کارت
  اعلام موجودی
  دریافت صورت حساب
  امکان انصراف از خرید و گزارش روزانه

جواد غیاثی
کارشناس بورس

شاخص کل بورس تهران بعد از یک هفته نزولی، در هفته انتهایی مهرماه عمدتا نوسانی بود. مخصوصا با رسیدن گزارش های شش ماهه شاهد رفتارهای متفاوتی در سهم های مختلف بازار بودیم. برخی سهم ها بر اثر گزارش های شش ماهه با روند نزولی هیجانی خداحافظی و قویا رشد کردند. برخی دیگر با سرعت بیشتری نزولی شدند و برخی با وجود گزارش سودهای خوب در شش ماهه اول امسال، در روند نزولی آغازشده از نیمه مهر، باقی ماندند، چرا که رشد پیشین قیمت ها بسیار بیشتر از رشد فعلی سود بوده است. با همه این ها، تحلیل گران معتقدند گزارش های شش ماهه در اکثر گروه ها خوب بوده است و بررسی تک سهم ها هم نشان می دهد اکثر شرکت های کوچک در تابستان با رشد قابل توجه سود (البته نه به اندازه رشد نجومی قیمت ها در ماه های اخیر) مواجه شدند و اکثر شرکت های بزرگ هم توانستند سود بهار خود را تکرار کنند یا حتی آن را رشد دهند. به این ترتیب نسبت قیمت به درآمد (ttm) بازار به محدوده شش رسیده که نسبت متعادلی است و صحبت کردن از حباب درباره کلیت بازار را بلاموضوع می کند. در ادامه وضعیت برخی نمادها و گروه ها را با توجه به گزارش شش ماهه بررسی می کنیم.

دارویی ها، سودها رشد کرد اما نه به تناسب رشد قیمت
در گروه دارویی که در نیمه اول امسال پیشتاز بازار بودند، گزارش های شش ماهه بسیار خوب بود و اکثر شرکت ها رشد سود را گزارش کردند. داروسازی ابوریحان از آن سهم هایی است که رشد سود بسیار خوبی را گزارش کرد؛ این شرکت سود خود را نسبت به بهار 88 درصد و نسبت به تابستان گذشته 249 درصد رشد داد. اما قیمت سهم پیش از این، آن قدر رشدکرده بود که این گزارش نتوانست سهم را صعودی کند. این شرکت با قیمت 2800 تومانی، نسبت قیمت به درآمد بالاتر از 10 دارد. این شرکت بعد از دو هفته افت، بعد از ارائه گزارش هم منفی و صف فروش ماند. به عنوان مثالی دیگر، داسوه هم سود کم سابقه 47 تومانی را گزارش کرد. این موضوع برای یک روز سهم را از صف فروش نجات داد اما مجدد در روز چهارشنبه، سهم صف فروش شد. فضای کلی گروه دارویی بعد از گزارش های شش ماهه متعادل شد و با وجود صف فروش برخی سهم ها، برخی متعادل و برخی هم صف خرید شدند. مثلا دامین که در تابستان به اندازه مجموع دو فصل قبل سود ساخت، بعد از دو هفته صف فروش در دو روز انتهایی هفته قبل صف خرید شد.

درخشش پالایشی ها مطابق انتظار
پالایشی ها از آن سهم هایی بودند که طبق انتظارات گزارش های خوب دادند و رشد هم کردند. بهترین نمونه شبندر است که انتظار ایجاد سود بیش از 400 تومان در سال 98 را بسیار تقویت و تا محدوده 1900 تومان هم رشد کرد. شپنا هم که به تازگی افزایش سرمایه داده سود خود را 11 درصد نسبت به بهار رشد داد تا نسبت قیمت به درآمد این شرکت همچنان زیر پنج بماند و با توجه به طرح های توسعه ای جذاب باشد. شپنا با سرمایه جدید، 72 تومان سود دارد و در قیمت 570 تومان، قیمت به درآمد حدودا 9/3 دارد. شبریز هم سودش را نسبت به بهار 33 درصد و نسبت به تابستان گذشته 452 درصد رشد داد تا در نهایت در نیمه اول امسال 280 تومان سود بسازد. البته قیمت سهم هم در 3600 تومان بالاست و نسبت قیمت به درآمد بین پنج تا شش است. شاوان هم سودش را 45 درصد نسبت به بهار رشد داد تا در قیمت 3800 تومان با استقبال جدی مواجه شود. اما پالایشگاه شیراز که انتظارات بالایی از آن ایجاد شده بود، اندکی افت سود نسبت به بهار داشت. شراز 248 تومان در تابستان سود ساخت تا انتظار برای سود بالای هزار تومان در سال 98 برای این شرکت منطقی باشد. با این حال طی روز چهارشنبه، این سهم که تا بالای پنج هزار تومان هم رشد کرده بود، در محدوده 4500 تومان با فشار فروش مواجه شد. برخی معتقد بودند که شراز می توانست بیشتر از 1200 تومان سود بسازد.

