جای خالی تشکل های تخصصی
در مدیریت شهری
امروزه جایگاه مدیریت شهری، شأنی بیبدیل و نقشی بینظیر در پیوند امت و حکومت یافته و شورای اسلامی شهر، حلقه وصل تحقق اراده مردم در حاکمیت محلی میباشد که با اعمال سیاستهای صحیح، تصمیمات گزیده و رصد انفعالات شهری میتواند رضایتمندی امت و حکومت را فراهم نماید، همانگونه که رهبر معظم انقلاب میفرمایند «از اجرهایی که خدای متعال نقداً به انسان میدهد، رضایت مردم است.»
فاصله عمیق و ساختاری نخبگان با نیازها و اولویتهای مردمی
فقدان پایگاه اجتماعی در بین توده مردم و اولویت داشتن مسائل صنفی به مسائل بنیادین نهادهایی مانند نظام مهندسی، جامعه مشاوران، نظام پزشکی و...(همان تلقی مرسوم نظام مهندسین نه نظاممهندسی) دو ضعف مبتلابه جامعه تخصصی است، بهعنوان نمونه آیا نظام مهندسی که در هر شهر 5 هزارنفری نمایندگی دارد، در شهر 2میلیون و 700 هزارنفری مشهد، چه تعداد دفتر دارد و از همه مهمتر چه سازوکاری برای بهبود ساختوسازهای مردمی تدارک دیدهاند و کدام حرکت خودجوش و مطالبهگرانه را از مدیران دولتی و شهری داشتهاند و یا اینکه بیشتر خود در معرض پاسخگویی هستند؟ چه کسی باید شناسنامه فنی و ملکی ساختمان و بیمه تضمین کیفیت ساختمان که از حقوق مسلم شهروندان است را مطالبه کند؟ کدام تریبون و نهاد و رسانه، نظام ساختوساز شهری را برای مردم و مسئولان به مسأله شهری تبدیل کرده است؟ و چه راهکاری برای حل آن به اجرا رساندهاند؟ امروزه در بسیاری از محافل علمی دنیا، اعتبار یک پژوهشگر و متخصص به این است که چه پروژهای را در یک محله و منطقه کنکاش نموده و چه مسألهای را برطرف نموده نه اینکه چقدر مقاله ISI فرستاده است.
عدم دستیابی و عدم تمایل شهروندان به ارتباط با متخصصان
ندانستن ضوابط و مقررات و نیز اهداف انتفاعی و شخصی برخی شهروندان و عدم احساس مسئولیت اجتماعی در نگهداشت و توسعه شهر و از همه مهمتر بروکراسی پیچیده اداری باعث گردیده بسیاری از مردم نسبت به مدیران و متخصصان بیاعتماد باشند و هرکس صلاح کار خود کند، علاوه براین اگر شهروند مسئولیتپذیری بخواهد، چاره کار کند، چه سازوکاری برای انتقال مسائل به متخصصان وجود دارد، بهمانند بیماری که دردش را باید به پزشک حاذق بگوید.
درست است که کمیتههای نظارتی و حضور مستمر اعضای شورای اسلامی شهر، بهترین سازوکار ارتباط با مردم است و خود اعضا نیز صاحبتجربه و تخصصاند اما در بسیاری از کشورها، اعتبار پارلمان محلی به اجتماعی بودنش است نه الزاماً تخصصی بودنش، لیکن حلقه مفقودهای دراین بین رخ مینمایاند. حلقه مفقودهای به نام «تشکلهای تخصصی» که بازوی شورای اسلامی شهر و امین شهروندان باشند، این تشکلها دارای چهار شاخص میباشند: وجود پایگاه اجتماعی و برقراری ارتباط مستقیم با شهروندان، توان تشخیص مسائل و قدرت فکری و اجرایی حل مسائل، دارای روحیه و سازوکار مطالبه گری از مسئولین، حساس به رشد و ارتقاء دانش و آگاهی شهروندان نسبت به حقوق و تکالیف شهروندی. ما براین باوریم اعتماد اعضای محترم شورای اسلامی شهر به تشکلهای تخصصی، موجب کاهش انحراف معیار تصمیمات مدیران شهری و کاهش زاویه نگاه شهروندان خواهد شد. برای تحقق این مهم پیشنهاداتی ارائه میگردد:
برگزاری نشستهای موضوعی در سطح شهر با رویکرد مسأله شناسی با حضور مدیران و متخصصان، پیگیری و مطالبه علمی مسائل استراتژیک شهر مشهد مانند حاشیهنشینی، ترافیک، توس تاریخی، بافت فرسوده، معماری اسلامی، ارتفاعات جنوب، کشف رود و ... ، برگزاری دورههای توانمندسازی علمی و مهارتی متخصصین جوان ، عضویت حقوقی نمایندگان تشکلهای تخصصی در کارگروهها و در صورت امکان کمیسیونها (مانند عضویت نظام مهندسی در کمیسیون ماده پنج).
عضویت نمایندگان تشکلهای تخصصی در شوراهای اجتماعی محلات (به عنوان نماینده تشکلها)، استقرار دفاتر خدمات فنی و مهندسی در محلات کم برخوردار با استفاده از ظرفیت مهندسان جوان و پشتیبانی مالی شهرداری جهت ارائه خدمات مناسب و ارزان به شهروندان.