گفت وگو بادکترعباسعلی کدخدایی سخنگوی سابق شورای نگهبان
تعداد بازدید : 0
مذاكرات شورای نگهبان درباره بررسی صلاحیت ها باید منتشر شود
نویسنده : حسین بردبار
دکتر عباسعلی کدخدایی که اکنون مشاور عالی آیت ا... جنتی، دبیر شورای نگهبان است ، روزگاری میدان دار اصلی صحنه اطلاع رسانی انتخابات در جنجالی ترین شرایط کشور درسال 88 و پس از آن در وقایع مربوط به تایید صلاحیت ها درانتخابات ریاست جمهوری دوره یازدهم بود؛ فردی که درسمت سخنگوی نهاد ناظر بر انتخابات؛ درنوک پیکان عرصه اطلاع رسانی در بحبوحه حوادث تلخ مرتبط با فتنه 88 وآن اوضاع و احوال پرالتهاب کشور قرارداشت وهمین خصیصه همراه با دانش حقوقی وی شرایط را برای یک مصاحبه درباره آسیب شناسی قوانین مرتبط با انتخابات و رویدادهای مرتبط با انتخابات 88 و تایید صلاحیت نامزدهای ریاست جمهوری دوره یازدهم ، مهیا می کند. كدخدایی البته همچنان با ملاحظه و بدون ورود به مصداق ها سخن می گوید به خصوص وقتی می پرسیم آیین نامه ای كه گفته بودید درباره بررسی صلاحیت كاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری یازدهم اعمال می شود در بررسی صلاحیت آیت ا...هاشمی هم اعمال شد به سرعت تاكید می كند « اجازه دهید که درمورد اشخاص صحبت نکنم چون خیلی مایل نیستم در این مساله ورود کنم ولی ما آیین نامه ای را تنظیم کردیم.....». سخنگوی سابق شورای نگهبان البته دربحث آسیب شناسی انتخابات وقتی به موضوع انتشار مشروح مذاكرات شورای نگهبان می رسیم با اعلام این كه « از سال 79 که رهبری بزرگوار انقلاب فرمودند، مشروح مذاكرات تقنینی شورای نگهبان منتشر شود این کار انجام شد و بخش هایی از آن دراختیار مردم قرار گرفته است.»كدخدایی البته درباره انتشار مشروح مذاكرات بررسی صلاحیت ها ضمن اینكه به محدودیت هایی چون آبروی افراد و نبود الزام قانونی در این باره اشاره می كند می افزاید :« اگر بتوانیم مکانیزمی را تعریف کنیم که با حفظ حرمت افراد مذاکرات شورای نگهبان درخصوص بررسی صلاحیتها نیز برای مردم منعکس شود خیلی خوب است.من اصولا موافقم با این مطلب نوعی اقناع درونی بین مردم به وجود می آید و....» .گفت وگوی ما با سخنگوی سابق شورای نگهبان درباره مسائل دیگری چون تدوین قانون جامع انتخابات در مجمع تشخیص ،محاكمه سران فتنه ، رای نیاوردن وی در مجلس برای حضور در جمع حقوقدانان شورای نگهبان و ...... نیز كشیده شد.
