بازگشت به هویت در«آکشاردام»
نویسنده : حسین کمیلی
گزارش تصویری ازهنرنمایی یک مجموعه عظیم سیاحتی-زیارتی درهندوستان
آکشاردام مجموعه حیرتانگیزی است که ویژگیهای متفاوتی را در خود جمع نموده است و وقتی با نحوه احداث آن آشنا شوی، حتما بیشتر شگفت زده خواهی شد. آکشاردام به معنی منزل ابدی و الهی خدای متعال است. خودشان، منزل ارزشهای ابدی را هم در معنای واژه ذکر کردهاند. یعنی تعلق این بنا به ارزشهای دینی و مذهبی کاملا روشن است و اساساً بیش از آنکه یک مجتمع تفریحی برای گردشگران باشد، یک معبد مدرن و جذاب در کنار هزاران معبد دیگر هندوهاست. این ارتباط با مذهب به خوبی خودش را در فضا، برنامهها، معماری، موسیقی و تجربههای افراد نیز نشان داده است. مشخصا حاصل بازدید از این مکان، احساس شکوه و آرامش است. بررسی این نمونه از آنجا حائز اهمیت است که به ما نشان میدهد ایجاد جاذبههای گردشگری میتواند لزوماً سکولار و به دنبال سرگرمیهای غفلتآمیز نباشد. آکشاردام به ما گوشزد میکند سیاحت در نهایت شکوه و لذت بخشی میتواند بر پایه معنویت، معرفت، خودآگاهی، هویت تاریخی و تدبر باشد.
این مجتمع عظیم که بازدید آن حدود 5 ساعت زمان می برد در شهر دهلی نو، پایتخت هندوستان قرار دارد و قسمتهای بازدیدی آن شامل بخشهای شش گانه معبد اصلی، سالنهای نمایشی، سینما، مسیر قایق رو، راهروهای موزیکال و باغ فرهنگ هند می باشد. بخشهای خدماتی هم شامل رستوران و فروشگاه محصولات فرهنگی است. اصلی ترین ویژگی این مجتمع، معماری خاص آن است. طرحها و نقشهای کار شده بر روی دیوارها و ستونها، بسیار ظریف، پرکار و دقیق و همه المانها برگرفته از هویت ملی و مذهبی هندوستان است.
مهمترین نکته قابل توجه درباره این مجتمع، تعلق آن به یک سازمان مردم نهاد هندو است. این مجتمع طی پنج سال و با بهره گیری از پتانسیلهای تخصصی و مردمی، طراحی و ساخته شده است. سازمان مردم نهاد BAPS توانسته است از توان 11000 نیروی کار داوطلب برای احداث این مجتمع بهره ببرد و نهایتا در سال 2005 از آن بهره برداری نماید. گردانندگان این مجموعه معتقدند که این مجتمع توانسته است گوشه ای از 10 هزار سال فرهنگ هند را تجسم ببخشد و این تنها یک ادعا نیست؛ احساس افتخار و غرور و تعلق شدید به فرهنگ خودی، چیزی است که دقیقا در تجربه بازدید از این مجتمع، مشاهده می شود.
طراحان و گردانندگان این مجموعه، هم طراحی دقیق، فکرشده و متناسبی داشتهاند و هم همتهای بزرگی برای تحقق آن به کار گرفتهاند از جمله این همتها را می توان در استخر آبی که معبد اصلی آکشاردام را از سه طرف احاطه نموده است مشاهده نمود؛ جالب است بدانید آبی که در این استخر جاری است، جمع آوری شده از 150رود و دریاچه مقدس هندویان از سراسر هندوستان بزرگ است. آکشاردام علاوه بر اینکه اکنون به عنوان یک مقصد مهم برای گردشگران خارجی به حساب می آید؛ محلی برای بازدید عمومی مردم و بازدیدهای جمعی دانش آموزان مدارس دهلی نیز شده است. از ویژگیهای مهم این مجموعه، استفاده حداکثری از ابزار هنر، دقت و حساسیت بالا نسبت به ساخت مجموعه و اجرای برنامهها در بالاترین حد کیفیت، حذف عامل انسانی در حداکثر ممکن و ارائه پیامها در قالبهای هنری، همگونی بین پیام و فضا و همه المانها با هدف این مجموعه، نمادسازی و الگوسازی و تکرار یک نماد خاص در قالبهای مختلف مجسمه، هدایا، فیلم، تئاتر و... میباشد.
خدمتی به مکتب ویشنو
آکشاردام را می توان مجموعه ای در خدمت معرفی شخصیت "نیلکت وارنی" که یکی از بزرگان مکتب ویشنو هندوها است دانست. یک مجسمه بزرگ برنزی به ارتفاع 7 متر از وی در وسط مجموعه ساخته شده است و همچنین نمونههای کوچک همان مجسمه به عنوان یادگاری از این مجموعه به فروش می رسد. یک فیلم سینمایی 45 دقیقه ای بسیار قوی در معرفی این شخصیت ساخته شده است که در سالن سینما روی پردهای با ابعاد 20 در 30 متر به نمایش در می آید و همچنین قسمتهایی از اتفاقات زندگی این فرد در سالنهای نمایش به صورت اجرای نمایشهای اتوماتیک، اجرا میگردد.
البته نباید تاکیدهای ویژه طراحان این مجموعه بر تکریم و تعظیم میراث و بزرگان هندوستان را ندیده گرفت. باغ فرهنگ هند، بخش ویژه معرفی شخصیتهای ملی موثر در تاریخ هندوستان است و بخش مسیر قایق رو نیز جهت معرفی میراث علمی و فرهنگی هندوستان و اثبات پیشتازی آنها در علوم و اقدامات مختلف در طول تاریخ، طراحی شده است. آکشاردام دارای سایت اینترنتی برای کودکان و عموم مردم نیز هست (www.akshardham.com).