عملکرد متفاوت پتروشیمی ها
در پتروشیمی ها هم که تحت تاثیر افت قیمت های جهانی قرار دارند، گزارش های متفاوتی را شاهد بودیم. برخی شرکت های بزرگ نتوانستند گزارش بهار را تکرار کنند. مثلا زاگرس که عملکرد خوبی در بهار داشت، سود تابستان را 60 درصد کمتر از بهار گزارش کرد.  شخارک به زحمت توانست عملکرد بهار را تکرار کند و 103 تومان سود بسازد اما این سود 58 درصد کمتر از تابستان گذشته است. سود شکبیر در تابستان با سقوط 50 درصدی نسبت به بهار همراه شد. جم پیلن هم تقریبا نصف بهار سود ساخت. پتروشیمی پارس هم نتوانست سود بهارش را تکرار کند. با این حال برخی شرکت ها هم توانستند سود خود را اندکی رشد دهند. مثلا شفن سود خود را نسبت به بهار 7 درصد رشد داد تا در نیمه اول سال بیش از 1200 تومان سود بسازد و در قیمت 7500 تومان باز هم خریدار داشته باشد.

خودرویی ها، گزارش زیان بیشتر و باز هم صف خرید!
گروه خودرویی نیز مطابق انتظار زیان گسترده ای گزارش کردند. مثلا سایپا که در بهار 20 تومان زیان گزارش کرده بود، در تابستان این رقم را به 68 تومان رساند. با این حال خودرویی ها طی روزهای دوشنبه و سه شنبه با استقبال اهالی بازار مواجه شدند. محرک رشد خودرویی ها بحث ارزش دارایی هایشان و تجدید ارزیابی است. به همین دلیل توجه زیادی به صورت های مالی و البته وضعیت سود و زیان آن ها نمی شود. ایران خودرو هم در تابستان دوبرابر بهار زیان ساخت. البته بین قطعه سازهای خودرویی، سهم هایی مثل خلنت هم بودند که رشد مناسبی در سود خود گزارش کردند اما قیمت سهم آن قدر بالا رفته که با سود 75 تومانی بهار هم امکان حمایت از قیمت فراهم نشود و سهم در قیمت 3800 تومان صف فروش شود.

گزارش خوب سیمانی ها و تغییر جهت برخی سهم ها
سیمانی ها جزو گروه هایی بودند که رفتار یکسانی نداشتند. از نظر گزارش شش ماهه، اکثر شرکت ها رشد مناسب سود داشتند اما این سود همچنان نسبت به رشد قیمتی قابل توجه سهم های مختلف، زیاد نبود. مثلا ساراب، در تابستان امسال 19 تومان سود ساخت که بیشتر از سود ایجادشده در چهار فصل اخیر بوده و حدود سه برابر سود ایجادشده در بهار است. البته قیمت سهم در محدوده 370 تومان قرار گرفته است. قیمتی که تنها در صورتی برای سهم مناسب است که این سود 19 تومانی تابستان در فصول بعدی قابل تکرار باشد. سهم بنیادین ساروم هم که انتظار سود بالاتر از 100 تومان برای سهم اش در کل سال وجود دارد، طی نیمه اول سال 73 تومان سود گزارش کرد. این موضوع باعث شد که روند سهم تغییر کند. ساروم از نیمه مهرماه تا 28 مهر به مدت دو هفته صف فروش یا نزدیک به صف فروش بود. اما با ارائه گزارش خوب شرکت، مسیر تغییر کرد و طی سه روز انتهایی هفته گذشته عمدتا صف خرید بود. این سهم در قیمت 650 تومان با سود انتظاری بالای 100 تومانی در سال 98 وضعیت بنیادین خوبی دارد. البته سیمانی ها مباحث مربوط به تجدید ارزیابی را هم در پیش دارند، بنابراین در صورت تزریق نقدینگی، احتمال تغییر مسیر گروه وجود دارد.