بحث اصلی ما آسیب شناسی قوانین انتخابات است ،بگذارید مصاحبه را با این سوال کلی شروع کنیم که به نظر حضرتعالی چه نقاط آسیبی در قانون انتخابات و سایر قوانین مرتبط با آن دیده می شود؟
درمورد بحث انتخابات باید مولفه های مختلفی را درنظر داشته باشیم که یکی از آن ها قانون انتخابات است که به تعبیر مقام معظم رهبری قانون انتخابات به مثابه ریلی است که برای برگزاری انتخابات تنظیم می شود و طبیعتا نیازمند این هستیم که این قوانین جامع و کافی باشد.نواقص یا نداشته باشد یا به حداقل برسد. آنچه که تجربه بشری و اصول و مبانی ارزشی ما هست باید درهم آمیخته شود تا یک قانون مدون لازم الاجرا همراه با کارآمدی داشته باشیم.گاهی اوقات امروز قانونی وضع می شود ولی به اصطلاح حقوقی یک قانون متروک می شود یعنی قانون هست و الزام قانونی و شکل قانون را دارد اما به دلیل آن که اقتضائات لازم همراه آن نیست اجرایی نمی شود.گاهی اوقات مربوط به گذشته هستند و درهمان زمان قوانین خوبی بوده اند ولی شرایط زمان به گونه ای دیگر تغییر کرده است که نیازمندی های امروز ما را تامین نمی کند. قانون انتخابات در این دسته دوم قرار دارد چون دریک دوره ای در دهه 60 قوانین خوبی داشته ایم و باید تشکر کنیم از کسانی که این قوانین را وضع کرده اند. من مطالعه ای داشتم درهمین زمینه درباره یکی از کشورهای عربی و متوجه شدم که آن ها قانونی برای انتخاباتشان ندارند. اصلا رویه ندارند. این نعمت انقلاب اسلامی ما بود که از همان ابتدا قانون اساسی تنظیم شد و درپی آن قوانین عادی هم شکل گرفت.خوب ، این قوانین برای سه دهه قبل است . شرایط و اقتضائات زمان تغییراتی را داشته است و ما نتوانسته ایم پا به پای این شرایط و اقتضائات که تغییر کرده است قوانینمان را هم ارتقا دهیم و الان نیازمند ارتقابخشی قوانین هستیم که بتوانیم سیاستهای کلان را داشته باشیم و نگاه و افقمان روشن باشد که از انتخابات هدفمان چیست.ما یکسری نهادهایی داریم که نشانه جمهوریت ما است و باید آن ها را حفظ کنیم، طبیعتا این نهادها انتخابی هستند و باید برای انتخابات آن ها مکانیزم های خاص خودش را نیز درنظر بگیریم ازجمله قانون انتخابات. پس قانون انتخابات در ذیل سیاست های کلان ما باید تنظیم شود و بتواند نیازها و شرایط امروز ما را نیز تامین کند.اگر این ها با شرایط امروز وفق داده شود ، قوانین پویایی است که نیازهای ما را برای انتخابات مطلوب و کارآمد و درخور شان نظام جمهوری اسلامی ایران تامین خواهد کرد و البته این نوید را هم می دهم که درپی دستور مقام معظم رهبری به مجمع تشخیص مصلحت نظام برای تعیین سیاست های انتخاباتی ، این مجمع مشغول است و امیدواریم به محض این که این سیاستها ترسیم ،تنظیم و تصویب شد مراجع قانونگذاری به ویژه مجلس شورای اسلامی قوانین را به گونه ای اصلاح کند که یک انتخابات فعال و پویا را در آینده شاهد باشیم.
آیا موضوع تدوین قانون جامع انتخابات که چندی پیش هم مطرح بود و اصلاح قانون انتخابات نیز در این سیاستهای کلی مورد بررسی درمجمع ، می گنجد یا خیر؟
بله ،ببینید! ما یک مشکلی را در بحث تدوین قانون داشتیم، این که وقتی قانون در اختیار مجلس قرار می گیرد بنابر اقتضائات مختلف تغییراتی را می دهند که ممکن است آن جامعیت را نداشته باشد.این نکته ای که مغفول واقع شده بود خوشبختانه مورد توجه رهبر فرزانه انقلاب قرار گرفت و ایشان در احکامی که طی دوسال گذشته برای مجمع تشخیص مصلحت صادرفرمودند، یازده سیاست را نیز ابلاغ کردند که تنظیم شود از جمله سیاستهای کلی در امر انتخابات. ما انتخابات خبرگان ، شوراها ، مجلس و ریاست جمهوری را داریم، سیاستهای کلی درواقع آن افقی که عرض کردم را ترسیم می کند یعنی نگاه و چشم انداز ما چه خواهد بود.
آیا این سیاستها ناظر بر تمام انواع انتخابات هایی که اشاره فرمودید ، می شود؟
قاعدتا طبق آن چیزی که من اطلاع دارم باید همین طور باشد. ولی باید منتظر بمانیم تا ببینیم مصوبه مجمع چه خواهد بود.ولی قاعدتا باید یک نگاه جامعی داشته باشیم که همه مشکلاتی که امروز در ارتباط با همه انتخابات ها داریم را برطرف کنیم و این نیازمند آن است که ابتدا افق و چشم اندازمان را روشن کنیم و بعد ذیل آن قانون انتخابات نیز مکانیزم های اجرایی و نظارتی لازم را ترسیم کند تا دستگاه های نظارتی و اجرایی بتوانند وظایف خودشان را در امر انتخابات به خوبی انجام دهند.
