ساماندهی وضعیت موجود متوجه نواحی است که امروزه در محدوده خدمات شهری قرارگرفتهاند اما در حوزه بهداشت، اقتصاد، فرهنگ، کالبدی و امنیت دچار مشکلات اساسی هستند، نحوه مواجهه با این حوزهها به دو صورت ممکن است، حوزههای اساسی و حوزههای سهلالوصول، اصلاح کالبدی، اقتصاد و فرهنگ جز حوزههای اساسی هستند که در کوتاهمدت میسر نیستند اما با حل آنها سایر مشکلات نیز قابلحل میشوند، بااینحال حوزههای سهلالوصول حداقل کاری است که مسئولین میتوانند انجام بدهند.
در حوزه بهداشت، مراقبتهای فردی توسط وزارت بهداشت انجام میشود، راهاندازی پایگاههای سلامت در محلات و مراکز جامع سلامت ازجمله اقداماتی است که انجامشده اما در حوزه بهداشت محیطی و آلایندههایی همچون فاضلاب، همجواری دام و انسان، زباله و غیره اقدامی نشده است که وزارت بهداشت رسماً آن را خارج از توان خود میداند، لذا دستگاههایی مثل شهرداری، راه و شهرسازی، آب و فاضلاب و استانداری بایستی خود را مسئول وضع موجود بدانند و دست از بهانه ناهماهنگی بردارند.
در حوزه امنیت نیز استقرار یگانهای انتظامی در قالب کلانتری یکی از راهحلهای موجود است که علاوه بر اقتدار نیروی انتظامی نیاز به برنامههای تکمیلی دیگری نیز دارد، امنیت با برخورد قاطع با متخلفین و اقدامات کوچکی همانند ایجاد روشنایی مناسب، توزیع مناسب مراکز عمومی، استفاده از ظرفیتهای مردمی بسیج در مناطق حاشیهنشین به وجود میآید.
در حوزه اصلاح کالبدی مهمترین مانع موجود نبود شفافیت در اطلاعات زمین و مسکن در این مناطق و نامناسب بودن طرحهای تفصیلی است، در حوزه رسمیت بخشی به اسناد، هزینه بالای حقوق شهرداری، آستان قدس و اوقاف مهمترین موانع هستند.
نبود مدل مناسب بهسازی و نوسازی کالبدی مانع دیگر برای ساماندهی وضع موجود است، متأسفانه رویکردهای فعلی منجر به بازی برد برد مردم و دولت نشده است، تنها راهحل موجود سهیم کردن خود مردم منطقه در برنامهریزی، ارزشهای افزوده ایجادشده و اجراست.
همچنین سید محمد پژمان رئیس سازمان ملی زمین و مسکن از راهاندازی سامانه آنلاین ثبت اطلاعات زمین در کشور و تشکیل یگان مستقل حفاظت از اراضی ملی داده است، پژمان درباره مسکن ارزانقیمت ایجاد واحدهای انبوه استیجاری را مطرح کرده است.
ناتوانی اقتصادی یکی دیگر از موانع پیشروی ساماندهی است، لذا لازم است، طرحهای اقتصادی و اشتغالی مناسبی اجرا شود، طرحهای فعلی به علت عدم نیازسنجی و نبود زنجیرههای بعدی از قبیل فروش وتوزیع شکستخورده است، متأسفانه نبود وحدت رویه بین دستگاههای مختلف علت اصلی این شکست است و ستادهای موجود هم نتوانستند این هماهنگی را ایجاد کنند