به خاطر دارم سال گذشته که برای مصاحبه خدمتتان رسیدم و بحثی درمورد قانون انتخابات داشتیم به تدوین آیین نامه ای برای احراز شرایط کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری اشاره کردید اما بعدا چیزی درمورد این آیین نامه منتشر نشد، آیا این آیین نامه تدوین شد و آیا دخل و تصرفی در موضوع تایید صلاحیت نامزدها داشت ، به ویژه در تایید صلاحیت آقای هاشمی رفسنجانی؟
اجازه دهید که درمورد اشخاص صحبت نکنم چون خیلی مایل نیستم در این مساله ورود کنم ولی ما آیین نامه ای را تنظیم کردیم چون درمورد انتخابات ریاست جمهوری و به طور مشخص در اصل 115 شرایطی دارد که بخشی از آنها کیفی وکلی است. مثلا واژه تقوا ، امانت، مدیریت ، مدبر بودن و امثال آن است که برای آن ها معیارهای کمی نداریم. ما پیشنهاد دادیم و خوشبختانه مورد استقبال اعضای محترم در آن زمان قرار گرفت و مقرر شد که آیین نامه ای تدوین شود و کارهای مقدماتی و پیش نویس تدوین شد.فکر می کنم 3 یا 4 جلسه در شورای نگهبان بحث شد. موارد متعددی از نکاتی که مدنظر اعضای محترم بود در این آیین نامه آمد.آیین نامه چون آیین نامه داخلی است برای خود اعضا درهنگام بررسی صلاحیتها لازم الاتباع است به همین دلیل هم بیرون منتشر نشد چون فقط برای خود اعضا لازم الاتباع است ولی من فراتر از این می خواهم عرض کنم که بحث هایی که برای تدوین این آیین نامه در داخل شورا انجام شد کمک کرد برای رسیدن به یک فهم مشترک از شرایط اصل 115 بین اعضای محترم شورای نگهبان. یعنی من این را می توانم با اطمینان عرض کنم که در بررسی صلاحیت نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری سال 92 اعضای شورای نگهبان با یک نگاه مشترک و عمیق تر نسبت به شرایط اصل 115 ورود پیدا کردند. این ماحصل و نتیجه همان بحث هایی بود که ما پیرامون تدوین آیین نامه داشتیم.
اشاره کردید به معیارهای کمی ، اگر امکان دارد مقداری توضیح دهید که چه معیارهای کمی در این آیین نامه درنظر گرفته شد؟
ببینید!مثلا این که ما وقتی شرط مدیر و مدبر بودن را در اصل 115 داشتیم معلوم نبود که یعنی چه ، به چه کسی مدیر ، به چه کسی مدبر وبه چه کسی امانت دار یا باتقوا می گوییم و .. همه این ها بعد از بحث های فراوان و ارایه پیش نویس های متعدد، هرکدام در کنار هم به اندازه یک پاراگراف به عنوان تعریف و اهداف این شرط در آیین نامه ذکر شد. به همین خاطر اعضای محترم این بار یک تصور روشن تر و مشترکی درمورد امانت دار بودن، مدیر بودن ، مدبر بودن و غیره داشتند. این ها درزمانی که صلاحیت ها را بررسی می کردیم به ما کمک کرد.
آقای دکتر الان درمورد بحث آسیب شناسی بیشتر روی حوزه قانون متمرکز شده ایم ، آیا درحوزه نظارت و اجرا نیز احیانا شما آسیب هایی را حس کرده اید؟این سوال را از آن جهت می پرسم که نمی خواهم تمام بحث ما منحصر در موضوع قانون شود...
بله مواردی هست که البته برخی از آن ها نیز باز به خود قانون برگشت می خورد.مثلا در اجرا و نظارت یکی از مشکلاتی که داریم ، مشکل زمان است.زمانی که برای بررسی صلاحیتها درنظر گرفته شده است ، بسیار زمان محدودی است به ویژه در انتخابات مجلس که تعداد داوطلبان زیاد است، آن موقع مشکلات زیادتری را داریم .مستحضر هستید که بین 8تا10 هزار نفر ثبت نام می کنند ولی مجموع فرصت هایی که داریم حدود 70 روز است که از بین آن ها 40 روز خیلی برای ما حیاتی است.این ها زمانهای بسیار اندکی است ، باتوجه به سیستم های دیوان سالاری که ما داریم و می خواهیم با مراجعی که موظف به ارایه سوابق و غیره هستند مکاتبه کنیم که خود این ها زمان زیادی می برد.هماهنگی هایی که وزارت کشور می خواهد انجام دهد نیز به همین شکل است.هرکدام از این ها می تواند یک آسیب باشد برای برگزاری انتخابات . یا مثلا در رقابت ها چون رقابت های حزبی نیست و شخصی است، تعریف نشده است، یعنی هرشخصی بنابر اقتضائات شخصی خود و فضای آن موقع حضوری در انتخابات پیدا می کند. اگر این حضور ، حضور انفرادی باشد می تواند آسیب هایی را به نظام برساند.می تواند هزینه هایی را به نظام تحمیل کند و ما هیچ فکری نکرده ایم که این آسیب هایی که از رهگذر نامزدهای انفرادی برای نظام حاصل می شود چطور باید با آن برخورد کردیا چگونه با آن مقابله کرد.دربررسی صلاحیتها نمی توانیم مذاکرات را منتشر کنیم و شورای نگهبان نمی تواند آن را بیان کند و حمل بر این می شود که این تصمیمگیری ها سیاسی است در صورتی که این طور نیست. اعضای شورای نگهبان براساس یافته های خودشان و قضاوت عادلانه ای که دارند نظری را می دهند.این را ما نمی توانیم بیان کنیم.مذاکرات را هم نمی توانیم بعدا منتشر کنیم که معرف فعالیت شورای نگهبان باشد این ها هرکدام در جای خودش یک آسیب است که باید فکری به حال آن کنیم.
درهمین ارتباط خاطرم هست جنابعالی اظهار نظری درمورد آقای هاشمی داشتید و توانمندی نامزدها....
البته نسبت به ایشان اظهار نظری نکردم.
بله درمورد ایشان نفرمودید وبه صورت کلی درمورد توانمندی نامزدها اظهار نظری داشتید ولی این گونه برداشت شد شاید در ارتباط با ایشان فرموده بودید و درنتیجه شائبه هایی مطرح شد.البته حالا چون بحث آسیب شناسی را مطرح می کنیم ؛درمورد این که عدم انتخاب جناب عالی به عنوان یک عضو حقوقدان شورا برگرفته از آن فضا درتایید صلاحیت ها بود نیز شائبه هایی مطرح شد و بعد که سخنان آیت ا... جنتی را درابتدای مراسم نکوداشت جنابعالی شنیدیم از نوع گویش و سخنانشان معلوم بود که ایشان حتی از رفتن شما ناراضی بودند .آیا این شائبه ها را قبول دارید؟
من نمی خواهم ورودی درمورد مسائل خودم بکنم. به هرحال فضای سیاسی یکسری اقتضائاتی هم دارد.هرکسی درجای خودش یک تصمیمی گرفته است و جدای این که دراین دنیا باید پاسخگو باشد، درآن دنیا نیز باید پاسخگو باشد.من نمی خواهم به کسی تهمتی بزنم یا نسبتی بدهم و مایل هم نیستم که دراین زمینه خیلی ورود کنم. هرکسی تصمیمی گرفته و ان شاء ا... تصمیمش هم درست بوده است.این را من به عنوان آسیب نمی بینم، جابجایی ها را فی نفسه خوب می بینم و به نظر من افراد باید در پست ها در یک زمان های خاصی قراربگیرند و جایشان را عوض کنند تا طرح ها و برنامه های نو و نظرات نو نیز فرصت حضور پیداکنند. ایده کلی من این است که درهرسمتی باید یک زمان ثابتی بیشتر نمانم.
اخیرا یکسری اظهار نظرهایی درمورد نظر مثبت جنابعالی درباره انتشار مشروح مذاکرات شورای نگهبان مطرح شد.چقدر این قضیه می تواند مصداق داشته باشد و درآینده محقق شود و آیا درمورد بحث بررسی صلاحیت نامزدها نیز می تواند علنی شود یا خیر؟
درمورد مشروح مذاکرات تقنینی که مورد تاکید رهبر معظم انقلاب نیز بوده است ؛ شورای نگهبان کارهایی انجام داده ودربخش هایی چاپ شده و دراختیار مردم است و بخش دیگری نیز درحال چاپ می باشد.بنابراین درمباحث تقنینی اصلا مشکلی نداریم. می ماند در بحث انتخابات که درآن یکسری معاذیری را داریم به ویژه معاذیر قانونی که به حرمت و شخصیت افراد بازمی گردد و اعضای شورای نگهبان نمی توانند این موارد را علنا در منظر مردم بگویند که آقای زید این مساله را دارد، اما من فکر می کنم اگر بتوانیم مکانیزمی را تعریف کنیم که با حفظ حرمت افراد مذاکرات شورای نگهبان درخصوص بررسی صلاحیتها نیز برای مردم منعکس شود خیلی خوب است.من اصولا موافقم با این مطلب. به این دلیل که مردم بدانند چقدراعضای محترم نکته سنج هستند واین طور نیست که فقط یک اسم ببینند و یک مثبت و منفی بزنند. بررسی های دقیقی که انجام می دهند خوب است که برای مردم منتشر شود و رایگیری هم آشکار باشد. چه اشکالی دارد که بدانند من به آقای زید رای مثبت داده ام یا خیر، این خوب است چون باید بتوانم از نظرم دفاع کنم.اگر رای من مخفی باشد ، کسی نمی داند که چه رایی داده ام و با چه استدلالی رای منفی یا مثبت داده ام ولی وقتی که آشکار باشد ناچار می شوم که استدلالهایم را بیان کنم و مردم هم اقناع می شوند. نوعی اقناع درونی بین مردم به وجود می آید و این موجب ایجاد اطمینان در مردم نسبت به صحت کار شورای نگهبان می شود.
مذاکرات تقنینی شبیه همان چیزی که در مجلس منتشر می شود، انتشار می یابد؟
البته مجلس چون یک نظامی از قدیم داشت که هرهفته منتشر می شود، ما به این سرعت نمی توانیم چون باید پیاده شود و تنقیح و آماده سازی شود که وقت گیر است و از این جهت زمان بیشتری می برد به اضافه این که ما تکلیف قانونی هم نداشته ایم، یک کار فوق العاده ای است که شورای نگهبان انجام می دهد ولی از سال 79 که رهبری بزرگوار انقلاب فرمودند، این کار انجام شد و بخش هایی از آن دراختیار مردم قرار گرفته است.
برای خوانندگان خراسان می فرمایید که چگونه می توانند به این مذاکرات دسترسی داشته باشند؟
روی سایت مرکز تحقیقات شورای نگهبان هست و به صورت کتاب و کاغذی هم چاپ شده است.
دربحث آسیب شناسی اگر بخواهیم بهتر به مصادیق وارد شویم بدنیست ورودی به حوادث سال 88 نیز داشته باشیم و این که گرچه درآن انتخابات بحث تقلب کاملا رد شد اما برخی معتقدند تخلفات زیادی وجود داشت؛ فکر می کنید چه آسیب هایی منجر به این تخلفات شد؟
هیچ جامعه ای نمی تواند بگوید که من به طور کلی از تخلفات مبرا هستم.تخلف جزو اقتضاء جوامع انسانی است. میزان این تخلفات کم و زیاد دارد.نوع آن ها متفاوت است و نحوه برخورد با آن ها موثر است که شما چه ابزارهایی برای برخورد با آن ها باید داشته باشید.همان موقع در سال 88 گفتم و الان که تجربه 92 را داریم نیز عرض می کنم که به هیچ وجه موافق نیستم که ما فقط در انتخابات 88 تخلف داشته ایم ، ما در انتخابات قبل و بعد از آن نیز تخلفات داشته ایم ولی با هرکدام از این تخلفات برخورد شده است. در انتخابات 88ما یک بزرگنمایی و پروپاگاندا نسبت به وضعیتی که اتفاق افتاد ، داشتیم.هیچ کس از تخلف دفاع نمی کند. با تخلف باید برخورد کرد. پیشنهاد شد که از مسیر قانونی باید حرکت کنید اما پذیرفته نشد.آسیب مهم در سال 88 همین بود.آنچه که پیشنهاد شورای نگهبان بود، حرکت در مسیر قانون درجهت برخورد با تخلف بود و عکس العمل مقابل این بود که نه حرکت بر مدار قانون و نه پذیرش نهادهای قانونی. این دومحور منجر به آن حوادث سال 88 شد.
اگر بخواهیم در همین زمینه واکاوی بیشتری داشته باشیم، شاید بد نیست به جلسه ای اشاره کنیم که نمایندگان نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری سال 88 درحضور مقام معظم رهبری داشتند و یکسری مباحثی را مطرح کردند ، یکی از وزرای دولت فعلی هم در آن جلسه حضور داشتند.چه مباحثی مطرح شد و چه حرف حسابی داشتند؟
محور اصلی بحث های آن جلسه آن بود که یکی از کاندیداها مرتکب تخلف شده و ایشان صلاحیت ندارد ، یک یا دونفر نیز معتقد بودند که برخی از اعضای شورای نگهبان جانبداری کرده اند ، محورهای ریزتری نیز وجود داشت اما شاه بیت آن جلسه آن بود که می گفتند باید انتخابات ابطال شود.سوال شد که آیا تقلبی صورت گرفته است که گفتند نه تقلبی صورت نگرفته است و اصلا تقلب در نظام ما امکان پذیر نیست.
یعنی مدعی تقلب هم نبودند؟
نه ، ولی می گفتند که نامزد برنده صلاحیت ندارد وباید انتخابات ابطال شود.طبیعی بود که پاسخ این بود که شما ادعاهایتان را مطرح کنید، مراجع قانونی هم رسیدگی کنند و این مورد تاکید رهبر معظم انقلاب نیز در همان جلسه قرار گرفت و فرمودند من به شورای نگهبان و وزارت کشور تاکید کرده ام و بازهم می گویم که نظرات و گزارشات و ادعایی که آقایان دارند را بررسی کنند ولی در مسیر قانون . ما متاسفانه این رخداد را شاهد نبودیم. یعنی هیچ کدام از آنها حاضرنشدند که بپذیرند دریک مسیر قانونی و از طریق مراجع قانونی شکایتشان را بررسی کنند.
فکر نمی کنید یکی از آسیب هایی که درانتخاباتها به ویژه در سال 88 داشتیم که به صورت مشهودی منجر به یکسری مسائل بعدی شد، اعلام برنده شدن کاندیداها قبل از آن که به صورت قطعی مشخص شود؛بود وفکر نمی کنید این نکته مهمی باشد که باید به صورت ویژه ، خاصه در تدوین سیاستهایی که در مجمع فرمودید ، مدنظر باشد؟
بله یک بحث مهم همین است که تا زمانی که مراجع قانونی اعلام نتیجه نکرده اند ، به ویژه امروزه که ارتباط رسانه ای خیلی گسترده شده است،آیا افرادی که می توانند در افکار عمومی تاثیر گذار باشند می توانند از پیش خود نظراتی را اعلام کنند.این قطعا یک ممنوعیتی می طلبد.
آیا به صورت قانونی ممنوعیتی در این زمینه داریم؟
به این شکل نداریم،عرف این نبوده است. آنچه که قانون مقرر کرده، این است که نتایج انتخابات توسط وزارت کشور اعلام شود ، پس از نظر قانونی و حقوقی سایر نتایج هیچ اعتباری ندارد ولی به هرحال شما مواجه هستید با یک فضای ملتهب پس از انتخابات که همه منتظر هستند، نتیجه را بشنوند. طرفداران مترصد هستند که نتیجه را بدانند .شما در آن فضای ملتهب اعلام می کنید که زید یا عمرو {برنده شده است}این می تواند یک بحرانی ایجاد کند یا آسیبی را به جامعه برساند، درست است که ازجهت حقوقی اعتبار ندارد ولی از نظر سیاسی و افکار عمومی می تواند فضای جامعه را مختل کند.
کما این که در سال 88 همین اتفاق افتاد؟
بله به نظر من نیازمندیم که در جایی تصریح شود که هیچ یک از افراد ، نامزدها و طرفدارانشان حق اعلام ندارند و باید یک ضمانت اجرایی نیز برای این امر در نظر بگیریم.
شما در یکی از مصاحبه هایتان فرمودید که قانون انتخابات باید تغییر کند تا نظام انتخابات اصلاح شود اما اشاره داشتید که منافع برخی از افراد با اصلاح قانون انتخابات به خطر می افتد ، به همین دلیل هیچ گاه این موارد اصلاح نشده است. منظور از این اشخاص و منافع چیست؟
جمهوری اسلامی ایران یک نظام شفاف و آشکار است. هرچه دارد در منظر مردم است و به طور متقابل پشتیبانی عظیم مردم را هم دارد.ما اگر بخواهیم فعالیت سیاسی کنیم باید آشکار باشد، فعالیت سیاسی که به مردم صادقانه بگوییم که می خواهیم چه کار کنیم و به دنبال چه هستیم. اگر جانبداری از یک فرد است، اعلام کنیم ، اگر جانبداری از یک گروه سیاسی یا طرز تفکر است باید اعلام کنیم.
ما الان این وضعیت را نداریم به دلیل این که آن شاخص ها را نداریم . شاخصهایی که نشان بدهد بنده، شما و ایشان به کدام یک از این ها وابستگی داریم ، هربار می آییم و خودمان را به کسی منتسب می کنیم.
من اگر یک بار بگویم با زید هستم و یک بار بگویم با عمرو هستم و بعد بروم و با کسی دیگر باشم شما به عنوان کسی که به من رای می دهید ، به اعتبار این که من با زید هستم رای به من می دهید ، غافل از این که من با عمرو هستم.این وضعیتی که دررابطه با فعالیت سیاسی برخی از افراد یا حتی برخی از گروه هاغیرشفاف است، باید شفاف شود.باید من آزادانه و آگاهانه اعلام کنم که در این مسیر حرکت می کنم و آن را از ابتدا تا انتها ادامه بدهم. نه این که با نام زید بیایم بالا و بعد به گروه عمرو بپیوندم وباز دوباره آنجا موضعم را عوض کنم و به فرد دیگری بپیوندم.نکته مهم این است. آن چیزی که من عرض کردم شفافیت در فعالیت سیاسی افراد و گروه هاست و ما تا آنجایی که می توانیم باید قوانین و مقرراتمان به گونه ای تنظیم شود که بتواند این شفافیت را به اشخاص و گروه های سیاسی تحمیل کند.
یک نقل قولی از جنابعالی درخصوص سران فتنه هست که می فرمایید حصر سران فتنه ، اقدام تامینی موقت است، آیا معتقدید که محاکمه ای برای این افراد باید انجام شود یا خیر؟
اگر معتقد باشیم که افراد تخلف کرده اند نیازمند محاکمه هستند. درخصوص بحث فتنه نیز کسانی تخلف کردند و مرتکب جرایمی شدند، بخشی در دادگاه محاکمه شدند و محکوم شدند و بخشی نیز مثل این ها اقدامات تامینی ، هم برای حفظ جانشان و هم جلوگیری از بی نظمی که درجامعه به وجود آمده بود یک اقدام تامینی صورت گرفت که درحصر هستند ولی این به مفهوم مجازات نیست. به مفهوم یک اقدام موقت است. در آن مصاحبه نیز عرض کردم که اقدامات تامینی ماهیتا ازجهت حقوقی موقت هستند و وقتی که موقت هستند منوط می شود به یک رسیدگی نهایی که باید رسیدگی قضایی باشد. یعنی بررسی کنند و اگر محکوم بودند حکم لازم صادر شود و اگر تبرئه شدند که کسی حرفی ندارد.
فکر نمی کنید که محاکمه ممکن است تبعاتی در افکار عمومی درپی داشته باشد و یکسری شائبه های بیجایی را به وجود بیاورد؟
آن یک حرف دیگری است. اگر کسی بخواهد مصلحت سنجی کند ، نمی خواهم در آن بحث ورودکنم. آن می شود یک مصلحت سنجی ، ولی از نظر حقوقی من عرض می کنم که اقدام فعلی یک اقدام تامینی و موقت است و نیازمند یک محاکمه آتی است.این که شما بگویید محاکمه بشود یا نشود؛ مراجعی که ذی صلاح هستند تصمیم بگیرند و بر اساس آن عمل کنند.